czwartek, 31 grudnia 2015

Bioluminescencja, czyli emisja światła przez żywe organizmy (Noc Biologów 2016)

Kolonie Photobacterium phosphoreum na podłożu agarowym
Wśród niezliczonego bogactwa form życia, spotkać możemy również takie organizmy, które wytwarzają światło. To właśnie emisja światła przez żywy organizm wskutek naturalnie zachodzącej reakcji chemicznej nosi nazwę bioluminescencji. Zdolność do świecenia wyewoluowała niezależnie u różnych grup organizmów, a reakcje chemiczne prowadzące do emisji światła u poszczególnych grup często w szczegółach wyglądają odmiennie. Jest jednak jedna ważna cecha charakterystyczna dla wszystkich bioluminescencyjnych organizmów - do świecenia konieczny jest tlen. Enzym lucyferaza utlenia tlenem cząsteczkowym substancję zwaną lucyferyną, a energia powstała w wyniku tej reakcji jest uwalniana w postaci światła.

Bioluminescencja jest najbardziej rozpowszechniona wśród organizmów żyjących w morzach i oceanach - możemy ja zaobserwować u bakterii, jednokomórkowych bruzdnic, parzydełkowców, mięczaków, skorupiaków oraz ryb. To właśnie bioluminescencja jest głównym źródłem światła w głębinach oceanicznych. Co ciekawe, jeden z gatunków bakterii odpowiadających za psucie się morskich ryb, Photobacterium phosphoreum, wykazuje silną bioluminescencję i zdarzały się przypadki, że ktoś kupił kawałek ryby, który zaświecił w ciemności.

Wśród organizmów lądowych bioluminescencja jest zdecydowanie rzadsza. Najbardziej znanym przykładem tych organizmów są chrząszcze z rodziny świetlikowatych (Lampyridae). Samce jednego z gatunków tych chrząszczy, iskrzyka (Lamprohiza splendidula), są latającymi światełkami spotykanymi w czasie letnich nocy w naszych lasach i na łąkach.


Dorosłe iskrzyki możemy zaobserwować  w naszych lasach na przełomie czerwca i lipca
Inną grupą lądowych organizmów, wśród których mamy świecących przedstawicieli, są grzyby. Niektóre gatunki, na przykład występująca w subtropikalnej Azji Mycena chlorophos, mają świecące owocniki, podczas gdy u innych świeci tylko grzybnia. W naszym kraju możemy spotkać bioluminescencyjne grzyby - są nimi opieńki (Armillaria sp.), przy czym nie świecą ich owocniki, lecz grzybnia, która wywołuje znane od czasów starożytnych zjawisko świecenia próchna.
Bioluminescencja grzybni opieńki ciemnej
(Armillaria ostoyae) na podłożu agarowym

Bioluminescencja jest dla człowieka nie tylko źródłem doznań estetycznych, ale ma też praktyczne zastosowanie - bakterie bioluminescencyjne są wykorzystywane jako biosensory wykrywające zanieczyszczenie wody, a gen lucyferazy świetlika znalazł zastosowanie jako tzw. gen reporterowy w badaniach nad mechanizmami regulacji aktywności genów. Warto również wspomnieć, że badania nad świecącą meduzą (Aequorea victoria) doprowadziły do odkrycia białka zielonej fluorescencji (GFP), co zostało uhonorowane Nagrodą Nobla w dziedzinie chemii w 2008 roku.

Podczas najbliższej Nocy Biologów uczestnicy będą mogli dowiedzieć się w jaki sposób różne grupy organizmów bioluminescencyjnych wytwarzają światło oraz jaka jest biologiczna funkcja tego światła. Będą też mogli zobaczyć na własne oczy jak wygląda bioluminescencja czystych kultur Photobacterium phosphoreum i jak zmienia się ona pod wpływem różnych substancji lub zmiany warunków środowiska.

Piotr Pupel

Kawałek świecącego próchna

Motyle z mojego ogrodu



Wykład Magdaleny Markiewicz, która opowie o swoich doświadczenia edukacyjnych z motylarni w Marcinkowie. Autorka opowie o swoich motylach, książce i zajęciach z uczniami w ogrodzie oraz w klasie (przyjeżdża z żywymi motylami). Wykład będzie częścią poprzedzającą debatę o edukacji pozafromalnej (godz. 17.00-19.00)

Magdalena Markiewicz ur. 1976, mieszka w Marcinkowie (gm. Mrągowo). Jest właścicielką Ogrodów Pokazowych i Motylarni. W 2015 roku wydała książkę popularnonaukową "Motyle z mojego ogrodu" - leksykon motyli dla najmłodszych miłośników przyrody

St.Cz.

szczegółowy program na stronie http://www.nocbiologow.home.pl/





Ptaki Skandynawii - wykład w czasie Nocy Biologów


Wykład poświęcony ptakom występującym w Skandynawii, bogato ilustrowany zdjęciami. Gatunki tam żyjące przystosowane są do życia w bardzo specyficznych warunkach. Muszą być odporne na niskie temperatury oraz umieć poradzić sobie z niedoborem pokarmu. Północne wybrzeża zamieszkiwane są przez wiele milionów ptaków klifowych, które tworzą niepowtarzalną scenerię niemożliwą do zaobserwowania w innych miejscach. Do takich gatunków należą kormorany czubate, nurzyki, mewy trójpalczaste a zwłaszcza maskonury, które ze względu na swój wygląd przyciągają uwagę miłośników ptaków z całego świata. Ciekawe gatunki np. edredony, ostrygojady czy biegusy występują na brzegach mórz okalających półwysep Skandynawski.

mgr Krzysztof Lewandowski

 
Szczegóły programu Nocy Biologów 2016 na stronie: http://www.nocbiologow.home.pl/

środa, 30 grudnia 2015

Debata na temat kształcenia pozaformalnego

Dyskusja panelowa, dotycząca edukacji pozafromalnej, poza murami szkoły i z udziałem różnych instytucji (Collegium Biologiae, Wydział Biologii i Biotechnologi, aula główna, godz. 17.00-19.00).

Jest kontynuacją panelu dyskusyjnego z konferencji Pokazać-Przekazać, która odbyła się w Centrum Nauki Kopernik w sierpniu 2015 r. Do dyskusji zapraszamy nauczycieli, przedstawicieli nauki, instytucji pozaszkolnych, leśników z Lasów Państwowych, lokalny biznes, przedstawicieli kultury. Chcemy porozmawiać nad możliwymi formami wsparcia szkoły w edukacji przyrodniczej. W czasie Nocy Biologów oraz samej debaty pokażemy kilka przykładów jak można realizować edukacje przyrodniczą poza murami szkoły i jak współpracować ze szkołami.

Za edukację odpowiedzialni są wszyscy a nie tylko szkoły i nauczyciele. Stąd potrzeba pogłębionej dyskusji nauczycieli, przedstawicieli uczeni wyższych, biznesu, organizacji pozarządowych, instytucji rządowych i samorządowych. Celem tej dyskusji jest rozpoznanie problemu, refleksja nad stanem obecnym a także projektowanie pożądanej przyszłości. Wydaje się, że jedną z form prowadzenia takiego dialogu może być organizowanie debat z wymienionymi podmiotami w czasie różnego typu dni nauki i festiwali naukowych, organizowanych na wielu uczelniach w Polsce w ciągu całego roku. Konferencja Pokazać-Przekazać w Centrum Nauki Kopernik, która odbyła się w sierpniu 2015 r., była uruchomieniem tego procesu.





Kształcenie pozafromalne w czasach trzeciej rewolucji technologicznej

Nauczeństwo, to neologizm dla zjawiska obserwowanego w edukacji, rodzącego się w czasie trzeciej rewolucji technologicznej. Termon nauczeństwo, nauczeń (analogicznie do prosumpcji, połączenie w jedno procesów nauczania i uczenia się) wymyśliłem na zakończenie zajęć z autoprezentacji, gdy ze studentami dyskutowaliśmy na Facebooku realizacje projektu. Eksperymentowałem z grywalizacją i do opisu nowego zjawiska potrzebne było nowe słowo.

To było w kwietniu (zobacz wpis ma blogu http://czachorowski.blox.pl/2015/04/Nauczenstwo-czyli-edukacja-w-formie-prosumenckiej.html). Krótki tekst na blogu przedrukował portal edunews. http://www.edunews.pl/system-edukacji/uczelnie/3015-nauczenstwo-czyli-edukacja-w-formie-prosumenckiej. O sprawie prawie zapomniałem. Ale gdy zaproszony zostałem do Centrum Nauki Kopernik aby poprowadzić panel w czasie konferencji Pokazać-Przekazać, pomysł nabrał nowego życia. Neologizm dość trafnie opisywał sytuację, więc często się pojawiał. I tak, coś co się narodziło w Olsztynie, trafiło na „edukacyjne salony”. A teraz ponownie wraca do Olsztyna.

We wspomnianej konferencji uczestniczyłem z wielką radością. To był mój drugi raz (a sama konferencja odbywała się już po raz dziewiąty), i ponownie wróciłem z głową kipiącą od pomysłów i chęcią do kolejnego eksperymentowania. Taka konferencja poszukującym nauczycielom pozwala uwierzyć w siebie. Mogą zobaczyć „ilu ich jest”. I gdy wrócą do szarej rzeczywistości borykać się z najróżniejszymi problemami, czują siłę do działania. Bo nie są sami, nie czują się odmieńcami, wybrykami natury.

Refleksje dojrzewają powoli. Jednym z pomysłów jest uzupełnienie Nocy Biologów o debatę z udziałem nauczycieli, akademików, biznesu, organizacji pozarządowych oraz samorządowców. Będzie to kontynuacja dyskusji panelowej z Warszawy i próba realizacji niektórych wniosków tam sformułowanych.

Nauczyciele, gdy słyszą o kolejnej reformie edukacji, czują przerażenie. Znowu? Jedna reforma się nie wdrożyła a już kolejna? W takim nieustanym reformowaniu żyjemy już od dłuższego czasu. Dlaczego zatem od razu nie wymyślić reformy, która będzie aktualna przez kilkadziesiąt lat? Zrobić raz a dobrze. Chyba się jednak nie da, bo świat zmienia się zbyt szybko. Dawny model szkoły (przemysłowej, powstałej w wyniku drugiej rewolucji technologicznej) przestał być wydolny. To nie szkoła była zła tylko świat zmienił się zbyt bardzo. Tak jak dziecięce ubranko, z którego szybko wyrastamy.

Żyjemy już w czasach trzeciej rewolucji technologicznej, a zachodzące zmiany są bardzo głębokie. W skali globalnej wymyślamy na nowo system edukacji, dostosowany do zupełnie nowych potrzeb i sytuacji. Nie można skupiać się na wieloletnim wprowadzaniu reform, tak jak robiliśmy to do tej pory: od przedszkola, by sukcesywnie wprowadzać co roku na kolejnych poziomach edukacji w szkole podstawowej, gimnazjum, liceum, aż do uniwersytetu. Przez 18 lat lub więcej: powolne, systematyczne budowanie „od fundamentów”. Ale zanim taka reforma dojdzie choćby to połowy to już konieczna jest kolejna zmiana i kolejna reforma. Nie warto więc zbytnio przyzwyczajać się do podstaw programowych, podręczników itd. Alternatywą są zmiany jednoczesne: w szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach, uniwersytetach… uniwersytetach trzeciego wieku oraz równolegle w powstających instytucjach i formach pozaformalnych (uniwersytet dzieci, kawiarnie naukowe, media, centra nauki itd.). Uznanie, że edukacja jest w ciągłej zmianie, to zmiana filozofii wprowadzania zmian. Należy zmieniać jednocześnie i wszędzie, tu i teraz, z gotowością na szybkie i kolejne zmiany. Uznanie „tymczasowości” rozwiązań to zrezygnowanie z wytrwałego dopracowywania biurokratycznego rytuału na rzecz skupienia się na istocie i najważniejszych efektach. Wymaga to także zwiększenia zaufania do nauczycieli i nadania im większej swobody działania (nauczania a nie tylko realizowania programu i podręczników). Bo nie można wcześniej przygotować koncepcji, w ciągu kilku lat wykształcić-przeszkolić kadrę na różnego rodzaju kursach a dopiero potem sukcesywnie taką reformę wdrażać przez lat kilkanaście. Nie budujemy domu od fundamentów, tylko jednocześnie stawiamy fundamenty, ściany, piętra, dach i wyposażamy pomieszczenia w meble i infrastrukturę. Rzadko które pokolenie staje przed takim trudnym wyzwaniem. My stanęliśmy.

Stanisław Czachorowski

VariArt na Nocy Biologów

VariArt to pismo kulturalno-literackie, wydawane przez Wojewódzką Bibliotekę Publiczną w Olsztynie. W kilku ostatnich numerach pojawił się akcent biologiczny w postaci felietonu "kij w mrowisko". Związki kultury z biologia (lub odwrotnie) są zaskakujące i inspirujące.

W czasie Nocy Biologów zaprezentowane zostaną nowe numery VariArtu, a członkowie Redakcji wezmą udział w debacie na temat nauczania pozaformalnego. Przyda się głos artystów i środowiska bibliotekarzy.

Uzupełnieniem prezentacji VariArtu będzie wystawa pt. Bestiarium (szczegóły niebawem).

St.Cz.


Pismo bezpłatnie dostępne jest w wersji elektronicznej na stronie: http://www.wbp.olsztyn.pl/publikacje/indexa.html

(Felieton z najnowszego numeru czasopisma VariArt, które będzie prezentowany w czasie Nocy Biologów)

Świat w kropli wody – pokaz mikroorganizmów żyjący w wodzie

(Fot. Archiwum bloga)

Pokaz organizmów jednokomórkowych żyjących w środowisku wodnym. Uczestnicy mają możliwość samodzielnego wykonania preparatów i obejrzenia żywych pierwotniaków (tj. Paramecium sp., Spirostomum sp., Litonotus sp., Vorticella sp., Stentor sp. itp.) pod mikroskopem oraz na ekranie. Możliwość zapoznania się z budową pierwotniaka na przykładzie pantofelka i zobaczenia całego organizmu w jednej tylko komórce,



dr Iwona Jeleń



Szczegóły na stronie: http://www.nocbiologow.home.pl/

Być może pod mikroskopem uda sie zaobserwować sysydlaczki: Sysydlaczki z Krainy Tysiąca Jezior


Symbolika roślin - nauka przez doświadczenie, czyli rzecz o dziedzictwie kulturowym i przyrodniczym w hortiterapii

Zasadność tematu jaki chcę zaprezentować w trakcie tegorocznych spotkań Nocy Biologów bierze się z inicjatywy społecznej podjętej kilka lat temu i wiąże się z pomysłem przedstawionym przez Instytut Hortiterapii, a odnoszącym się do poprawy warunków rozwoju edukacji pozaformalnej związanej jednocześnie z innowacją działań prozdrowotnych.

Mazury, a w szczególności Mrągowo dzięki wyjątkowości mikroklimatu, atrakcyjności przyrodniczej, poprzez wypracowanie wysokojakościowego produktu turystycznego powstałego z połączenia dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wpisuje się w potrzebę zmian społecznych. Innowacja- absolut naszych czasów. Konieczność podjęcia nowej inicjatywy ekonomicznej i edukacyjnej w tym poza formalnej w miejscu, które objęte jest dużym bezrobociem wskazują mieszkańcy podczas naszych licznych seminariów i dyskusji .

Mrągowo miasto pretendujące do miana przyjaznego ludziom i przyrodzie posiada swoje pomniki przyrody oraz roślinne symbole. W tym miejscu przytoczę fragment legendy związanej z powstaniem jeziora, nad którym leży miasto. Jesiona to imię pięknej mieszkanki dawnego Ządźboka, której ukochany Czos zginął w jeziorze porwany przez boga wiatrów i burz Perkuna. To także gatunek drzewa do dziś rosnącego w Mrągowie, a także możliwość wykorzystania rodzimej legendy do zastosowania edukacji przyrodniczej i pro zdrowotnej przez zastosowanie sylwoterapii. Lecznicza moc drzew uznana przez medycynę dawną dziś zwaną ludową wraca wraz z holistycznym pojmowaniem świata.

Przechadzka promenada prowadząca wzdłuż linii brzegowej jeziora Czos wraz z molo i amfiteatrem na wodzie, to miejsce przyciągające swym urokiem społeczność lokalną i turystów. Jest to najchętniej odwiedzana trasa, która zachwyca krajobrazem, letnimi wieczorami rozbrzmiewa muzyki ze sceny amfiteatru, jesienią tworzy tzw. strefa ciszy, którą odwiedza naprawdę wielu. I stąd pomysł, aby dodać dziedzictwo przyrodnicze i kulturę do działań prozdrowotnych jako jeszcze jeden element, który społeczeństwu sprawi oryginalną atrakcję, a środowisku swego rodzaju naturalny sposób wpłynie na poprawę zdrowia fizycznego, psychicznego. Dzięki edukacji regionalnej odtwarzamy historię a także pokazujemy, że spacer wzdłuż brzegów jeziora i wdychanie świeżego powietrza działa jak filtr dla naszego organizmu. Mowa cały czas o edukacji prozdrowotnej. Nauka przez doświadczenie, łączenie starego z nowym to współistnienie natury z człowiekiem, a to jest ważne dla naszej inicjatywy utworzenia ośrodka , które planujemy zlokalizować na terenie poddającym się rewitalizacji.

W ramach inicjatywy Instytutu Hortiterapii rozwija działania, przy czym edukacja prozdrowotna jest pierwszoplanowym działaniem, gdyż każda zmiana zaczyna się w głowie. Innowacja zmienia Mrągowo, to hasło przewodnie na 2016 r. To szansa dla lokalnej społeczności . Świadomość kapitału jakim dysponujemy w postaci walorów przyrody , dziedzictwu kultury nam posłużą do animacji w turystyce rehabilitacyjnej, animacja słowem podczas spotkań integracyjnych. Mikroklimat powstający każdego dnia na Mazurach powinien być wykorzystywany w profilaktyce i leczeniu różnych schorzeń cywilizacyjnych np. diabetologicznych. Stworzenie miejsca wspólnego odpoczynku i wywołanie w społeczności lokalnej poczucia odpowiedzialności za cudowny kawałek natury, w którym mają możliwość mieszkać i przebywać dzięki nowym metodom interakcji pozwala mieć nadzieję, że ucząc się przez doświadczenie posiądziemy wiedzę jak nie zmarnować daru cudów natury.

Zasobem naturalnym jest akwen jeziora, natomiast zasobem społecznym jest praca grupy inicjatywnej oraz pasjonatów przyrody, którzy wspólnie zaplanują działania, wykonają często wolontariacko prace pomocnicze, wykorzystają swoją wiedzę i umiejętności do jej realizacji.

Wsparcia merytorycznego i organizacyjnego udzielą nam osoby posiadające niezbędną wiedzę, doświadczone w edukacyjnej pracy. Instytut Hortiterapii jest interesariuszem Centrum Badań nad Dziedzictwem Kulturowym i Przyrodniczym Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie. Zapraszam na spotkanie w trakcie Nocy Biologów, jedynej takiej nocy gdy będziemy mówić o roślinach i magii życia wśród nich. Kwiatowe symbole ludzkiej natury i zielone przepowiednie z leczniczą mocą roślin … zielnik smakowitości dla duszy i ciała.

Instytut Hortiterapii, pracuje nad utworzeniem prototypowego Ogrodu Zdrowia Hortiterapii w Mrągowie,

Zaprasza Zofia Wojciechowska


wtorek, 29 grudnia 2015

O co chodzi z tą Nocą Biologów?


Tak w skrócie, narysowane :).

St.Cz.

ps. z pismem odręcznym bywa tak, że czasem jest nieczytelne. A jak się trafią błędy literowe to ich nie można w pliku poprawić (tak mi się błędnie wydawało). Nagroda dla uważnych czytelników - oczywiście że powinno być laboratoria. Rysunek powstał jako test nowego sprzętu Bamboo Spark. Daje się połączyć rzeczywistość analogową z cyfrową. Trzeba tylko jeszcze poćwiczyć. A potem wykorzystać w edukacji pozaformalnej.

BIOlogic Escape na Noc Biologów

(Angelika Gomolińska, Noc Biologów 2015)
Wzorowana słynnymi grami z gatunku Escape Room przygoda dla miłośników nowych doznań łączących naukę i zabawę. Na grupy czeka przygotowany pokój przyrodniczy o regulowanym poziomie trudności, z którego należy wyjść z jak najlepszym czasem (czas maksymalny to 45 minut na grupę). Materiały przedstawione na miejscu pozwalają graczom intensywnie wczuć się w swoją rolę, zastosować już posiadaną wiedzę, nabyć nowe umiejętności; w tym także umiejętności pracy zespołowej, rozwijać logiczne i analityczne myślenie. Główna zasada BIOlogic Escape polega na wejściu grupy do zamkniętego pomieszczenia, w którym przygotowany jest szereg zagadek i wskazówek (o tematyce biologicznej) prowadzących do uwolnienia z pokoju. W razie trudności grupa ma do dyspozycji koło ratunkowe u mistrza ceremonii.

mgr Angelika Maria Gomolińska

poniedziałek, 28 grudnia 2015

Leśnicy na Nocy Biologów 2016


Dlaczego leśnicy uczestniczą w Nocy Biologów? 
Bo las to jeden wielki, tętniący życiem organizm. Prawdziwy karnawał przyrody. Niezwykle złożony ekosystem, urzekający nas bogactwem form, kolorów, zapachów, różnorodnością gatunków oraz wielością strategii przetrwania. Leśnicy, by dobrze wykonywać swój zawód, posiadają wiedzę biologiczną ale doświadczenia nabywają podczas codziennego, bezpośredniego kontaktu z przyrodą. Zawód leśnika to wiedza, umiejętności, doświadczenia ale również pasja i tym właśnie chcemy się dzielić podczas prowadzonych przez nas pokazów i warsztatów.


Mimo zanurzania się w nowoczesności oraz galopującego rozwoju technologicznego z lasem jesteśmy nadal związani w sposób ścisły i bezpośredni. Zagospodarowane przez człowieka ekosystemy leśne służyły mu od wieków. Wszystko wskazuje na to, że las również w przyszłości będzie zaspokajał nasze potrzeby. Lasy Państwowe, zarządzając dużymi obszarami leśnymi rozumieją zachodzące procesy i zauważają zmiany w postrzeganiu społecznym lasów. Leśnicy obserwują coraz większe zainteresowanie i zapotrzebowanie na funkcje społeczne lasów. Usługi ekosystemowe, takie jak dostarczanie dobrego, natlenionego i wolnego od smogu powietrza, działanie antydepresyjne oraz miejsce relaksu i aktywnego wypoczynku nabiera coraz ważniejszej roli. Pogodzenie wielu potrzeb oraz zrównoważone użytkowanie lasu wymaga zrozumienia podstawnych procesów zachodzących w tym ekosystemie oraz globalnego postrzegania jego wszystkich elementów.

Edukacja leśna społeczeństwa to jeden z priorytetów Lasów Państwowych. Oferta edukacyjna Lasów Państwowych skierowana jest do dzieci, młodzieży, dorosłych, w tym także osób niepełnosprawnych. Wszystko po to, by upowszechniać wiedzę o środowisku leśnym i zrównoważonej gospodarce leśnej.
Aby poznać i zrozumieć las, nie wystarczy o nim czytać czy oglądać na fotografiach. Trzeba go zobaczyć na własne oczy, dotknąć i posłuchać. Dlatego tak ważne jest prowadzenie edukacji w terenie w bezpośrednim kontakcie z przyrodą. Poruszanie się w tym środowisku to wielka przygoda. Żeby spojrzeć głębiej i zrozumieć zachodzące w nim procesy, wykonać szereg obserwacji przyrodniczych najpierw należy postawić pierwszy krok i oswoić się z odmiennością tego świata, uważnie mu się przyjrzeć, dotknąć, doświadczyć.

Dzięki edukacji leśnej coraz więcej osób ma świadomość ogromnych korzyści, jakie daje zrównoważona gospodarka leśna, ochrona przyrody i rozsądne obcowanie z naturą. Ciągle wzrasta liczba osób, korzystających z dobrodziejstw lasu. Rośnie też świadomość wspólnej odpowiedzialności za stan lasów.

Opisy warsztatów zbiorczy tytuł Las Zmysłów
Pokaz: 
Stoisko edukacyjne Wszystkie aktywności na stoisku Nadleśnictwa Olsztynek opierają się na idei edukacji sensorycznej czyli edukacji poprzez zmysły. Rozwijanie i uaktywnianie zmysłów oraz pobudzanie wrodzonej człowiekowi ciekawości jest niezbędne do nabycia umiejętności dokonywania metodycznych obserwacji przyrodniczych i poznania naukowego. Z leśnikami będzie można:
odkrywać świat zmysłem wzroku, węchu i dotyku, przespacerować się na boso leśną ścieżką zmysłów. Wiek -  bez ograniczeń, liczba miejsc - bez ograniczeń

Mapa myśli
Będzie można stworzyć własną mapę myśli na temat: Kim jestem? Co robię? Jakie mam zwyczaje? Bohaterami mapy myśli będą leśne ssaki. Wiek od 6 lat, liczba miejsc -  bez ograniczeń

Warsztaty Plastyczne
 Uczestnicy tworzą własnoręcznie leśne kolaże oraz drewniane medale Wiek bez ograniczeń ilość bez ograniczeń Leśna sieć pokarmowa Uczestnicy warsztatu budują wspólnie troficzną sieć zależności, poznają przy tym leśne zwierzęta ich pożywienie oraz rolę w ekosystemie. Dowiadują się, że każdy jest ważny i potrzebny Wiek od 7 lat ilość max 31 osób w jednym warsztacie

Wystawy
Wystawa Wydawnictw Lasów Państwowych pt. „Bo książki są z drewna” z loterią, na której będzie można wylosować wydawnictwa. Wystawa zorganizowana dzięki uprzejmości i pomocy Centrum Informacyjnego Lasów Państwowych.  Wiek - bez ograniczeń, ilość uczestników - bez ograniczeń 

Leśnicy z Nadleśnictwa Olsztynek

(zdjęcia S. Czachorowski, piknik popularnonaukowy pt. Czas drewna", skansen w Olsztynku, 2015)



Podchód czy zasiadka?


W czasie Nocy Biologów zapraszamy na prelekcję Krzysztofa Mikundy pt.  Podchód czy zasiadka? Na początek proponujemy odszukać autora na zdjęciach.Schował się by fotografować przyrodę.

Tematyka prelekcji:
1. czym jest podchód, a czym zasiadka?
2. na co się zdecydować i czym się kierować przy wyborze?
3. jak się przygotować do podchodu?
- rodzaj terenu
- pora roku
- gatunek zwierzęcia
4. jak się przygotować do zasiadki?
- rodzaj terenu
- pora roku
- gatunek zwierzęcia
5. mocne i słabe strony podchodu i zasiadki.


Krzysztof Mikunda: Absolwent Liceum Ogólnokształcącego III, profil biologiczno-chemiczny
Akademia Rolniczo-Techniczna, zootechnika, fakultet "Łowiectwo", 5 lat naukowe koło zoologiczne, praca magisterska z genetyki. Od lat pasjonat lasu, popularyzator przyrody, autor audycji radiowych, wolontariusz, autor audiobooka - "Cztery pory roku", fotograf, bloger.
Współpracuje z Nadleśnictwami i WFOŚiGW w Olsztynie.

adres bloga "Leśne Opowieści" - http://krzysiekmikunda.blogspot.com/


środa, 23 grudnia 2015

Gazeta Olsztyńska objęła patronatem Noc Biologów


Także i najbliższą Noc Biologów swoim patronatem medialnym objęła Gazeta Olsztyńska. Ukazujące się na naszym blogu artykuły dotyczące grzybów, roślin i zwierząt wzbogacają regionalną encyklopedią Przyrody Warmii I mazur. Najpierw artykuły ukazują się w wersji elektronicznej (o na przykład ten o wystawie grzybów na najbliższą Noc Biologów 2016) , a potem także czasem w wersji papierowej. W ten sposób we współpracy rozwijamy edukacje przyrodnicza w naszym regionie. 
Tym razem znowu będzie ciekawie i być może innowacyjnie. BO Gazeta ma własny kanał telewizyjny. 

Na pewno będą zapowiedzi relacja a może i tym razem uda się opracować wkładkę do Gazety, w całości poświęconą Nocy Biologów. Spotkamy się 15 stycznia w piątek 2016 roku.

St. Czachorowski






Noc Biologów 2016 w Olsztynie


Na plakacie umieściliśmy tylko część propozycji, jakie przygotowaliśmy na najbliższą Noc Biologów.

St.Cz.

wtorek, 22 grudnia 2015

Radio UWM FM i Noc Biologów 2016


Radio UWM FM tradycyjnie objęło swoim medialnym patronatem zbliżającą się Noc Biologów. Już na swoich falach informują o piątej Nocy Biologów, która odbędzie się 15 stycznia 2016 roku.

We wtorek (22 grudnia 2015), gościłem w studiu i w popołudniowej audycji (15.20-15.30) opowiadałem o tym, co będzie na zbliżającej się Nocy Biologów.

Życzmy spokojnych Świąt Bożego Narodzenia.

Stanisław Czachorowski

poniedziałek, 21 grudnia 2015

Noc Biologów 2016 .... od rana do nocy

W Olsztynie jak zwykle nietypowo. Ogólnopolska Noc Biologów 2016 zacznie się z samego rana, już o 8.00. A skończy się późno w nocy.  Dlaczego tak? Z kilku powodów. Po pierwsze chcemy umożliwić udział młodzieży szkolnej, przyjeżdżają do nas szkoły z całego województwa i sąsiedztwa. W piątek mamy normalne zajęcia dla studentów, więc musimy "podzielić" się miejscem, salami i pracownikami. A po południu, gdy zapadnie zimowy mrok, zapraszamy indywidualnie, rodzinnie na kameralne oglądanie tego, co robią naukowcy w swoich laboratoriach.

Szczegółowy program na stronie (zaczynamy umieszczać):
http://www.nocbiologow.home.pl/

St.Czachorowski

Nauka też sztuka


Łączenie nauki i sztuki będzie także w czasie najbliższej Nocy Biologów (już za miesiąc). A tymczasem pokazujemy relację z entomologicznego malowania kamieni w Dywitach.

Nauka i sztuka wbrew pozorom potrafią świetnie się uzupełniać. Łączenie działań artystycznych z wiedzą naukową ma wielowiekową tradycję. Nic więc dziwnego, ze robi się to także na Warmii i Mazurach.

St.Cz.

środa, 16 grudnia 2015

Różne oblicza grzybów (Noc Biologów 2016)

Puccinia malvacearum  (Fot. E. Sucharzewska)
Grzyby to potężne, niezależne królestwo. Organizmy należące do tej grupy odgrywają bardzo ważną rolę w przyrodzie. Jako wiodący reducenci , ‘przerabiający’ materię organiczną w nieorganiczną, razem z bakteriami, są siłą napędową życia na naszej planecie. Ze względu na duże zdolności do rozkładu prawie wszystkich źródeł węgla, niektórzy nawet uważają, że bez aktywności grzybów życie na Ziemi mogłoby zastygnąć. Są tutaj tzw. wszystkożercy, egzystujący na wszystkim, co zawiera materię organiczną, nawet w bardzo niewielkich ilościach, np. grzyby pleśniowe z rodzaju Aspergillus – kropidlaki czy Penicillium -pędzlaki. Grzyby te w sprzyjających warunkach, rozwiną się na żywności, bawełnie, wyrobach skórzanych czy nawet na zaprawie murarskiej. Inne są bardziej wymagające i potrzebują do życia określonego partnera - te wchodzą w związki symbiotyczne z roślinami (grzyby mykoryzowe i grzyby zlichenizowane, czyli porosty). Pewna grupa grzybów potrzebuje do życia żywych tkanek roślin, zwierząt i człowieka. Rozwijając się w nich/ na nich, zaburza funkcjonowanie organizmów żywicielskich i powoduje bardzo groźne, często trudne do zdiagnozowania i leczenia choroby. Należy dodać, że liczne gatunki w pewnych okolicznościach mogą przechodzić z jednego trybu życia w inny.

Cladosporium herbarum (Fot. E. Ejdys)
Podczas kolejnej Nocy Biologów w Katedrze Mykologii uczestnicy będą mogli poobserwować liczne gatunki grzybów z różnych grup troficznych: saprotrofów, symbiontów i pasożytów. Dowiedzą się, które grzyby człowiek może wykorzystać w życiu codziennym, a na które trzeba uważać.

 Na wystawie będą przedstawiciele ciekawej grupy należącej do tzw. organizmów grzybopodobnych, odgrywającej również ważną rolę w rozkładzie materii w lesie. Organizmy te, określane jako śluzowce, mają zdolność do poruszania się (cecha zwierząt) (https://www.youtube.com/watch?v=cA_19DwMgkU). Ta grupa grzybopodobnych organizmów wzbudza ostatnio duże zainteresowanie badaczy, a eksperymenty przeprowadzone na śluzowcach zakończyły się stworzeniem pierwszego biologicznego robota (plasmobota). (http://www.engadget.com/tag/plasmobot/)

Chaetomium sp. (Fot. A. Biedunkiewicz)
„…Plasmobot, na początku będzie potrafił wykonywać bardzo proste czynności takie, jak: wykrywanie obiektów i omijanie ich w najprostszy możliwy sposób czy po prostu przenoszenie małych obiektów, trasą wcześniej wyznaczoną przy pomocy świateł i pól elektromagnetycznych. Na razie jest to jednak tylko teoria, ale angielscy naukowcy spekulują, że w przyszłości ich "robot" może być wykorzystywany w ludzkim ciele, na przykład po to, aby dostarczać leki w ściśle określone miejsca w naszym organizmie. Według angielskich uczonych w przyszłości robot" może być wykorzystywany w ludzkim ciele, na przykład po to, aby dostarczać leki w ściśle określone miejsca w naszym organizmie…” (źródło http://mobile.gadzetomania.pl/33147)

 Ewa Sucharzewska

(śluźnia śluzowca- zdjęcie Grzegorza Fiedorowicza, Rezerwat Pupy)

Peltigera sp. (porosty) (Fot. D. Kubiak)

Już za miesiąc Noc Biologów 2016


Już za miesiąc kolejna Noc Biologów. Już niebawem można będzie zapisywać się na zajęcia laboratoryjne.

St.Czachorowski

piątek, 11 grudnia 2015

Wydział o wielkim sercu


Kochani, prezenty już spakowane, kartki z życzeniami wypisane, już jutro paczki dotrą do wybranej rodziny. Dzięki Wam misja Szlachetna Paczka zakończyła się pełnym sukcesem. Jeszcze raz serdecznie dziękujemy! Niech i dla Was Święty Mikołaj będzie w tym roku hojny. Pamiętajcie, dobro zawsze do Was wraca.

RWSS WBiB, UWM 

Polsko–niemiecka konferencja na temat redukcji emisji gazów cieplarnianych


Polsko – niemiecka konferencja na temat redukcji emisji gazów cieplarnianych z sektorów nieobjętych europejskim systemem handlu uprawnieniami do emisji. Warszawa 16 grudnia 2015 roku Sala Rudniewa w Pałacu Kultury i Nauki.

Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki we współpracy z Fundacja H. Bölla zaprasza na konferencję Jak redukować emisje w budownictwie, transporcie i rolnictwie? w dniu 16 grudnia 2015r., o godz. 10.30, w Warszawie, w Pałacu Kultury i Nauki, w sali im. Rudniewa.

Konferencja będzie podsumowaniem serię debat eksperckich dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych z sektorów non – ETS. W październiku i listopadzie br. Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki, przy wsparciu finansowym Ambasady Republiki Federalnej Niemiec w Polsce, przeprowadził szereg debat eksperckich mających na celu określenie potencjalnych możliwości i sposobów redukcji emisji gazów cieplarnianych z sektorów non-ETS: budownictwa, transportu i rolnictwa oraz barier, które mogą utrudnić ich praktyczne wdrożenie. Debaty były także platformą wymiany doświadczeń pomiędzy ekspertami polskimi i niemieckimi.

W trakcie konferencji: - zostaną przedstawione plany i zamierzenia Republiki Federalnej Niemiec w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych z sektorów non – ETS; - zaprezentowane zostaną fundusze na wdrażanie rozwiązań redukujących tę emisję, które są dostępne w obecnej perspektywie finansowej UE oraz możliwość wykorzystania na ten cel środków krajowych; - przeprowadzone będą dyskusje panelowe na temat:1/ możliwości likwidacji barier utrudniających redukcję emisji z sektorów non – ETS oraz 2/ roli poszczególnych interesariuszy (architektów, deweloperów, firm motoryzacyjnych i transportowych, operatorów transportu publicznego, organizacji rolniczych, rolników, doradztwa rolniczego, a także samorządów lokalnych i instytucji publicznych itp.) w osiąganiu celów redukcyjnych, które będą obowiązywały w Polsce. Konferencja prowadzone będzie w języku polskim i niemieckim (tłumaczenie symultaniczne). Planujemy także opublikowanie uzyskanych wyników, tak aby mogły się one przyczynić do wypracowania racjonalnego stanowiska Polski w odniesieniu do redukcji emisji z sektorów non – ETS.

UWAGA! Ze względu na ograniczoną liczbę miejsc na konferencji, prosimy o potwierdzenie udziału do 14 grudnia 2015 roku na adres e-mailowy: janek.karaczun940512@gmail.com

W załączeniu program konferencji.  W przypadku pytań prosimy o kontakt: Dr hab. inż. Zbigniew M. Karaczun, profesor SGGW Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki zbigniew_karaczun@sggw.pl tel. 506 173 522

wtorek, 1 grudnia 2015

Kolejna edycja Belfra


Ruszyła kolejna edycja Belfra! Samorząd studencki Wydziału Biologii i Biotechnologii zaprasza studentów do głosowania na swoich ulubionych nauczycieli akademickich.

Już od dziś aż do piątku w godzinach 8.00-15.00 możecie głosować na swojego ulubionego nauczyciela akademickiego! Stoisko do głosowania na Belfra 2015 znajduje się w holu. Ponadto bierzemy udział w akcji KORTOWSKI MIKOŁAJ, której celem jest pomoc najbardziej potrzebującym studentom naszej uczelni! Serdecznie zapraszamy do wzięci udziału w glosowaniu i przekazania symbolicznej kwoty na ten szczytny cel jakim jest akcja Kortowski Mikołaj!

RWSS WBiB, UWM
K. Kisielewska