Nie wierzę własnym oczom! Czyli krótko o laserowej korekcji wady wzroku.

Korygowanie wad wzroku może być na co dzień przeprowadzane za pomocą nieinwazyjnych metod, takich jak noszenie soczewek kontaktowych lub okularów. Niestety niejednokrotnie stosowaniu tych doraźnych rozwiązań towarzyszy uczucie dyskomfortu lub intensywne łzawienie. Z kolei okulary korekcyjne nie zawsze mogą być stosowane ze względu na charakter wykonywanej pracy. W rozwiązywaniu takich problemów może pomóc chirurgia refrakcyjna umożliwiająca wykonanie korekcji astygmatyzmu, dalekowzroczności oraz krótkowzroczności.

Laserowa korekcja wady wzroku to metoda stosowana przez lekarzy od ponad dekady. Zabieg ten to trwały sposób pozwalający osobom z wadą wzroku wyeliminować konieczność noszenia soczewek kontaktowych bądź okularów. Podstawę laserowej korekcji wady wzroku stanowi bardzo dokładne wymodelowanie kształtu rogówki oka tak, aby docierające do oka promienie świetlne skupiały się na siatkówce. Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania pacjent może ujrzeć wyraźny obraz. Należy zaznaczyć, że parametry wiązki światła laserowego stosowanego podczas zabiegu są indywidualnie dostosowane dla każdego oka - dobór odpowiednich parametrów odbywa się na podstawie analizy danych zebranych podczas przedwstępnych badań kandydata do zabiegu. W przypadku dalekowzroczności zabieg ma na celu uwypuklenie centralnej części powierzchni rogówki. Z kolei u osób ze zdiagnozowaną krótkowzrocznością efektem korekcji będzie jej spłaszczenie. 

Decyzję o przyjęciu pacjenta na zabieg podejmuje lekarz okulista, specjalista w dziedzinie chirurgii refrakcyjnej. Podstawowym warunkiem przystąpienia do zabiegu laserowej korekcji jest pozytywny rezultat badań kwalifikacyjnych. Precyzyjne badanie okulistyczne (np. ocena ostrości wzroku w dal i do bliży, topografia rogówki, USG gałek ocznych, badanie dna oka) oraz ogólne wyniki stanu zdrowia określają przede wszystkim wielkość oraz charakter wady wzroku. Dodatkowym celem przeprowadzania wstępnych badań jest identyfikacja potencjalnych przeciwwskazań do wykonania zabiegu lub minimalizacja ewentualnych skutków ubocznych. Przed terminem badania kwalifikacyjnego nie należy nosić soczewek przez 1-2 tygodnie. Przed zabiegiem trzeba starannie umyć twarz i głowę nie używając perfum ani dezodorantów, a także uchronić się przed spożywaniem alkoholu do 48 godzin. Istotny warunek stanowi również dolna granica wieku pacjentów - do zabiegu zostają zakwalifikowani tylko pacjenci, którzy ukończyli 21. rok życia. Granica wieku została precyzyjnie określona, ze względu na możliwość zmiany wielkości wady wzroku do momentu osiągnięcia pewnego wieku, dlatego zabieg najlepiej jest wykonywać do 40 roku życia, ponieważ w tym przedziale wiekowym organizm jest na tyle silny, by móc szybko uporać się z gojeniem rany. W przypadku laserowej terapii wada wzroku pacjenta musi być stabilna i nie ulegać żadnym zmianom od co najmniej 6 miesięcy.  Zakres możliwych do zniwelowania wad obejmuje granicę od -14 dioptrii do +6 dioptrii, natomiast jeśli mówimy o wadach cylindrycznych, wówczas granica to około 5D.

Operacja laserowej korekcji wady wzroku odbywa się w wyposażonej w laser excimerowy sali zabiegowej. Zasada jego działania polega na użyciu zjawiska fotoablacji, który polega na usuwaniu kolejnych warstw rogówki o grubości od 0,5 do 1 mikrona. Przy zabiegu nie jest wymagana obecność anestezjologa. Do oka pacjenta aplikowane są krople, które znieczulają je i czynią zabieg bezbolesnym. Pacjent operowany jest w pozycji leżącej, z głową umieszczoną na specjalnej podkładce zabezpieczającej ewentualne ruchy. Powieki zabezpieczane są specjalną rozwórką tak, by pacjent nie mrugał w sposób niekontrolowany. Podczas zabiegu ruch gałki ocznej śledzony jest w czasie rzeczywistym przez kamerki wbudowane w sprzęt, tzw. system eyetracker. System ten gwarantuje prawidłowe wykonanie zabiegu przed mimowolnymi ruchami gałki ocznej. Procedura trwa kilkanaście minut, natomiast czas samego laserowania rogówki to zaledwie kilkanaście sekund.

Obecnie lekarze specjaliści stosują i rekomendują kilka metod wykonywania zabiegu laserowej korekcji wady wzroku. Poniżej krótka charakterystyka wybranych metod:

• PRK - PHOTOREPHRACTIVE KERATECTOMY -  to pierwsza zaakceptowana oficjalnie w 1995 r. metoda korekcji wzorku. Polega na trwałym i mechanicznym usunięciu nabłonka za pomocą modelowania wiązką lasera powierzchniowych warstw rogówki. Charakteryzuje się dłuższym czasem gojenia i powrotu do normalnego widzenia, gdyż po zabiegu rogówka potrzebuje kilku dni na odbudowę nabłonka - na ten czas pacjentowi zakładana jest opatrunkowa soczewka kontaktowa. Opatrunek jest zazwyczaj usuwany po około 5 dniach. Poprawa ostrości wzroku następuje stopniowo, a rekonwalescencja po zabiegu może potrwać około dwóch tygodni. 
• LASEK - to udoskonalona metoda PRK i podobnie jak w jej przypadku wiązka lasera modeluje powierzchniową warstwę rogówki. Różnica polega na tym, że rogówka jest ponownie pokrywana przesuniętą wcześniej warstwą komórek nabłonka. Gwarantują one naturalną ochronę operowanego miejsca a także łagodzą ból po zabiegu. Podczas zabiegu chirurg używa roztworu etanolu do odseparowania nabłonka.
• LASIK - LASER IN-SITU KERATOMILEUSIS - jest to metoda korekcji wzroku polegająca na utworzeniu i odchyleniu płatka rogówki o grubości od 130 do 180 µm i działaniu wiązką lasera na zrąb rogówki. Przy pomocy mikrokeratomu chirurg nacina dość gruby płatek rogówki, który jest odwijany na bok, następnie modeluje rogówkę, po czym umiejscawia płatek w pierwotnej pozycji. Metoda ta cieszy się dużą popularnością, gdyż w większości przypadków pozwala na powrót pacjenta do zwykłego trybu życia nawet następnego dnia po zabiegu, ponieważ ostrość widzenia uzyskuje się już po kilku godzinach, a gojeniu się oka zwykle nie towarzyszy ból. Należy pamiętać, że LASIK nie jest idealny dla wszystkich pacjentów. Jeżeli rogówka jest zbyt cienka, jeżeli pacjent ma suche lub swędzące oczy lub uprawia sport kontaktowy, będzie lepszym kandydatem do leczenia powierzchniowego.
• PTK - fotokeratektomia terapeutyczna - ta metoda stosowana jest w celu  wymodelowania rogówki po zabiegach chirurgii refrakcyjnej lub w celu usunięcia różnych zmian rogówkowych. Przy wykonywaniu tego zabiegu wykorzystuje się laser excimerowy.

Zabieg laserowej korekcji wady wzroku wymaga odpowiednio precyzyjnej pielęgnacji po jego wykonaniu. Pacjent powinien być przygotowany na ewentualny ból pooperacyjny, który może pojawić się w pierwszych 72 godzinach od zakończenia operacji. Zakazane jest tarcie oczu oraz nadmierne zaciskanie powiek. Zoperowane oczy wymagają odpowiedniej pielęgnacji, dlatego wysoce wskazane jest stosowanie przepisanych przez lekarzy kropli oraz żeli łagodzących. W okresie rekonwalescencji należy zachować wysoką higienę operowanego oka - regularnie przemywać wydzielinę po kroplach, podczas kąpieli omijać okolice operowanego oka (bezwzględnie unikać by do oka dostała się woda, szampon czy mydło), zadbać o czystość i sterylność pomieszczeń, w których pacjent przebywa. Wysoce wskazane jest unikanie kąpieli w publicznych zbiornikach wodnych (ze względu na potencjalnie występujące w środowisku drobnoustroje), a także rezygnacja z opalania się. W słonecznie dni należy zawsze nosić okulary przeciwsłoneczne tak by nie narażać oka na dodatkowy wysiłek. Nie zaleca się również przebywania przez monitorem komputera czy ekranem telewizora dłużej niż 4 godziny dziennie w pierwszym tygodniu po zabiegu, a wysiłek fizyczny najlepiej rozpocząć kilka tygodni po operacji (sporty kontaktowe należy odłożyć nawet na kilka miesięcy). 

W okresie bezpośrednio następującym po zabiegu laserowej korekcji wzroku widziany obraz jest zamglony. Może wystąpić łzawienie, pieczenie oka, światłowstręt, uczucie ciała obcego (w różnym nasileniu). Poprawa ostrości wzroku następuje stopniowo. W razie braku poprawy lub pogorszenia widzenia w następnych dniach po zabiegu, należy zgłosić się do badania kontrolnego od razu - nie czekając na wyznaczony termin wizyty pooperacyjnej.

Laserowa korekcja wady wzroku to nadal zabieg kosztowny. Mimo restrykcyjnych ograniczeń (granice wiekowe, restrykcyjna rekonwalescencja, brak możliwości korekcji starowzroczności czy niedowiedzenia) metoda ta staje się coraz bardziej powszechna. Największą zaletą tego rozwiązania jest wyraźne widzenie oraz ostry obraz uzyskany bezterminowo, bez konieczności noszenia okularów czy soczewek kontaktowych. 

Agnieszka Wojtaszko

Bibliografia

http://coleos.pl/na-czym-polega-laserowa-korekcja-wzroku_xxme.a

http://domlekarski.pl/zabiegi/laserowa-korekcja-wzroku/

http://okulistyka.wieszjak.polki.pl/na-czym-polega-laserowa-korekcja-wzroku,wady-wzroku-artykul,10405318.html#

http://weissklinik.pl/okulistyka/laserowa-korekcja-wzroku/nowosc-metoda-femto-lasik/

http://www.zooptica.pl/pl/korekcje-wzroku/opis-i-zalety-metody.html

http://zyciebezokularow.pl/laserowa-korekcja-wzroku/