sobota, 29 listopada 2014

Warsztaty biologii syntetycznej

Biologia syntetyczna może mieć zastosowanie m.in. w rozwoju alternatywnych źródeł energii, biomedycynie oraz w ochronie środowiska. Jednakże rozwój tej dziedziny stawia duże wyzwania. Problem, dotyczące bezpieczeństwa biologicznego, zagrożeń środowiskowych, czy ochrony praw własności intelektualnej, mają konsekwencje natury etycznej, prawnej i społecznej – wynikało z wypowiedzi uczestników warsztatów.

Przy projektowaniu badań naukowych, czy nowych produktów i procesów, należy brać je pod uwagę. Sprostanie wyzwaniom związanym z rozwojem biologii syntetycznej wymaga współpracy między sektorem nauki a społeczeństwem i zastosowania nowego podejścia pod nazwą „odpowiedzialne badania i innowacje”. Zaangażowanie społeczeństwa jest niezbędne, aby nawiązać dialog między stronami zainteresowanymi potencjalnymi korzyściami i ryzykiem, jakie stwarza biologia syntetyczna. W tym kontekście przywołano opinię Europejskiej Grupy do Spraw Etyki w Nauce i Nowych Technologii, zdaniem której państwa członkowskie powinny podjąć działania wspierające debaty publiczne i zaangażowanie zainteresowanych stron w celu określenia głównych kwestii – z punktu widzenia społeczeństwa – związanych z poszczególnymi potencjalnymi zastosowaniami biologii syntetycznej. Grupa zaleca także opracowanie, na poziomie Unii Europejskiej, kodeksu postępowania w badaniach w zakresie biologii syntetycznej.

W warsztatach, które odbyły się 25 listopada 2014 r., brali udział przedstawiciele Komisji Europejskiej, OECD, instytucji badawczych z Wielkiej Brytanii, Niemiec i Polski oraz doktoranci i studenci z ośrodków akademickich z całej Polski.

źródło: http://www.nauka.gov.pl/komunikaty/w-ministerstwie-nauki-i-szkolnictwa-wyzszego-odbyly-sie-warsztaty-nt-biologii-syntetycznej.html

piątek, 28 listopada 2014

Z wykładami w Piszu


W ramach akcji "Wypożycz sobie naukowca", w dniu 28 listopada 2014 r. (piątek) gościliśmy z wykładami w PIszu, w Zespóle Szkół Nr 1 w Piszu - Liceum Ogólnokształcące, Ul. Młodzieżowa 26.

  • Ekofizjologiczne aspekty spoczynku nasion, czyli skąd nasiona „wiedzą kiedy i gdzie „warto” wykiełkować. – dr hab. Anna Bochenek 
  • Czy pasożyty zawsze szkodzą? – dr hab. Janina Dziekońska-Rynko, prof. UWM 
  • Kryminalne zagadki CSI – czy biolog molekularny może wskazać przestępcę? – dr Agata Żmijewska
  • Ile kosztuje bioróżnorodność? – dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM.


wtorek, 25 listopada 2014

Absolwenci czyli Centrum Diagnostyki Molekularnej EXON

(Dr Alicja Stachura wykonuje izolację DNA mikroorganizmów,
powodujących psucie się piwa)
Witam serdecznie, uprzejmie zapraszam do odwiedzenia strony mojej firmy: www.exonlab.pl.  Firma powstała w maju tego roku. Jej siedziba znajduje się w Parku Naukowo-Technologicznym w Olsztynie. Jestem absolwentką Wydziału Biologii i Biotechnologii (rok ukończenia: 2009). We wrześniu tego roku uzyskałam tytuł doktora nauk rolniczych w specjalności Genetyka Zwierząt. Pracę Doktorską wykonywałam na Wydziale Bioinżynierii Zwierząt.

dr Alicja Stachura 
Absolwentka Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM


Centrum Diagnostyki Molekularnej Exon wykorzystuje innowacyjne technologie w dziedzinie biologii molekularnej do opracowywania i wykonywania badań z zakresu produkcji żywności i pasz, hodowli roślinnej oraz ochrony środowiska. Zapewnia przedsiębiorcom możliwość korzystania z najnowszych osiągnięć naukowych w codziennej praktyce. Wykonuje specjalistyczne analizy pozwalające na znacznie usprawnienie procesu wytwórczego i pomagające w otrzymaniu produktów wysokiej jakości. Stosowane w Exon techniki pozwalają na uzyskanie szybkich i wiarygodnych wyników. W ofercie badawczej Exon znajdują się m.in.

  • innowacyjne badania obecności mikroorganizmów powodujących psucie się piwa, wina, soków i koncentratów owocowych
  • analizy obecności alergenów w produktach żywnościowych 
  • badania umożliwiające potwierdzanie autentyczności składu mięsa i produktów mięsnych (identyfikacja gatunkowa)
  • diagnostyka molekularna chorób roślin uprawnych i ogrodniczych.
Więcej informacji na www.exonlab.pl oraz https://www.facebook.com/exonlab


niedziela, 23 listopada 2014

II Konferencja "Ochrona środowiska i energetyka"


Konferencja jest przeznaczona dla młodych pracowników naukowych, którzy chcą doskonalić swój warsztat naukowy oraz sztukę prezentacji wyników swoich prac oraz dyskusji. Wzięcie udziału w Konferencji będzie cennym doświadczeniem, które może stanowić element dorobku naukowego. 

Tematyka Konferencji nawiązuje do szeroko pojętych zagadnień związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska naturalnego oraz energetyką, ze szczególnym uwzględnieniem jej aspektów innowacyjnych. W szczególności poruszana tematyka Konferencji może być zdefiniowana przez następujące zagadnienia:

  •  Ochrona Gleby 
  • Ochrona Powietrza 
  • Ochrona Zasobów Wodnych 
  • Utylizacja Odpadów 
  • Odnawialne źródła energii Solartermia 
  • Hydroenergia 
  • Energia Wiatru 
  • Biomasa 
  • Energia Geotermalna 
  • Systemy Energetyczne
  •  Efektywność Energetyczna 
  • LCA 
  • Ocena wpływu na środowisko naturalne 
  • Energetyka rozproszona 
Uczestnictwo Uczestnictwo w Konferencji jest bezpłatne. Wziąć w nim mogą pracownicy naukowi, doktoranci oraz studenci działający w kołach naukowych oraz studenci kierunków technicznych, których działalność naukowa - na przykład związana z pracą dyplomową – jest na wysokim poziomie merytorycznym. Miejsce i czas Konferencji Konferencja odbędzie się 12 grudnia 2014 w Gliwicach, na Wydziale Inżynierii Środowiska i Energetyki. Zgłoszenia Zgłoszenia udziału prosimy kierować drogą elektroniczną za pomocą formularza zgłoszeniowego dostępnego lub pocztą elektroniczną na adres: konferencja.osie2014@gmail.com. 

Zgłoszenia można przesyłać do dnia 30 listopada 2014. W miarę możliwości prosimy o możliwe wczesne zgłaszanie udziału. O akceptacji decyzuje kolejność zgłoszeń. Dlatego prosimy traktować powyższy termin jako ostateczny. Referaty Uczestnicy mogą wygłosić referaty w języku polskim lub angielskim w ramach oddzielnych sesji językowych. Czas trwanie pojedynczego referatu to 15 minut. Po każdym referacie będzie czas na dyskusję. 

Publikacje pokonferencyjne 
Teksty najlepszych referatów zostaną opublikowane w kolejnych numerach Archiwum Gospodarki odpadami i Ochrony Środowiska. Pozostałe zostaną opublikowane w monografii, która będzie dostępna w wersji elektronicznej. Wszystkie prace będą recenzowane. Artykuły powinny zostać przeszłane przez autorów do dnia 8 grudnia.  
Pytania prosimy kierować na adres: konferencja.osie2014@gmail.com 

(red.)

piątek, 21 listopada 2014

Seminarium na temat ochrony torfowisk

 
Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków w dniach 21-22 listopada 2014 r. (Mrągowo) organizuje warsztaty, dotyczące ochrony torfowisk. W programie m.in. referaty:
  • Podsumowanie projektu „Kompleksowa ochrona torfowisk wysokich na terenie województwa warmińsko-mazurskiego” – Sebastian Menderski (Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków)
  • Efekty renaturyzacji torfowisk na Pojezierzu Mazurskim – Katarzyna Glińska-Lewczuk (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie)
  •   Rezerwat „Sołtysek” najnowsze wyniki inwentaryzacji botanicznej torfowiska i terenów przyległych – Jerzy i Iwona Łaźniewscy (Pracownia Badań Środowiskowych ACER), Włodzimierz Pisarek (Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie)
  • Ochrona torfowisk alkalicznych w młodoglacjalnym krajobrazie Polski północnej – Dorota Horabik, Magdalena Makles (Klub Przyrodników)
  • Ochrona torfowisk bałtyckich w Polsce północno-zachodniej – Robert Stańko (Klub Przyrodników)
  • Emisja gazów cieplarnianych z torfowisk – Janusz Turbiak (Instytut Technologiczno- Przyrodniczy w Falentach, Ośrodek w Bydgoszczy)
  • Podsumowanie projektu „Ochrona ginących torfowisk w rezerwatach Niecki Gródecko-Michałowskiej na obszarze Natura 2000 Puszcza Knyszyńska” – Anna Suchowolec (Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków)
  • Rezerwaty torfowiskowe Niecki Gródecko-Michałowskiej - czy obecne uwarunkowania hydrologiczne umożliwiają zachowanie walorów przyrodniczych? – Filip Jarzombkowski, Ewa Gutowska (Fundacja Snopowiązałka)
  • Torfowiska w programie rolnośrodowiskowym - czy obecna struktura zapewnia ich optymalną ochronę? – Ewa Gutowska, Filip Jarzombkowski (Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach)

czwartek, 20 listopada 2014

Edukacja przyrodnicza z wykorzystaniem... dachówek!

(Wystawa w restauracji Cudne Manowce, przykładowe dachówki, jedna z chruścikiem - wieszczycąa północną Semblis phalaenoides, druga z pokrzywą, fot. S. Czachorowski)
Popularyzacja wiedzy przyrodniczej i edukacja ekologiczna mogą mieć różną formę. Na przykład malowanych dachówek z kodami QR. Akcja z "gadającymi dachówkami" rozwija się w najlepsze. Były pierwsze plenery (i będą kolejne), są już pierwsze wystawy, a niebawem pierwsza publiczna litytacja w olsztńskim BWA. Nie zabraknie gadających dachówek także w czasie Nocy Biologów 2015.

Stare dachówki pochodzą z różnych miejsc naszego regionu. Zamiast być wyrzucone na śmietnik zamieniają się w piękne dekoracje. Kryją w sobie bogatą historię życia codziennego w naszym regionie. Odkrywanie tej historii jest edukacją historyczną. Motywy na dachówkach w większości nawiązują do przyrody regionu, popularyzują wiedzę o regionalnej różnorodności biologicznej. Jest to więc także edukacja przyrodnicza (ekologiczna). Poprzez naklejone na dachówkach kody QR artystyczne rękodzieło łączy się z nowoczesną elektroniką. Za pomocą smartfonów czy tabletów, kody QR umożliwiają szybkie dotarcie do opowieści o lokalnej różnorodności biologicznej (wcześniej zamieszczone w internecie). W taki sposób łączy się dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze z nowoczesnymi technologiami informatycznymi.

Gadające dachówki to cykl spotkań w przestrzeni publicznej, integrujących społeczność lokalną i nawiązujących przez sztukę do budowania tożsamości regionalnej . Projekt łączy w sobie oryginalną edukację przyrodniczą z aktywnością artystyczną oraz odbudowywaniem relacji międzyludzkim. Łączy także tradycyjne techniki plastyczne i wiedzą biologiczną z nowoczesnością i mobilnym internetem.

W dawnych społecznościach wiejskich wspólna praca przy darciu pierza, kiszeniu kapusty czy łuskaniu fasoli była okazją do spotkań i dyskusji utrwalających tożsamość. Opowiadano legendy. Świat się ogromnie zmienił, na nowo wymyślać musimy integrujące spotkania w przestrzeni publicznej. Malowanie dachówek, z przeznaczeniem na cele charytatywne, jest jedną z takich możliwości uwspółcześnionego „łuskania fasoli”. A spotkaniom towarzyszą także opowieści o roślinach, grzybach, zwierzętach i ekosystemach Warmii i Mazur.

Stanisław Czachorowski

środa, 19 listopada 2014

Ogrody Zdrowia w Zamku Książ


Szanowni Państwo, przesyłam zaproszenie do Ogrodów Zdrowia w Zamku Książ oraz PROGRAM naszego najbliższego spotkania. Dziękuję za wsparcie pierwszej edycji Ogrodów Zdrowia. Pierwsze spotkanie było propozycją ciekawą mam nadzieję także dla prasy. Obecnie rusza druga edycja, która zaplanowane jest w dniu 5 grudnia w godzinach popołudniowych.

Zapraszam do Ogrodu Zdrowia na Zamku Książ i seminarium, które połączone z kursem pt. Hortiterapia bez tajemnic będzie realizowane dla: terapeutów, diabetyków i ich rodziny, działaczy stowarzyszeń diabetologicznych, instruktorów warsztatów terapii zajęciowej, właścicieli gospodarstw agroturystycznych, pracowników placówek dydaktycznych i instytucji opieki społecznej oraz pracowników branż ogrodniczych i około turystycznych. Zapraszamy na wykłady, ćwiczenia, warsztaty oraz zajęcia praktyczne obejmujące kurs i szkolenie

Pierwszy dzień (wstęp wolny) 05.12.2014 r. Zamek Książ - g.17.30 -18.30 Wstęp do projektu: Briefing dla prasy i zaproszonych osób (wstęp wolny dla mieszkańców Książa i Dolnego Ślaska, szczególnie serdecznie zapraszamy diabetyków i ich rodziny)

PROGRAM: Wieczór w Zamku Książ 05.12.2014 r. g.17.30

  • Briefing dla prasy- Ogród Zdrowia Natura i psychologia 
  • Kwiatowy upominek - Hortiterapia i florystyka - pokaz zajęć - warsztaty z udziałem specjalisty hortiterapeuty i dolnośląskich florystów: 
  • 1.Przywitanie i wystąpienie zaproszonych gości. Raport 2014 Novonordisk - o stanie cukrzycy w Polsce 
  • 2. Hortiterapia bez tajemnic - pokaz zajęć - warsztaty z udziałem specjalisty hortiterapety i dolnośląskich florystów. Instytut Hortiterapii i Studia Florystyczne Stokrotka ze Świdnicy - Pani Grażyna Zieniuk 
  • 3. Artystyczny wernisaż pt. Dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe - gadające dachówki. Otwarcie wystawy towarzyszącej Ogrodom Zdrowia pt. Krajobrazy Warmii i Mazur - autorstwa prof. Stanisława Czachorowskiego. Pokaz zastosowania QR Code w innowacjach edukacji i terapiach hortiterapeutycznych. 
Zofia Wojciechowska


poniedziałek, 17 listopada 2014

Uroczystość wręczenia dyplomów absolwentom studiów II stopnia

Rektor, Dziekan i Rada Wydziału Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie mają zaszczyt zaprosić na UROCZYSTOŚĆ WRĘCZENIA DYPLOMÓW ABSOLWENTOM studiów drugiego stopnia w dniu 29 listopada 2014 r. o godzinie 11.00 w auli Collegium Biologiae, Olsztyn-Kortowo, ul. Oczapowskiego 1 A.

sobota, 15 listopada 2014

Konferencja naukowa "Czynna ochrona owadów"

Fundacja EkoRozwoju zaprasza serdecznie do udziału w konferencji naukowej "Czynna ochrona owadów", która odbędzie się 21.11.2014 r. we Wrocławiu. Udział w konferencji jest bezpłatny.
Termin: 21.11.2014 r. godz. 9.00 - 16.00 miejsce: Hotel Scandic we Wrocławiu ul. Piłsudskiego 49/57.

W trakcie konferencji poruszanych będzie wiele kwestii dotyczących współczesnej problematyki ochrony owadów i jej związkach z gospodarką prowadzoną przez człowieka. Mowa będzie o: tym dlaczego owady są godne ochrony i jak chroni je prawo polskie i Unii Europejskiej; skomplikowanych interakcjach między owadami i środowiskiem; związku sieci Natura 2000 z owadami; nowatorskich pomysłach na ochronę tej niezwykłej grupy zwierząt w tym sposobach ochrony tej grupy w gospodarce leśnej; historii zmagań na rzecz ochrony owadów; roli owadów w naszym świecie i o świadczeniu przez nie usług ekosystemowych.

Konferencja stanowi zwieńczenie projektu "Ochrona czynna przeplatki maturny, gatunku wskaźnikowego łęgów, w Polsce południowo-zachodniej". Ponieważ głównym odbiorcą konferencji są przedstawiciele administracji publicznej oraz instytucji odpowiedzialnych za ochronę przyrody, w tym samorządów lokalnych, mamy nadzieję na owocną dyskusję z Państwa udziałem.

Zgłoszenia uczestnictwa prosimy wysyłać mailem na adres konferencja@fer.org.pl lub faxem na nr 71 3436035. Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń.

Serdecznie zapraszamy!
Krzysztof Smolnicki - prezes FER
zespół naukowy projektu: dr Adrian Smolis, prof. dr hab. Dariusz Tarnawski, dr Marcin Kadej, dr Adam Malkiewicz
organizator Mariusz Szykasiuk mariusz@eko.org.pl

piątek, 14 listopada 2014

Gadające dachówki i Światowy Dzień Cukrzycy

(Fot. Anna Wojszel)
W tydzień po pierwszym plenerze dachówkowym w Gościńcu Molo w Mrągowie, 14 listopada o godz. 14.00 odbędzie się pierwszy publiczny pokaz "gadających  dachówek". Jeszcze nie wszystkie są dokończone, nie wszystkie mają kody QR ale będą pokazane w Bibliotece Pedagogicznej w Mrągowie na przedpremierowej wystawie. Potem dachówki pojadą do Olsztyna, gdzie zostaną artystycznie dopracowane (wszystkie nauczą się gadać, z kodami QR).

*  *  *

Szanowni Państwo,
od piątku (7 listopada) realizowaliśmy w Mrągowie specjalny program pt."Natura i psychologia przeciwko cukrzycy" - interaktywne seminarium połączone z warsztatami i treningiem. Spotkania Ogrody Zdrowia poświęcone cukrzycy i hortiterapii to przykład jak można na Warmii i Mazurach przedłużyć sezon turystyczny. W Mrągowie przez dwa dni spotykali się specjaliści od dietoterapii i psychologii diabetologicznej oraz artyści by z zastosowaniem warsztatu hortiterapii (ogrodoterapii) budować pozytywne relacje i rozmawiać z osobami chorymi na cukrzycę. Na zajęciach odbywały się konsultacje z opiekunami i członkami rodzin diabetyków. W przyjaznej atmosferze, przy kuchennym stole z dietorepeutą dr inż. Katarzyną Kowalcze przygotowaliśmy potrawy. Niezmiernie ciekawe były warsztaty neurolongwistycznego programowania z red. Krzysztofem Miką. Wszystkie te działania uzmysłowiły nam jak ważną rolę w procesie rehabilitacji ogrywa prawidłowa komunikacja. Istotą budowanie relacji między pacjentem a terapeutą jest umiejętność słuchania i zrozumienia problemów innego człowieka, w tym osoby dotkniętej cukrzycą. W specjalnym programie Mazury dla Diabetyków połączyliśmy horti-, arte-, dieto - i psychoterapię Terapię. I to jest pomysł na turystów i z Warszawy, i z Paryża. Można przyjechać na Mazury by spróbować swoich sił w sztuce, nauczyć się rozumieć przyrodę, a przede wszystkim "ogarnąć się w cukrzycy" . Mrągowo pierwsze podejmuje tak innowacyjne działania.

Seminarium towarzyszył plener prowadzony przez prof. Stanisława Czachorowskiego, który łączył w sobie praktyczną hortiterapię z arteteterapię inspirowaną kontaktem z naturą. Pomalowane dachówki ozdobiły rośliny i mazurskie krajobrazy. Malując wspólnie z uczestnikami seminarium, którzy przyjechali do nas z odległych części Polski wykonaliśmy ponad 50 prac. Wspaniałych dzieł z mazurskich dachówek, wszystko dla dzieci z warmińskiej szkoły w Lamkowie. W prosty sposób edukujemy i niesiemy pomóc innemu miastu, a także przez empatię uczymy się zrozumieć specyfikę cukrzycy.

Zofia Wojciechowska

Nowoczesne Technologie dla Edukacji Leśnej

Zapraszamy do wzięcia udziału w 19 Konferencji z cyklu “Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa”, która odbędzie się w dniach 3-4 grudnia 2014 roku w CEPL w Rogowie. Temat przewodni tegorocznej konferencji: NOWOCZESNE TECHNOLOGIE DLA EDUKACJI LEŚNEJ.

Planowane tematy WARSZTATÓW 2-go dnia (4 grudnia)
Warsztat 1. Nowoczesne techniki filmowe dla edukacji przyrodniczo-leśnej (ORWLP w Bedoniu - filmowanie z użyciem kranu kamerowego, za pomocą slidera, z użyciem jazdy oraz wykonywanie zdjęć typu timelaps, używanie niewielkich urządzeń rejestrujących obraz).

Warsztat 2. Geocaching wokół Arboretum (Geocaching Polska - geocaching w praktyce, zastosowania geocachingu w edukacji przyrodniczej). 

Warsztat 3. Wykorzystanie map cyfrowych i narzędzi GIS dla edukacji leśnej (ESRI Polska - wykorzystanie posiadanych przez lasy i parki zasobów map cyfrowych do nowoczesnej edukacji i atrakcyjną promocję walorów przyrodniczych zarówno w Internecie (tworzenie interaktywnych aplikacji) jak również podczas wykładów i gier terenowych).

Warsztat 4. Edukacja przyrodnicza 3D (WL UR w Krakowie - naziemne i lotnicze skanowanie laserowe, modelowanie 3D - praktyczne aplikacje i modele drzew i drzewostanów 3D).

Warsztat 5. Logery gps narzędziem badań i edukacji przyrodniczej (ECOTONE - rodzaje sprzętu telemetrycznego GPS, GSM, UHF, VHF przykładowe zastosowania, pokaz wybranych paneli, akcesoria, podstawowe reguły etyczne).

Warsztat 6.Social media w edukacji przyrodniczo-leśnej (PGL Lasy Państwowe - Jak oswoić nowinki technologiczne, w tym największy portal społecznościowy Facebook?).

Na zgłoszenia referatów czekamy do 15 listopada 2014 r.
Planowane tematy SESJI REFERATOWYCH 1-go dnia (3 grudnia) "Szkiełko i oko" - wpływ nowych technologii na proces uczenia się. Stosowane nowoczesne rozwiązania i technologie w edukacji leśnej. Innowacyjne rozwiązania i technologie dla edukacji leśnej. Nowoczesne technologie szansą czy zagrożeniem dla edukacji leśnej. Sesja specjalna: Książki z audiobookiem, czyli tajniki powstania Zielonej serii Włodzimierza Puchalskiego - dawniej i dziś (Tomasz Ogrodowczyk, ORWLP w Bedoniu).

Szczegółowe informacje znajdują się na stronie http://cepl.sggw.pl/konferencja/wzels/index.htm
Zapraszamy Biuro Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
LZD SGGW ul. Leśna 5a, 95-063 Rogów

czwartek, 13 listopada 2014

Nowy numer "Głosu Przyrody"


Najnowszy numer ma dwa tematy przewodnie. Jeden to przygotowania do zimy. Jakie strategie obierają różne gatunki zwierząt stałocieplnych? Jak sobie radzą zwierzęta zmiennocieplne? O tym w artykułach "Jak przetrwać zimę? Owady mówią: najlepiej „zniknąć”. Wiewiórka mówi: zrobić zapasy" pisze Magda Mądrawska-Okołów. Skrzaty przygotowują zapasy dla siebie i leśnych zwierząt (Agata Wojtko "Dla każdego coś dobrego"), nasza zielarka Anna Makowska namawia do suszenia owoców róży i tarniny na zimowe herbaty przeciwprzeziębieniowe ("Idzie jesień, zioła niesie"), a Hanna Będkowska w cyklu Podaj przyrodzie pomocną dłoń proponuje domowy wyrób kul nasienno-tłuszczowych dla ptaków.

Drugi ważny temat to nietoperze. O zadziwiających umiejętnościach tych latających ssaków pisze Justyna Cilulko-Dołęga ("Nietoperz – nocny superbohater"). W stałym cyklu prezentującym gatunki podobne do siebie Michał Kaczorowski wypunktowuje charakterystyczne cechy gołębia miejskiego, grzywacza i sierpówki oraz podpowiada, jak ich nie mylić ze sobą. Anna Majewicz ("Arturek i leśne zwierzęta") tłumaczy Arturkowi, jaki łańcuch łączy buka z sową, i pokazuje, jak tworzyć łańcuchy pokarmowe, a Katarzyna Lewańska-Tukaj w "Księdze lasu" prowadzi dziadka i jego dociekliwych wnuków na pola, gdzie dzieci poznają zwyczaje zajęcy i dzikich królików. Przez myśliwską lornetkę Marcin Świtalski przypatruje się jesiennej kniei, spogląda w niebo i nasłuchuje odgłosów jesieni w przyrodzie ("Co mówi do nas knieja jesienią?"). Oczywiście są "Ciekawostki o zwierzętach", "Rubryka rozmaitości", "Spacer w przyrodę" – tym razem w zaczarowany Beskid Niski – jest konkurs, nie brakuje też zagadek, zadań na pamięć, wyobraźnię i spostrzegawczość. Po raz ostatni spotykamy się z Zenobiuszem, który zaprzestał już wędrówek. Kto go zastąpi? Okaże się w styczniu. Zapraszamy do lektury.

Redakcja Głosu Przyrody

środa, 12 listopada 2014

Radio UWM FM zaprasza do współpracy


Radio UWM FM zaprasza na jesienny nabór!

Zapraszamy do współpracy licealistów, studentów, hobbystów, osoby pozytywnie zakręcone, które rzetelnie chciałyby przygotować się do zawodu dziennikarza radiowego. Każdy ma jakiegoś bzika. Interesuje Cię świat, sprawy Olsztyna i regionu, życie studenckie, konkretna dziedzina nauki, kultura czy sport? A może uważasz się za specjalistę od muzyki? Dołącz do nas - weź udział w jesiennym naborze!

Od podstaw nauczymy Cię nagrywania i montażu dźwięku, przygotowania dłuższych form radiowych, pracy w studiu. W młodym i dynamicznym zespole rozwiniesz swój talent i zainteresowania.

Zapraszamy na przesłuchania w najbliższą sobotę 15 listopada od 12 do 15.


piątek, 7 listopada 2014

Zapach kluczem do zdrowia – cała magia długowieczności w jednej kropli


Już przeszło od 3000 tysięcy lat znane są ich właściwości terapeutyczne, kiedy to stosowali je w medycynie i zabiegach psychofizycznych Egipcjanie, Hindusi, Macedończycy, Grecy czy Chińczycy. Mowa o olejkach eterycznych – konsystencjalnej egzemplifikacji luksusu i asumptu do ozdrowienia oraz pełni witalności. Dzieło wyekstrahowania pierwszego czystego olejku eterycznego należy do zasług Abu 'Ali Ibn Sina – najwybitniejszego medyka czasów Średniowiecza, znanego pod łacińskim nazwiskiem Awicenna. Nie bez powodu wiele źródeł okrzyknęło go „ojcem nowoczesnej medycyny”. Był bowiem twórcą opracowania działania prozdrowotnego ponad 800 roślin, przedstawił wiele technik masażu z zastosowaniem olejków eterycznych, dzięki czemu przyczynił się do implementacji aromaterapii jako jednej z dziedzin medycyny naturalnej, stosowanej – ze wzbogaceniem o doświadczenia, odkrycia i wiedzę lat późniejszych - po dziś dzień.

Olejki eteryczne uzyskiwane są w procesie destylacji rośli aromatycznych, poddaje się je działaniu pary lub dokonuje maceracji tłuszczami. Stanowią mieszaninę chemiczną wielu związków, m.in. aldehydów, alkoholi, estrów, ketonów i związków organicznych tj. np. aminy czy tiole, które zawierają w swym składzie siarkę oraz azot i nie cieszą się ‘pachnącą’ sławą. W ujęciu botanicznym (biologicznym) są to ciekłe, lotne substancje zapachowe, które znajdują się w komórkach tkanki wydzielniczej roślin olejkodajnych. Mogą być wytwarzane m.in. we włoskach gruczołowych lub w kwiatach, a także w kanałach i zbiornikach olejowych. Produkcja i magazynowanie olejków przebiega w różnych organach rośliny, aczkolwiek zazwyczaj zachodzi w ściśle określonych organach u konkretnej rośliny olejkodajnej, poza tym zdarza się, iż dana roślina wydziela inne olejki w różnych swoich częściach (np. kwiaty, liście i pędy pomarańczy gorzkiej Citrus aurantium). Do roślin olejkodajnych zaliczają się gatunki z rodzin baldaszkowatych (Umbelliferae), różowatych (Rosaceae), cyprysowatych (Cupressaceae), sosnowatych (Pinaceae), imbirowatych (Zingiberaceae), jasnowatych (Lamiaceae), rutowatych (Rutaceae), astrowatych (Asteraceae), wawrzynowatych (Lauraceae) czy mirtowatych (Myrtaceae). Na przestrzeni ewolucji roślin skład olejków eterycznych okazał się sprzyjającym komponentem wabiącym owady zapylające oraz roślinożerców do konsumpcji, jednocześnie osłabiającym rozwój konkurentów, mimo iż początkowo uznawany był za uboczny produkt przemiany metabolicznej, pełniący co najwyżej funkcje dalszego rzędu istotności bez wpływu na proces rozwoju rośliny.

Wiele badań dowodzi o słuszności zastosowania olejków jako środków leczniczych, jednak wciąż nie potwierdzono biologicznej aktywności wielu składników tych skomplikowanych mieszanin, których całkowity skład nie jest w wielu przypadkach w pełni poznany bądź ulega fluktuacjom w zależności od np. warunków środowiskowych czy metod i parametrów pobrania. Z tego względu nie są one zazwyczaj klasyfikowane jako klasyczne leki, tylko stanowią element głównie medycyny naturalnej, kosmetyki oraz dermatologii. Warto jednak podkreślić, iż obecne leki nowej generacji wykorzystują w składzie olejki eteryczne oraz ich pochodne tj. mentol, eukaliptol czy tymol. Powszechnie olejki eteryczne kojarzy się z działem medycyny alternatywnej - aromatoterapią – która to wykorzystuje substancje zapachowe w działaniu prozdrowotnym, pozytywnym wpływaniu na nastrój, samopoczucie i procesy poznawcze. Jednak wachlarz właściwości olejków eterycznych ma horrendalne spektrum. Do sztandarowych, wspólnych właściwości należy przede wszystkim ogromna efektywność antyseptyczna i brak reakcji uodpornienia się drobnoustrojów na ich działanie. Wiele olejków z sukcesem zwalcza grzybice, pasożyty skórne, czy świerzb.

Powszechne odkażające działanie czosnku i cebuli również zawdzięczamy obecnych w nich olejkach. Silne własności dezynfekujące i odkażające, uśmierzające ból, wzmacniające układ krążenia, pobudzające, antydepresyjne – to tylko jedne z wielu. Ponadto spotykamy się z ich zastosowaniem w kulinariach i przemyśle, gdzie jako komponenty przyprawowe wzbogacają smak i sprzyjają poprawie procesów trawiennych. Aromatyczność olejków odnajduje zastosowanie także do wzbogacenia woni (a także smaku) wielu wyrobów słodkich, alkoholowych i tytoniowych. Wiele olejków stosuje się także do produkcji perfum, pomimo częstego zastępowania ich składnikami syntetycznymi, istnieją firmy, które w swym pilnie strzeżonym składzie przemycają nuty natury. Znane francuskie perfumerie szczycą się używaniem wyszukanych naturalnych olejków do komponowania bukietu swoich zapachów, wśród nich słynna paryska perfumeria Fragonard, zlewająca moje ulubione Belle chérie czy bardziej popularna firma Yves Rocher.

Mój łaciński imiennik – olejek arcydzięglowy – pozyskiwany z arcydzięgla litwor (Angelica archangelica) działa rozgrzewająco i przeciwbólowo, uśmierza i łagodzi bóle reumatyczne oraz nerwobóle. Jeden z popularniejszych olejków – cytrynowy – doskonale sprawdza się w leczeniu nadciśnienia, zbijaniu gorączki i usprawnia funkcjonowanie układu odpornościowego. Olejek lawendowy działa przeciwwirusowo i antybakteryjnie, łagodzi bóle migrenowe, działa pobudzająco i antydepresyjnie, pomaga zwalczyć infekcje górnych dróg oddechowych. Podobne właściwości posiada olejek pozyskiwany z drzewka herbacianego, który dodatkowo ma zadanie grzybobójcze, a także doskonale sprawdza się w dermatologii – łagodzi objawy trądzikowe, pielęgnuje i odmładza skórę. Zachodnioindyjski olejek z drzewa sandałowego skutecznie dba o zdrowie umysłu i ducha – odprężając, sprzyjając relaksowi i wyciszeniu.

Olejek uzyskiwany z Pinus silvestris obok leczenia chronicznego zmęczenia fizycznego i umysłowego, ma swoje zastosowanie w wielu infekcjach (dróg oddechowych dolnych i górnych, dróg moczowych) a także przeciwbólowe przy reumatyzmie i gośćcu stawowym. Na bezsenne noce niezbędny okaże się olejek rozmarynowy, na ukąszenie – goździkowy, zmarszczki nieocenioną mocą odmłodzi (wygładzi) geranium i kadzidłowiec, a na obniżoną odporność – tak typową w obecnym sezonie jesienno-zimowym – zaradzić można kombinacją (bądź wybierając ulubiony z nich) olejków z drzewka herbacianego, goździkowego, tymiankowego, cytrynowego i cynamonowego. Warto przy tym wszystkim wyszukiwać tych naturalnych, nie sztucznie uzyskiwanych „identycznych z naturalnymi”, tylko wtedy można je zastosować na wiele sposobów, bez szkodzenia organizmowi (np. bez podrażnień skóry).

Naturalne olejki można wcierać, używać do masażu, kąpieli, inhalacji, aromatyzowania pomieszczeń. Można także wierzyć w ich niezwykłą, uzdrawiającą moc. Nie ma bowiem cenniejszych i skuteczniejszych metod niż te, które dała nam sama Ziemia. A spróbować nigdy nie zaszkodzi. Nawet, jeśli skuteczność poddama zostanie surowej krytyce i polemice,  cudowny zapach magii pozostanie…
 
Angelika Maria Gomolińska
Biologia, studia doktoranckie



Z pachnącymi olejkami i opowieściami o nich będzie można zapoznać się w czasie najbliższej Nocy Biologów (9. stycznia 2015 r.).

poniedziałek, 3 listopada 2014

Biogospodarka – usługi ekosystemowe i świadczenia społeczne w ogrodach zdrowia



Szeroko rozumiana biogospodarka próbuje odpowiadać na różnorodne problemy społeczne. Nie tylko w poszukiwaniu odnawialnych źródeł energii (wykorzystanie biomasy) ale także jako poszukiwanie surowców dla biotechnologii, kosmetologii i medycyny. Powstające w naszym regionie różnego typu ogrody są nie tylko prostym elementem budowania infrastruktury turystycznej. Ogrody, wraz z wykorzystaniem różnych form arteterapii (leczenie przez sztukę i z wykorzystaniem sztuki), mogą być elementem leczenia w przestrzeni publicznej.

Ogrody i parki to nie tylko usługi ekosystemowe ale i świadczenia społeczne w przestrzeni publicznej.  Wagę problemu dostrzega nie tylko środowisko akademickie ale i władze państwowe oraz władze samorządowe. Elementem towarzyszącym jednemu z prezentowanych seminariów, poświęconemu cukrzycy, są warsztaty arteterapii, polegające na malowaniu dachówek. „Gadające dachówki” to przykład powstających na uniwersytecie innowacji a wdrażanych w małych przedsiębiorstwa Warmii i Mazu. Dachówki to także wspieranie lokalnej twórczości i przedsiębiorstw  działających w branży turystycznej.

Obecnie co 12. Polak choruje na cukrzycę, a niebawem co 10. będzie pacjentem diabetologa. Kluczem do właściwej terapii jest psychologia. Żeby takie oddziaływania były skuteczne, potrzebne jest właściwe otoczenie i atmosfera. To właśnie świat ogrodów i hortiterapia.

Zapraszamy na dwa wydarzenia, odbywające się pod patronatem Senatora RP prof. dr hab. Ryszarda Góreckiego.

Stanisław Czachowski, Zofia Wojciechowska






sobota, 1 listopada 2014

Ziemia i ludzkość już są bankrutami

Żyjemy na kredyt i musimy zacząć umiejętnie rozporządzać oferowanym nam przez Ziemię kapitałem - przypomina WWF Polska w materiale przesłanym w piątek PAP z okazji Światowego Dnia Oszczędzania.

"Obecny poziom eksploatacji zasobów naturalnych Ziemi przekracza jej możliwości produkcji, co oznacza, że nasza planeta "wydaje" więcej, niż posiada" - przypomina WWF. Konsumujemy więcej niz mozliwości naturalnego odnawiania się surowców i energii. Na dłuższą mete taki styl zycia zkończy sie katastrofa przede wszystkim dla ludzkości.

Według opublikowanego pod koniec września raportu WWF o stanie planety, "Living Planet Report", Ziemia potrzebowałaby teraz półtora roku, by odnowić swoje zasoby. W latach 1970-2010 liczebność populacji zwierząt kręgowych spadła o 52 proc. Zmniejsza się też powierzchnia lasów i zasoby wody zdatnej do spożycia. Jednocześnie powiększa się ślad ekologiczny, jaki człowiek odciska na Ziemi - wskaźnik umożliwiający oszacowanie zużycia zasobów naturalnych w stosunku do ich możliwości odtworzenia przez naszą planetę. W tej kategorii, w ciągu dwóch ostatnich lat, Polska "awansowała" z pozycji 45 na 37. Jeżeli wszyscy ludzie konsumowaliby tyle, co Polacy, ludzkość potrzebowałaby już 2,5 planety. "Świadczy to o nierozważnym i nadmiernym korzystaniu z zasobów Ziemi" - oceniają ekolodzy. A Polacy mają dużo do zrobienia w zakresie oszczędzania biosfery.

W Światowym Dniu Oszczędzania speckjaliści radzą, by częściej wybierać podróż rowerem zamiast samochodem, wybierać sprzęt energooszczędny, zamienić świetlówki na oświetlenie typu LED. "Przede wszystkim trzeba jednak uświadomić sobie, że zasoby Ziemi nie są niewyczerpalne, a ich nieumiejętna eksploatacja może spowodować, że przyszłe pokolenia nie będą już miały "z czego żyć" - podkreśla Paweł Średziński z WWF Polska.

"W Dniu Oszczędzania banki zachęcają nas do oszczędzania pieniędzy i wpłacania środków na rachunki oszczędnościowe - zauważa Średziński. - Jednak nie zapominajmy, że naszym największym, wspólnym bogactwem są zasoby Ziemi - bez nich nie przetrwałaby ani gospodarka, ani nasze finansowe oszczędności. Dlatego musimy nimi umiejętnie rozporządzać i działać już teraz. A Dzień Oszczędzania powinien być okazją do zdjęcia zadłużenia".

 Źródło: Nauka w Polsce PAP