Płeć mózgu – czyli skąd bierze się homoseksualizm ?

By Polygon data were generated by Life Science Databases(LSDB).
(Polygon data are from BodyParts3D.[11])
[CC BY-SA 2.1 jp (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.1/jp/deed.en)],
via Wikimedia Commons

Nie od dziś wiadomo, że mózg mężczyzn i kobiet znacząco się od siebie różnią. Mózg kobiety i mężczyzny skonstruowany jest w inny sposób, co powoduje, że reagujemy odmiennie na te same zachowania, zdarzenia, mamy inne spostrzeżenia i odczucia, inaczej patrzymy na świat. Dymorfizm płciowy mózgu wiąże się także z różną zapadalnością na zaburzenia psychiczne wśród mężczyzn i kobiet. Przykładowo, 75% przypadków zachorowań na anoreksję i bulimię stanowią kobiety, zaś 75% dyslektyków, chorych na bezdech przysenny czy syndrom Tourette’a stanowią mężczyźni. Różnice dotyczą nie tylko liczby przypadków, ale też przebiegu danej choroby. Mężczyźni znacznie częściej zapadają na schizofrenię, a ponadto są bardziej podatni na jej cięższe formy.

Od dawna także, do początku XX w. kobietę uważano za istotę niższą intelektualnie. Głównie ze względu na mniejszy mózg u kobiet ale nie tylko. Francuski naukowiec G. Le Bon, na podstawie obserwacji różnic w wielkościach mózgu napisał „Wiele paryżanek ma mózgi bliższe rozmiarom mózgom goryli niż mężczyzn”. Na szczęście pogląd ten uległ drastycznej zmianie. Na początku XX w. zaczęto propagować intensywną politykę równości mężczyzn i kobiet pod każdym względem.

Mniejszy mózg u kobiet nie świadczy o tym, iż są one głupsze niż mężczyźni. Obie płci mają inne partie mózgu rozwinięte w różnym stopniu. Jeśli chodzi o korę mózgową, to prawa półkula jest większa u mężczyzn, zaś lewa u kobiet. Męski mózg jest ogólnie bardziej wyspecjalizowany. Tak jak wszędzie, występują jednak wyjątki od reguły, więc i w tym przypadku np. ośrodki językowe u kobiet są bardziej skupione z przodu lewej półkuli. Oprócz tego, ciało modzelowate u kobiet jest większe i grubsze. Między płciami występują także różnice w zakrętach kory mózgowej, których obecność jest silnie związana z inteligencją (czołowym, skroniowym, ciemieniowym i potylicznym), w których u kobiet występuje więcej białej istoty niż szarej.

Wszystkie powyższe strukturalne anomalie zostają uwarunkowane już w życiu płodowym, na skutek oddziaływania hormonów płciowych. U mężczyzn działa głównie testosteron. Jest on odpowiedzialny za organizację i aktywację męskiego mózgu. Pod względem organizacyjnym, odpowiada za maskulinizację, czyli formowanie tkanki mózgowej na kształt męskiego wzorca. Funkcja aktywacyjna polega na uruchomieniu pewnych procesów i przemian, odpowiednich dla płci męskiej, które zostały zaprogramowane genetycznie. U kobiet, wpływ na kształtowanie mózgu ma głównie wysoki poziom estrogenów.

Ustalono jednak, że nie tylko czynniki fizjologiczne oddziałujące w czasie życia płodowego oraz w okresie dojrzewania płciowego mają wpływ na ostatecznie wykształconą płeć mózgu u dorosłego człowieka. Kluczową rolę odgrywają także czynniki środowiskowe i społeczne, które mogą aktywować lub hamować dymorfizm płciowy. Co więcej, czynniki środowiskowe na mózg dziecka oddziałują już w łonie matki. Stwierdzono, że u matek, które w czasie ciąży były poddawane czynnikom stresogennym, spadał poziom wytwarzanych androgenów, które odpowiedzialne są za kształtowanie męskiego mózgu.

Kolejną ważnym czynnikiem oddziałującym na mózg płodu są leki hormonalne które mogą być przyjmowane przez matkę. Prowadzono badania, w których matka nosząca w swym łonie męski płód, przyjmowała hormony zawierające dużą ilość estrogenów. Okazało się, że chłopiec w wieku dojrzewania był nadzwyczaj delikatny, nie interesował go sport, elektronika. Z czasem także odkrył, że kobiety nie są dla niego atrakcyjne seksualnie. Okazało się, że płód miał wystarczająco androgenów, aby wykształcić męskie narządy rozrodcze, ale stymulacja hormonami żeńskimi spowodowała rozwój żeńskiej tkanki mózgowej.

Znacznie więcej przejawów homoseksualizmu można zauważyć wśród mężczyzn – ponad 4%, kiedy tylko jedna kobieta homoseksualna przypada na 100 heteroseksualnych. Spowodowane jest to pierwotnym uwarunkowaniem powstającego płodu. Po okresie, kiedy następuje już zróżnicowanie płci, powstałe jądra u chłopców wytwarzają testosteron, który oddziałuje na pierwotnie żeński mózg w celu maskulinizacji. U dziewczynek mózg się nie przekształca, gdyż jest pierwotnie żeński. W związku z tym u chłopców jest większa szansa na popełnienie błędu w którejś z faz dojrzewania mózgu. Wykazano, iż w zależności od kiedy zaczną oddziaływać hormony żeńskie na mózg płodu męskiego (lub poziom hormonów męskich spadnie poniżej zapotrzebowania), w takim stadium rozwój jego męskiej natury może się zatrzymać. Przykładowo, jeśli hormony żeńskie zaczną oddziaływać dość późno, dorosły mężczyzna, mimo tego że ma zainteresowania i naturę typową dla swojej płci, jest homoseksualistą.

Podsumowując, można stwierdzić, iż stymulacja hormonalna, a nie podłoże genetyczne, ma fundamentalny wpływ na płeć mózgu. Dodatkowym czynnikiem aktywującym lub hamującym są warunki społeczne i środowiskowe w jakich dojrzewa młody człowiek. Nie mniej jednak, kluczową rolę w opisywanym procesie stanowi okres życia płodowego, a więc także ogromny wpływ na płeć mózgu dziecka ma jego matka. Pomijając już wszystkie nieprawidłowości związane z rozwojem płci mózgu, zauważyć można że w stanie naturalnym mózg mężczyzny i kobiety znacząco się od siebie różnią. Wynikają z tego faktu ogromne różnice w zachowaniu się i rozumieniu świata, co jest zjawiskiem zupełnie normalnym, prawidłowym fizjologicznie.

Martyna Jabłońska