Biodostępność związków organicznych w odpadach po autoklawowaniu

Obecnie wzrastająca ilość produkowanych odpadów komunalnych staje się coraz większym problemem. Dominującą metodą unieszkodliwiania odpadów ciągle pozostaje ich składowanie. Nowe przepisy prawne wymuszają jednak wdrożenie nowych technologii przetwarzania odpadów. Istotnym elementem jest wyselekcjonowanie oraz unieszkodliwienie frakcji odpadów biodegradowalnych pochodzących ze zmieszanych odpadów komunalnych.

W latach osiemdziesiątych XX wieku do przetwarzania odpadów komunalnych zastosowano autoklawowanie. Jest to metoda od dawna stosowana do sterylizacji odpadów medycznych. W wyniku przeprowadzonych doświadczeń stwierdzono, że może być z powodzeniem stosowana do przetwarzania i odzysku zmieszanych odpadów komunalnych. Obecnie nastąpił wzrost zainteresowania tą technologią oraz pojawiły się próby jej komercjalizacji. Praca dyplomowa, które wykonuję, nawiązuje do tego problemu.

Proces autoklawowania opadów komunalnych prowadzony jest w autoklawach okresowych. Wstępne przygotowanie odpadów do autoklawowania polega na usunięciu odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych (np. akumulatorów) i homogenizacji odpadów. Następnie pusta komora autoklawu napełniana jest wsadem odpadów i zachodzi obróbka cieplna. Proces powtarzany jest kilkukrotnie w warunkach podwyższonego ciśnienia (2-5 bar) i podwyższonej temperatury (120⁰-150⁰C). Po zakończeniu ciśnienie jest obniżanie, a opady są usuwane z komory autoklawu. Dzięki autoklawowaniu następuje efektywne zabicie (sterylizacja) bakterii obecnych w odpadach. Po zakończeniu obróbki cieplnej odpady zmniejszają swoją objętość i ok. 60% i masę o ok. 15%.

Proces pozwala na efektywne odseparowanie z odpadów szkła, tworzyw sztucznych, metali żelaznych i nieżelaznych, frakcji pre-SRF oraz frakcji biodegradowalnej. Powstała w procesie frakcja biodegradowalna została przebadana przez różne Instytuty Badawcze. Stwierdzono, że posiada znaczne walory energetyczne oraz może być stosowana jako środek poprawiający właściwości gleby. Istnieje wiele badań dotyczących składu frakcji biodegradowalnej. Na podstawie tych badań wydano pozytywne opinie dotyczące frakcji biodegradowalnej, stwierdzając że nie stanowi ona zagrożenia dla zdrowia ludzi czy zwierząt. Brakuje natomiast danych dotyczących szybkości stabilizacji frakcji biodegradowalnej.

Celem mojej pracy dyplomowej jest określenie biodostępności frakcji organicznej, czyli określenie potencjału do stabilizacji tlenowej. Określenie biodostępności polega na biologicznym unieszkodliwieniu odpadów w warunkach tlenowych.

W badaniach materiał stanowiły odpady komunalne poddane autoklawowaniu. Odpady pochodziły z Zakładu Mechaniczno-Cieplnego Przetwarzania Odpadów firmy Bioelektra Group w Różankach. Analizie poddano frakcję biodegradowalną otrzymaną po autoklawowaniu odpadów komunalnych. Frakcja ta powstała w wyniku rozwłóknienia materii organicznej, na bazie surowców organicznych zawartych w odpadach komunalnych.

Stabilizację frakcji prowadzono w reaktorze umieszczonym na wadze platformowej. Każdego dnia eksperymentu dokonywano pomiaru temperatury oraz masy stabilizowanej frakcji odpadów. Monitorowano również skład gazu powstającego w procesie. Co pięć dni dokonywano pomiaru aktywności oddechowej AT4, czyli oceny reaktywności biologicznej w warunkach atmosfery tlenowej. Aktywność oddechowa AT4 definiowana jest jako ilość tlenu zużyta w określonym czasie przez drobnoustroje. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, czy frakcja biodegradowalna uległa stabilizacji. Dokonano tego na podstawie określenia aktywności mikroorganizmów i zawartości substancji organicznych i mineralnych w stabilizowanej masie odpadów.

Wyniki są w trakcie końcowego opracowywania i formułowania wniosków.

Magdalena Zaborowska 
Biotechnologia inż.

 Ilustracja: CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=542777

Badanie trawienia białka enzymami roślinnymi oraz analiza chromatograficzna atramentów

Dwie propozycje Katedry Biochemii na Noc Biologów 2017 (zobacz program).

Badanie trawienia białka enzymami roślinnymi
Zjawisko enzymatycznej hydrolizy białek nie ogranicza się do przewodu pokarmowego zwierząt. Wykorzystując wywołane klisze prostymi metodami można badać procesy katalizy enzymatycznej.

dr Stanisław Krawczuk

Analiza chromatograficzna atramentów 
Atramenty w odróżnieniu od tuszów są roztworami barwników. Prostymi metodami można rozdzielać nawet bardzo złożone mieszaniny, co pozwala na identyfikację rodzaju stosowanego atramentu. Takie badania mogą mieć zastosowanie w kontroli jakości produktów lub np. w kryminalistyce.

 dr hab. Beata Jarmołowska prof UWM

Kwasy nukleinowe w różnej postaci

Celem prezentacji jest zapoznanie uczestników z różnymi postaciami kwasów nukleinowych DNA i RNA analizowanych przy pomocy technik laboratoryjnych takich jak rozdział elektroforetyczny oraz mikroskopia świetlna i fluorescencyjna. Uczestnicy zobaczą cząsteczki DNA i RNA w świetle UV oraz materiał genetyczny pod postacią chromosomów metafazowych i chromosomów olbrzymich. Osoby uczestniczące zapoznają się z wybranymi metodami analiz kwasów nukleinowych (określanie wielkości fragmentów DNA i morfologii chromosomów).


Noc Biologów (zobacz program), 13 stycznia 2017 r., Kortowo, Wydział Biologii i Biotechnologii, Katedra Zoologii, UWM, ul. Oczapowskiego 5 sale: 254, 263. Godz. 14.00-15.00, 15.00-16.00. Rezerwacja miejsc:  iwona.jelen@uwm.edu.pl

dr Anna Leska, dr Lech Kirtiklis

Neurony - istoty o wielu twarzach (Noc Biologów 2017)

Celem warsztatów jest zapoznanie uczestników z podstawowymi technikami barwienia tkanki nerwowej oraz ich wykorzystaniem w badaniach naukowych. Uczestnicy poznają różne metody histologiczne i immunohistochemiczne stosowane w badaniach neurochemicznych i neuroanatomicznych, które umożliwiają:
1.poznanie kształtu i budowy wewnętrznej perykarionu - barwienie fioletem krezylowym, metoda Nissla;
2. poznanie morfologii zewnętrznej neuronu: perykarion z wypustkami dendrytycznymi i aksonem – impregnacja azotanem srebra, metoda Golgiego;
3. poznanie różnych typów neuronów ze względu na endogennie produkowane substancje (neurotransmitery i neuromodulatory) – techniki immunohistochemiczne: metoda immunofluorescencji i metoda immunoenzymatyczna DAB.

Uczestnicy przeprowadzą obserwacje preparatów pod klasycznym mikroskopem świetlnym oraz epifluorescencyjnym w celu porównania różnych cech komórki nerwowej (m.in. kolor, kształt i liczba wybarwionych neuronów) charakterystycznych dla każdej z trzech metod, o czym będzie można przekonać się biorąc udział w zajęciach.

13 stycznia 2017 r., Noc Biologów, Katedra Anatomii Porównawczej, sala: 334 (III piętro); Pl. Łódzki 3, godz.  12.00-13.00. Rezerwacja miejsc: tel. 89 523-43-01, e-mail  m.domagalska@uwm.edu.pl

dr M. Równiak, dr Krystyna Bogus-Nowakowska 

Nasze Naukowe Pasje i Dokonania- wystawa posterów (Noc Biologów 2017)

Po pierwsze – sam pomysł na taką wystawę. Obydwie jesteśmy młodymi naukowczyniami. Prowadzimy badania, doświadczenia na określonym materiale badawczym. Często nauka jest naszą pasją. Chcemy podczas Nocy Biologów zaprezentować nasze naukowe dokonania w formie wystawy szerszemu gronu osób. Nauka nie musi być nudna ani zarezerwowana jedynie dla naukowców. Zazwyczaj tak jest. Chcemy pokazać w formie posterów, co robimy na co dzień, co prezentujemy na konferencjach naukowych. Co nas interesuje.
 Lek. wet. Blanka Bukowska i mgr inż. Natalia Machałek

Zobacz program Nocy Biologów

Blanka Bukowska 

Jestem absolwentką Wydziału Medycyny Weterynaryjnej na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie w 2013 roku. W tym samym roku rozpoczęłam studia doktoranckie na macierzystej Uczelni w Katedrze Rozrodu Zwierząt z Kliniką. Doświadczenie oraz umiejętności praktyczne zdobywałam w lecznicach w Polsce i zagranicą. Dużo czasu poświęcam pracy i poszerzaniu wiedzy, często biorę udział w konferencjach i warsztatach weterynaryjnych. Od początku mojej kariery skupiam się na rozrodzie wspomaganym u zwierząt towarzyszących oraz szeroko pojętej internie.

Jestem pomysłodawczynią oraz założycielką olsztyńskiej Grupy Mokre Nosy, której nadrzędnym celem jest pomoc w znalezieniu stałych domów dla bezdomnych, porzuconych zwierząt. Prywatnie jestem właścicielką dwóch kotów: kotki uratowanej przed eutanazją ślepego miotu oraz dorosłego już kocura, adoptowanego w wieku 3 tygodni.
W wolnym czasie najczęściej trenuję fitness lub biegam. Kocham podróże, zwłaszcza do Świnoujścia lub Trójmiasta.

Natalia Machałek 
Mgr inż. Rolnictwa i Zootechniki. Absolwentka Wydziału Kształtowania Środowiska i Rolnictwa oraz Wydziału Bioinżynierii Zwierząt. Pasjonatka rasy Berneński Pies Pasterski. Mam psa „Bernula” – Hinę, Hinunię, Hisię! Mieszkam zarówno w Olsztynie jak i w Jedzbarku. Stamtąd również czerpię inspiracje do badań, działań i robienia fotografii.

Nie lubię nudy. Działam na wielu płaszczyznach. Piszę, obserwuję, maluję, fotografuję. Starym rzeczom, niepotrzebnym- lubię nadawać nowy wygląd.

Prezentuję posterki. To coś na kształt posterów takich jakie przygotowuję na konferencje naukowe, jednakże te obecne są bardziej przystępnie napisane. Jednocześnie zagadnienia te to tematy związane z moją działalnością naukową, gospodarczą i pozostającą w kręgu moich zainteresowań.

Każdy z Nas jest obserwatorem. Każdy z Nas może być badaczem.

Medycyna ludowa a medycyna współczesna

W dawnych czasach jednym z czynników, które gruntowało pozycję człowieka w gromadzie był stan zdrowia. Dobre samopoczucie gwarantowało pożywienie, woda czy inne surowce niezbędne do przetrwania. Człowiek uczył się dbać o swoje zdrowie, początkowo obserwując naturę, poznawał właściwości roślin, niektórych minerałów. W przypadku pewnych dolegliwości często zdarzało się, że ludzie obserwowali zwierzęta, co one jedzą i jak się zachowują. Osoby, które znały się na medycynie ludowej zajmowały w hierarchiach społecznych wysokie pozycje. Do guślarzy, zielarzy, bab zgłaszały się osoby mające problemy zdrowotne, czy nawet takie, które obawiały się klątw. Należy zaznaczyć, że medycyna ludowa opierała się wyłącznie na naturalnych technikach leczenia, nie stosując żadnych środków chemicznych.

Przeszukując źródła można natrafić na kilka przepisów, które miały oddziaływać na organizm ludzki. Dobrym przykładem jest ocet czterech złodziei bądź siedmiu złodziei. W jego skład wchodzi rozmaryn, mięta, cynamon, goździki, czosnek oraz ocet jabłkowy. Ze specyfikiem tym wiąże się legenda. Według niej substancję tę stosowali złodzieje, którzy okradali zwłoki i domy mieszkańców, którzy zmarli z powodu panującej epidemii dżumy. Wszystkie przytoczone zioła wchodzące w skład wywaru zawierają duże ilości olejków eterycznych, ale inną cechą wspólną jest zawartość substancji o właściwościach bakterio- i grzybobójczych, a także substancji łagodzących stany zapalne.

Goździki i cynamon zawierają eugenol - substancję o wspomnianych właściwościach, mięta - zawiera takie składniki jak np. mentol, menton oraz garbniki, które również mają działania antyseptyczne, rozmaryn stanowi źródło olejku rozmarynowego, który hamuje rozwój bakterii i innych drobnoustrojów, dodatkowo czosnek ze względu na dużą zawartość olejków eterycznych oraz związków siarkowych czyni z czosnku doskonałe źródło substancji antyseptycznych.

Dawniej ludzie nie byli świadomi obecności substancji leczniczych w ziołach, nie byli świadomi nawet obecności bakterii w środowisku ich otaczających. Wiedza czerpana była z obserwacji przyrody, a także przekazywana. Współczesna medycyna wiele czerpie z medycyny ludowej. Oczywiście nie opiera się na rytuałach, gusłach czy innych elementach opartych na wierze ludowej. Medycyna współczesna do tej pory czerpie informacje z wiedzy ludowej, której skuteczność potwierdzono naukowo. Dawniej roślinom przypisywano właściwości magiczne, dzisiaj wiadomo, że wszystkie cechy lecznicze, odprężające rośliny zawdzięczają substancjom aktywnym. Wszelakie napary, krople czy maści wykorzystywane są do dnia dzisiejszego.

Mateusz Kurpiński,
Biotechnologii inż.

BIOlogic Escape (Noc Biologów 2017)

 Wzorowana słynnymi grami z gatunku Escape Room przygoda dla miłośników nowych doznań łączących naukę i zabawę. Na grupy czeka przygotowany pokój przyrodniczy o regulowanym poziomie trudności, z którego należy wyjść z jak najlepszym czasem (czas maksymalny to 45 minut na grupę).

Materiały przedstawione na miejscu pozwalają graczom intensywnie wczuć się w swoją rolę, zastosować już posiadaną wiedzę, nabyć nowe umiejętności; w tym także umiejętności pracy zespołowej, rozwijać logiczne i analityczne myślenie.

Główna zasada BIOlogic Escape polega na wejściu grupy do zamkniętego pomieszczenia, w którym przygotowany jest szereg zagadek i wskazówek (o tematyce biologicznej), prowadzących do uwolnienia z pokoju. W razie trudności grupa ma do dyspozycji koło ratunkowe u mistrza ceremonii.

Noc Biologów, 13 stycznia 2017 r., (piątek), Kortowo, sala  102 lub 120, Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody, Plac Łódzki 1,

Godziny:

• 12:15 
• 13:30 
• 14:45 

Rezerwacja miejsc (jednorazowo do 30 osób) email: angelika.gomolinska@uwm.edu.pl

*** Szczególnie zapraszam grupy, które nie zdołały zapisać się na poprzednie edycje BIOlogic Escape.

Mgr Angelika Gomolińska

Poznaj glebę i jej tajemnice (Noc Biologów 2017)

Wystąpienie w formie prelekcji i warsztatów. Pod ogólnym tytułem "Poznaj glebę i jej tajemnice" chciałbym zaprezentować formy utworów mineralnych i organicznych , przedstawić ich genezę oraz ich role w siedlisku dla zachowania bioróżnorodności fauny i flory. Zaprezentować te utwory od strony skały macierzystej gleb. Podczas prezentacji multi-medialnej będzie zaprezentowana przyrodnicza i użytkowa rola siedlisk hydrogenicznych i ich znaczenie w życiu każdego człowieka. W swoich badaniach zajmuję się przyrodniczymi podstawami wykorzystania gleb Polski północno-wschodniej w aspekcie zrównoważonego rozwoju. Środowiskowymi skutkami zmian właściwości materii organicznej gleb organicznych będącej w fazie decesji. Wpływem przemian azotu i fosforu w glebach hydrogenicznych w zróżnicowanych warunkach siedliskowych Polski północno-wschodniej oraz możliwości ich kontrolowania,

Pawluczuk J. Sienkiewicz J. 
Wydział Kształtowani Środowiska i Rolnictwa

Sprawdź program Nocy Biologów

Noc Biologów w Radiu UWM FM

Do Nocy Biologów 2017 jeszcze trzy tygodnie a już Radio UWM FM nadaje. Na razie zapowiedź. W sama Noc tez będą nadawać.

Posłuchaj zapowiedzi Radia UWM FM

GMO - czy jest czego się bać?

Czy na prawdę musimy bać się GMO? Czy organizmy modyfikowane genetycznie nam zagrażają? Czy GMO jest zagrożeniem dla środowiska? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziecie podczas tego referatu. Zostanie również przedstawiona historia GMO i będzie powiedziane parę słów na temat tego jak takie organizmy są wytwarzane.

Karol Kołodziejski


W sesji studenckiej w czasie Nocy Biologów 13 stycznia 2017 r. będzie można wysłuchać także i tego wystąpienia.
Zobacz program Nocy Biologów 2017 w Olsztyniue

Genetyczny odcisk palca (Noc Biologów)

Historia zastosowania biologii molekularnej w kryminalistyce. Wykorzystanie genetycznego odcisku palca do ustalenia ojcostwa, pokrewieństwa, identyfikacji zwłok i szczątków oraz do identyfikacji próbek materiału biologicznego znalezionych na miejscu przestępstwa.

Wykład w czasie Nocy Biologów, 13 stycznia (piątek), Wydział Biologii i Biotechnologii, godz. 17.00-18.00

Dr Grzegorz Panasiewicz

Wiedźmy w laboratorium (Noc Biologów w Olsztynie)

No to się narobiło... W czasie Nocy Biologów pojawią się... wiedźmy. Nie wiadomo skąd się wzięły, czy wylęgły się w bagnistym lesie czy też uciekły z biotechnologicznego laboratorium (jako eksperyment szalonych naukowców, może jakiś nowy rodzaj GMO?). Przylecą na miotłach (około godziny 20.00), zatańczą, dzika z racicami zjedzą, opowiedzą kilka bajek (dla dzieci i dla dorosłych), zorganizują nieziemski konkurs tylko dla odważnych i będą szukać chętnych studentów do współpracy w zakresie biotechnologii inżynierskiej (praca dyplomowa o charakterze aplikacyjnym).

Już raz były na UWM, w czasie Europejskiej Nocy Naukowców, we wrześniu 2016 r. Nocą do biblioteki zwabiła je maść czarownic do latania. Co tym razem je zwabiło?

Noc Biologów 2017 przypada w styczniu, w piątek 13-go, to musiało się tak skończyć. Noc, ciemno, to i Wiedźmy się pojawią: Kieźliniucha, Czarna Wdowa, Sikorka, Honda, Radocha, Andżela, Żenicha, Milucha, Oldziucha, Zadymka. Wiedźmy w laboratorium. Bo to Noc Biologów.

Wiedźmy, zioła i ochrona przyrody – w tej zabawie będzie drugie dno… i produkt regionalny. Będą też smarki trolla i inne niespodziewane atrakcje. Jednym słowem Wiedźmy w laboratorium czyli czary mary chromatograf stary.

Skąd się wzięły Wiedźmuchy? 

Wiedźma matka, Kieźliniuchą zwana, wpadła na taki pomysł by się zwiedźmić, bo kobiety tworzące grupę za dużo pracują, za dużo tych dzieci, mężów, kochanków, a za mało radości dla siebie. Grupa artystyczno-estradowa Wiedźmuchy powstała w Olsztynie. Panie na co dzień normalnie pracują, a "po godzinach" spotykają się i przygotowują do występów sceniczno-ulicznych. Jak same opowiadają, robią to z potrzeby serca, by nieść radość innym. Ich spektakle to przede wszystkim humor i dobra zabawa.

Mają za sobą duży bagaż doświadczeń, niektóre z nich traktują Wiedźmuchy jako grupę terapeutyczną. Czasami, gdy jest ciężko, gdy mają tak zwanego doła, to piszą do siebie (bo to są nowoczesne wiedźmy z telefonami i mobilnym internetem): „może jakiś sabacik?” Po takim spotkaniu wszystkie są zrelaksowane, pełne radości.

Panie występują w makijażu i kostiumach. Chcą być anonimowe, bo - jak tłumaczą - pełnią różne funkcje zawodowe. Działają od roku a już występowały w wielu miejscach i stanowiły atrakcję na różnych uroczystościach. Występowały w renomowanych hotelach, na zamkach, pałacach i innych miejscach publicznych. Tym razem odwiedzą Wydział Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie, szukając okazji do pogłębienia współpracy ze środowiskiem naukowym.

Wiedźmuchy to także powstający produkt (w zasadzie usługa i doznanie) regionalny. Warmińskie Wiedźmuchy nawiązują do popularnego w niemieckich Górach Harzu produktu regionalnego pod nazwą „Hexen” (czarownice), odtwarzającego na popkulturowy sposób bajkową „tradycję” starogermańskich wiedźm. Nasze Wiedźmuchy tańcują w specjalnych, szpiczastych kapeluszach, szpiczastych butach, ozdobione do tego zakrzywionymi nosami, przyklejanymi do twarzy przed każdym występem.

Kobiety zazwyczaj makijażem upiększają się. Wiedźmuchy wręcz przeciwnie. To wyraz dystansu do siebie i do ułudnej powierzchowności. To co piękne jest w środku.

St. Czachorowski

Fan page Wiedźmuchy: https://www.facebook.com/wiedzmuchy/

Posłuchaj o Wiedźmuchach w radiu

Lapbook, interaktywna książka (warsztaty dla nauczycieli)

W czasie Nocy Biologów zapraszamy na warsztaty dla nauczycieli dotyczące lapbooków - interaktywnych książek, które poprowadzi p. Jolanta Okuniewska.

Sala 05, Collegium Biologiae, godz. 17.00-18.30 (niżej formularz do rejestracji).

Jolanta Okuniewska, nauczycielka edukacji wczesnoszkolnej i języka angielskiego w SP 13 w Olsztynie. Ambasador programu eTwinning, finalistka konkursu Nauczyciel roku 2013 oraz Global Teacher Prize 2016. Honorowy Profesor Oświaty.

XXV Zjazd Ornitologów Warmii i Mazur

XXV ZJAZD ORNITOLOGÓW WARMII I MAZUR 

TUMIANY, 24-26.02.2017 r. 

KOMUNIKAT I 

Szanowni Państwo
Serdecznie zapraszamy na XXV Zjazd Ornitologów Warmii i Mazur, który odbędzie się w dniach 24-26 lutego 2017 r. w Tumianach (k. Barczewa). Proponujemy spotkanie, którego głównym elementem będą sobotnie referaty i prelekcje prezentowane od rana do popołudnia. Mając na względzie rozległość naszego Regionu oraz dla zachęcenia do wzięcia udziału w Zajeździe osób z innych Regionów, umożliwiamy i zachęcamy do przybycia już w piątek i pozostania do niedzieli. W związku z tym zaplanowaliśmy na piątkowy wieczór interesujące pokazy filmów i fotografii przyrodniczej, zaś po sobotnich prezentacjach audytoryjnych zachęcamy do wzięcia udziału w imprezie integracyjnej.

MIEJSCE ZJAZDU – ośrodek Stary Folwark, Tumiany (k. Barczewa) http://staryfolwark.com.pl
Na stronie dostępna mapka z dojazdem. Ośrodek położony jest niedaleko drogi nr 16, także dojazd nawet w zimowej scenerii nie powinien być kłopotliwy.

MENU
Piątek 24.02.17 r. kolacja – stół szwedzki gulasz węgierski/ dla wegetarian: leczo warzywne, półmiski mięs swojskich wędzonych i pieczonych, sałatka z łososiem wędzonym, Deska serów, warzywa, pieczywo, kawa, herbata, soki, woda
Sobota 25.02.2017 r. śniadanie- stół szwedzki : dania ciepłe: parówki, jajecznica, placki dania zimne: mięsa pieczone i wędzone własnego wyrobu, nabiał, pieczywo, soki, woda, herbata, kawa, warzywa, płatki, mleko. Bufet kawowy Ciasto domowe: rurki, rogaliki, ciasto, ciasteczka kruche, soki, woda gaz i n/gaz Kawa, herbata czarna i zielona, mleko, cukier, cytryna Obiad Zupa: zupa warmińska z kulkami mięsnymi Danie główne: rolada z kaczki z żurawiną i jabłkiem Buraczki zasmażane, ziemniaki pieczone, woda, sok Wersja dla wegetarian: Zupa: krem z brokuła z grzankami Danie główne: pieczarki nadziewane szpinakiem, Buraczki zasmażane, ziemniaki pieczone, woda, sok kolacja Danie ciepłe: barszczyk + pierogi folwarczne różne (także dla wegetarian): Z mięsem, z kaczką, ze szpinakiem, ruskie, Przekąski: Deska mięs wędzonych i pieczonych własnego wyrobu, Sałatka z selera z ananasem, deska serów, pieczywo, warzywa Soki, woda, kawa, herbata Niedziela 26.02.2017 r. śniadanie- stół szwedzki : dania ciepłe: parówki, jajecznica, placki dania zimne: mięsa pieczone i wędzone własnego wyrobu, nabiał, pieczywo, soki, woda, herbata, kawa, warzywa, płatki, mleko.

Informacje od Ośrodka: Dla naszych gości do dyspozycji w okresie zimowym mamy 19 pokoi w 3 budynkach Ośrodka, które są położone obok siebie oraz 5 sal z których goście mogą korzystać. W głównym budynku Dworek, mamy 3 sale łączone: salę szkoleniową, restaurację oraz 3 pokoje hotelowe. W budynku Stajnia są 2 salki z których będą Państwo mogli korzystać wieczorami bez ograniczeń oraz 12 pokoi hotelowych. W Budynku Kuźnia na dole znajduje się sauna (2-osobowa – przyp.red.) oraz gabinet masażu a na górze znajdują się 4 pokoje hotelowe. Z sauny będą Państwo mogli korzystać bezpłatnie. Jeśli będą Państwo chcieli umówić się na masaż trzeba wcześniej umówić wizytę. W ubiegłym roku otrzymaliśmy certyfikat jakości „Produkt Warmia Mazury” w kategorii usługi hotelowo - gastronomiczne i organizacja imprez. W tym roku w sierpniu otrzymaliśmy I Miejsce oraz Puchar Marszałka Województwa za Najlepszą Potrawę Warmii i Mazur. We wrześniu na Ogólnokrajowym Finale Sieci Dziedzictwa Kulinarnego w Poznaniu otrzymaliśmy „Perłę Warmii i Mazur” - najwyższe wyróżnienie za nasze potrawy. Od kilku lat należymy do sieci Dziedzictwa Kulinarnego Warmii-Mazur i Powiśla. Oznacza to, że do przygotowywania potraw używamy tylko produktów naturalnych, od lokalnych przedsiębiorców.

Informacje od organizatorów: W piątek planujemy wieczór filmowo-slajdowy. Jeśli ktoś chciałby pokazać np. zdjęcia z przyrodniczej wycieczki czy film własnej produkcji, prosimy o zgłoszenia. Sobota przeznaczona będzie na właściwe prelekcje.

Serdecznie zachęcamy do zgłaszania referatów. Preferowane są prelekcje z tematami z naszego regionu, ale chętnie wysłuchamy także ciekawych tematów z innych części kraju. Organizatorzy intensywnie myślą nad zaplanowaniem niedzieli tak, ażeby zjazd nie skończył się po śniadaniu. Padło wiele propozycji (łącznie z zimowym spływem kajakowym z Tumian do Barczewa!), ale nadal myślimy. Jeśli ktoś ma jakiś ciekawy pomysł co możemy wspólnie zrobić w niedzielę po śniadaniu prosimy o kontakt na zjazd2017.tumiany@onet.pl

Serdecznie zachęcamy do przywożenia także własnych wyrobów cukierniczych celem wspólnej konsumpcji podczas przerw kawowych czy wieczorków integracyjnych. Mamy na to zgodę Ośrodka.
Przypominamy o ustalonych terminach:
- do 20 stycznia 2017 r. – zgłoszenia referatów i pokazów slajdów/filmów (do Andrzeja Górskiego na andrzej.gorski@uwm.edu.pl )
- do 10 lutego 2017 r. – zgłoszenia udziału w zjeździe (biuro@staryfolwark.com.pl oraz na zjazd2017.tumiany@onet.pl ).
- do 20 lutego 2017 r. – wpłaty za posiłki i noclegi Prosimy o terminowe przysyłanie zgłoszeń. Program zjazdu zostanie rozesłany pod koniec stycznia 2017 r.

Do zobaczenia!

Łukasz Głowacki

Patronat Gazety Olsztyńskiej

Szanowni Państwo,

Informuję, że „Gazeta Olsztyńska” z przyjemnością obejmie patronat medialny nad Nocą Biologów 2017, która odbędzie się 13 stycznia 2017 r. w Olsztynie.  Wydarzeniu patronować będzie również telewizja „GO TV” oraz portal internetowy: www.gazetaolsztynska.pl

Z poważaniem
Katarzyna Szydlik

(Fragment zrzutu ekranu, ze strony internetowej Gazety Olsztyńskiej,
z banerem reklamującym Noc Niologów, 22 grudnia 2016 r.)

W serwisie Student wm jest już zapowiedź Nocy Biologów: http://student.wm.pl/407230,Sprawdz-atrakcje-Nocy-Biologow-w-Olsztynie.html#axzz4TZRGhkKI

Noc Biologów pod patronatem Radia UWM FM

Radio UWM FM objęło swoim medialnym patronatem Noc Biologów 2017. Na antenie pojawią się zapowiedzi Nocy, transmisje na żywo oraz relacje.

Radia UWM FM można słuchać także przez internet: http://www.uwmfm.pl/

Życzenia świąteczne

Zdrowych, radosnych i spokojnych

Świat Bożego Narodzenia

oraz

wszystkiego najlepszego na cały nadchodzący Nowy Rok

życzy

Kolegium Dziekańskie

Wydziału Biologii i Biotechnologii

UWM w Olsztynie

Potrzebujemy Ciebie, by móc dalej walczyć o Puszczę

Zbliża się koniec trudnego i pełnego wyzwań roku, podczas którego razem stanęliśmy w obronie Puszczy Białowieskiej. Mimo naszych wysiłków, Puszcza wciąż jest zagrożona wycinką, ale wierzymy, że uda nam się ją obronić. Czeka nas jednak długa walka, która może zakończyć się zwycięstwem wyłącznie dzięki zaangażowaniu i pomocy takich ludzi jak Ty - nieustępliwie broniących jedynej takiej Puszczy w Europie. Dlatego serdecznie proszę Cię o przeznaczenie choćby niewielkiej kwoty na regularną darowiznę na puszczańskie działania Greenpeace. W ten sposób wzmocnisz szeregi Obrońców Puszczy i pomożesz uratować tak drogi nam wszystkim skarb. Choćby 1zł dziennie - a może być przecież i mniej - to ogromna pomoc! W podziękowaniu otrzymasz od nas certyfikat Obrońcy Puszczy

Wspieraj Puszczę »

Greenpeace nie przyjmuje pieniędzy od polityków, firm ani rządów, w tym grantów publicznych, unijnych itp. Mimo to udaje nam się skutecznie działać na rzecz naszej planety, ludzi i wszystkich innych istot, gdyż stoi za nami potężna siła - tysiące wspaniałych, odważnych i szczodrych osób, które nam ufają i podzielają nasze wartości. Osoby te przekazują nam często niewielkie, ale regularne darowizny. Będę szczęśliwa, jeśli uznasz, że chcesz dołączyć do tego grona. Twoje zaangażowanie pomoże nam trwać na posterunku w Puszczy Białowieskiej, a dzięki temu, że będzie regularne, pozwoli stworzyć skuteczny plan działań i doprowadzić sprawę do zwycięstwa, którym jest uczynienie całej Puszczy Białowieskiej parkiem narodowym!

W ciągu mijającego roku, między innymi dzięki darczyńcom, udało nam się skutecznie powstrzymywać plany wycinki Puszczy Białowieskiej. Wspólnie z Fundacją Dzika Polska uruchomiliśmy Leśne Patrole, które dokładnie obserwowały, czy w Puszczy człowiek nie podejmuje działań, które jej szkodzą. Leśne Patrole zebrały informacje, które wskazywały, że Polska nie przestrzega międzynarodowych zobowiązań dotyczących ochrony Puszczy. Informacje te opublikowaliśmy w raporcie "Cała Puszcza Parkiem Narodowym". Zwróciliśmy też uwagę opinii publicznej, okupując w kwietniu dach Ministerstwa Środowiska, które w międzyczasie przemianowaliśmy na Ministerstwo Wycinki Puszczy. Pojechałam również, wspólnie z mieszkańcami okolic Puszczy Białowieskiej sprzeciwiającymi się wycince, do Brukseli, by na konferencji dotyczącej unijnej polityki leśnej, głośno powiedzieć, czym grożą plany ministerstwa.

Nasze działania sprawiły, że sprawą Puszczy Białowieskiej zainteresowali się nie tylko polscy naukowcy, którzy od samego początku bili na alarm, ale także Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN), organ doradczy UNESCO. IUCN przyjechało do Puszczy i opracowało raport, na podstawie którego UNESCO zajęło się Puszczą Białowieską na swoim corocznym spotkaniu. Greenpeace był również jedną z organizacji, która wysłała skargę na plany wycinki do Komisji Europejskiej. To właśnie zainteresowanie UNESCO i Komisji Europejskiej sprawia, że masowa wycinka dotąd nie ruszyła. Wiemy, że nie ruszyła, bo nasi ludzie regularnie patrolują Puszczę. To wszystko możliwe jest dzięki zaangażowaniu naszych darczyńców, Obrońców Puszczy Białowieskiej.

Ty również możesz dołączyć do tego grona. Wystarczy, że wypełnisz formularz na stronie i zgodzisz się na regularne - raz na miesiąc - przekazywanie darowizny. To może być 10zł, 20zł, 50zł lub więcej - to Ty decydujesz! Twoją darowiznę obsłuży doświadczony i bezpieczny operator płatności internetowych - PayU. W każdej chwili możesz też zmienić wysokość wsparcia lub je zawiesić, jeśli w danym momencie nie będziesz mieć chęci lub nie będziesz w stanie płacić określonej kwoty. To bardzo proste i bezpieczne rozwiązanie, działa podobnie jak abonament w niektórych serwisach muzycznych lub wideo. Wyobraź to sobie: w prezencie gwiazdkowo-noworocznym możesz wykupić "abonament na piękną i bezpieczną Puszczę Białowieską".

Z góry dziękuję za Twoją pomoc, która sprawi, że nasza wspólna walka o Puszczę może trwać aż do szczęśliwego zakończenia. 

Tymczasem życzę Ci dobrej zimy i wielu śnieżnych, leśnych spacerów!

Kasia Jagiełło
Greenpeace

Wigilia studentów i pracowników Wydziału Biologii i Biotechnologii

20. grudnia odbyła się Wigilia studentów i pracowników Wydziału Biologii i Biotechnologii. Była to idealna okazja do wspólnego spędzenia czasu, śpiewania kolęd, a także złożenia życzeń świątecznych. Dodatkowo goście zostali poczęstowani gorącym barszczem, krokietami oraz słodkościami. Na spotkaniu nie mogło zabraknąć Świętego Mikołaja, który wysłuchał życzeń zebranych i - wraz ze śnieżynkami - rozdawał drobne upominki. Cieszymy się, że z roku na rok na Wigilię naszego wydziału przychodzi coraz więcej osób jednakże mamy nadzieję, że w następnych latach będziemy mogli na niej gościć cały wydział.

Joanna Boiwko

Zapachy kuchenne

Nauka rozpoznawania zapachów poprzez zabawę. Celem warsztatów będzie kojarzenie zapachów próbek warzyw, owoców, ziół oraz przypraw z kolorowymi kartami przedstawiającymi źródło tych zapachów. Rywalizacja będzie się odbywać w zespołach. Dla zwycięzców zawodów przewidziane są nagrody. Przewiduje się również możliwość sporządzania własnych mikstur. Dla starszych dzieci będą przygotowane plakaty ze wzorami substancji chemicznych odpowiedzialnych za konkretne zapachy.

Dr Regina Frączek, dr Janusz Wasilewski 

miejsce: Katedra Biochemii (hall)

Zobacz cały program Nocy Biologów w Olsztynie

Jak ryba w wodzie (Noc Biologów 2017)

Zajęcia praktyczne z wykładem z preparatami ryb. Zapoznanie z przystosowaniami morfologicznymi do życia ryb w środowisku wodnym. Zaprezentowanie różnorodności przystosowań do środowiska. 

Termin: Noc Biologów, 13 stycznia 2017 r.

Miejsce: Katedra Zoologii, ul. Oczapowskiego 5; sala 265 

Rezerwacja miejsc: e-mail krupi.r@gmail.com 

dr Robert Krupa 

Zobacz cały program Nocy Biologów w Olsztynie

20 grudnia przypada Dzień Ryby!

Nie mogłam pozostać na ten dzień obojętną. Ryby od zawsze były i są głównym obiektem moich naukowych zainteresowań i dociekań. Zwykle nie zdajemy sobie sprawy, że Ryby jako całość reprezentowane przez ok. 33 tys. opisanych (nominalnych) gatunków stanowią zdecydowanie ponad połowę zwierząt kręgowych.

Większość pochodzi dewonu (419,2–358,9 mln lat temu), określanego ‘czasem ryb’. Obecne wtedy taksony podzielono na pięć gromad. Do czasów współczesnych dotrwały trzy: a) ryby chrzęstnoszkieletowe, reprezentowane głównie przez rekiny i płaszczki, b) ryby mięśniopłetwe Sarcopterygii, reprezentowane współcześnie przez osiem! gatunków, w tym dwa z rodzaju Latimeria – odkryte w 1938 i 1998 roku, które powinny były wymrzeć jakieś 75 mln lat temu, oraz c) ryby promieniopłetwe Actinopterygii (ponad 31.5 tys. gatunków) dominujące w wodach słodkich i oceanach świata.

Potomkami dewońskich przodków i najstarszymi promieniopłetwymi, są m.in. jesiotry, które z powodu walorów smakowych coraz częściej goszczą na naszych stołach. Przy tej okazji, można zauważyć wydłużony pysk i otwór gębowy znajdujący się na jego brzusznej stronie, charakterystyczne szeregi płytek kostnych pokrywających ciało oraz ogon, rekini w kształcie.

Pomyślmy, że najprawdopodobniej w roku 1965 odłowiono ostatnie osobniki naturalnie
w Wiśle występującego gatunku jesiotra; te obecne zostały bowiem wprowadzone w celach hodowlanych.   

Dominujące wśród promieniopłetwych, ryby nowopłetwe Neopterygii uważane są za grupę, która osiągnęła największy, mierzony liczbą gatunków i stopniem różnorodności morfologicznej, sukces ewolucyjny wśród kręgowców; to prawdziwi zwycięzcy ewolucyjni! Źródeł tego sukcesu upatruje się w adaptacjach do odżywiania się rozmaitym pokarmem i sprawnego poruszania się. Niewątpliwie bardzo istotnym w rozwoju możliwości lokomocyjnych, poza szkieletem zbudowanym z lekkiej tkanki kostnej, było pojawienie się „nowych płetw”. Każdy promień napinający płetwę jest połączony stawowo z osadzonym w mięśniach promieniem podstawowym. Możemy to łatwo sprawdzić przygotowując wigilijnego karpia. Tak, karp to także zwycięzca! Karp należy do słodkowodnych promieniopłetwych, ale ryby te w większości (ok. 60% gatunków) zamieszkują wody słone. Płetwy są elastyczne, giętkie, mogą się z łatwością składać i podnosić, wpływając na zdolność manewrowania i efektywność poruszania się ryb nowopłetwych w środowisku wodnym.

Ciało w całości lub częściowo pokryte jest łuskami, rzadziej pozbawione pokrywy łuskowej, gołe. Wielu z nas wkłada łuskę wigilijnego karpia do portfela aby zgodnie z przepowiednią zapewnić sobie więcej gotówki! To dobra okazja aby przypomnieć sobie, że łuski te są lekkie i elastyczne (izopedynowe), a ich budowa zapewnia ograniczenie tarcia powierzchni ciała ryb względem otaczającej wody i sprzyja pracy powłok ciała i mięśni, umożliwiając sprawniejsze poruszanie się. Oczywiście, karp wigilijny ma mało łusek bo to karp lustrzeń, efekt hodowli aby łatwiejsze było jego przygotowanie do zjedzenia.

http://angloo.com/wp-content/uploads/karp7.jpg

Trudno w krótkim tekście oddać przebogatą charakterystykę różnorodnych przystosowań ryb promieniopłetwych. Jedną z niezwykłych adaptacji niektórych młodszych ewolucyjnie taksonów jest zdolność osiągania stałej temperatury, co najmniej pewnych regionów ciała – stałocieplność (endotermia) regionalna (częściowa). Wiadomo, że stałocieplność to zdolność produkowania ciepła w procesach metabolicznych połączona ze zdolnością do zatrzymywania tego ciepła i wykorzystywania go do ogrzania ciała i utrzymywania jego temperatury wyższej od temperatury otoczenia, co jest typowe dla ptaków i ssaków.

http://www.fishing.pl/var/news/storage/images/media/fotki/ryby/strojnik/83576-3-pol-PL/strojnik.jpg

Zwierzęta te prawdopodobnie dzięki endotermii mają więcej energii i są bardziej wytrzymałe, np. w konkurowaniu o dostęp do pożywienia. Regionalna endotermia, np. podgrzewanie mięśni, jest znane u niektórych chrzęstnoszkieletowych (rekiny: ostronos atlantycki, żarłacz śledziowy, żarłacz biały) i promieniopłetwych (u żaglicowatych, makrelowatych, w tym u pelagicznych tuńczyków).

Jednak, (zdjęcie powyżej) strojnik Lampris guttatus (strojnikowate Lamprididae) jak dotąd jest jedynym gatunkiem utrzymującym podwyższoną temperaturę całego ciała, czyli jedynym znanym gatunkiem endotermicznej ryby. Osiąga maksymalnie do 2 m długości i masę ciała do 100 kg. Strojnik jest w stanie utrzymywać temperaturę ciała wyższą średnio o 5°C od temperatury otoczenia, co pozwala mu zachować dużą aktywność podczas polowania, które odbywa się w zimnej wodzie na dużych głębokościach.

Z życzeniami spokojnych, pogodnych Świąt Bożego Narodzenia

oraz radości, miłości i cierpliwości w Nowym Roku 2017

Alicja Boroń

P.S. Więcej informacji o rybach można znaleźć m.in. w: Boroń A. 2015. Ryby. W: Zoologia, Strunowce – Płazy, red. J. Błaszak. Tom 3, cz. 1.

40 lat Mazurskiego Parku Krajobrazowego – różnorodność biologiczna i kulturowa

Mazurski Park Krajobrazowy

zaprasza na

Konferencję naukową pt.:

„40 lat Mazurskiego Parku Krajobrazowego 
– różnorodność biologiczna i kulturowa”

Piaski, 31 maja – 01 czerwca 2017 roku

K O M U N I K A T   I 

Zagadnienia programowe

Konferencja poświęcona jest funkcjonowaniu, kształtowaniu i ochronie cennych elementów krajobrazu na obszarze Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Spotkanie w Hotelu Mazurski Raj będzie szansą na zebranie i podsumowanie dotychczasowych informacji o badaniach naukowych oraz stanie wiedzy na temat różnorodności biologicznej i kulturowej Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Będzie to także okazja do dyskusji o przyszłości Mazurskiego Parku Krajobrazowego zarówno na forum pracowników Parku jak i pomiędzy naukowcami z różnych dziedzin nauki, Lasów Państwowych i Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska oraz przedstawicielami organizacji pozarządowych.

Na konferencji planujemy poruszyć następujące zagadnienia:

Ø „Jak nie Park Narodowy to co?” – problemy funkcjonowania form ochrony przyrody w Polsce na przykładzie  parków krajobrazowych; dobre praktyki współdziałania zarządców obszarów chronionych w egzekwowaniu przepisów obowiązującego prawa.

Ø „Różnorodność biologiczna Mazurskiego Parku Krajobrazowego” – prezentacja wyników badań przyrodniczych, prowadzonych na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego.

Ø „Krutynia – rzeka Kultur” – prezentacja wyników badań kulturowych, prowadzonych na terenie Mazurskiego Parku Krajobrazowego.

Ramowy program konferencji

31 maja:

1. Otwarcie konferencji.
2. Sesja: „Jak nie Park Narodowy, to co?”.
3. Wycieczka.
4. Uroczysta kolacja z panelem dyskusyjnym

01 czerwca:

1. Sesja: „Różnorodność biologiczna Mazurskiego Parku Krajobrazowego”.
2. Sesja: „ Krutynia – rzeka Kultur”
3. Panel dyskusyjny.
4. Zakończenie konferencji.

Przyjmowanie zgłoszeń

Wypełnioną kartę zgłoszenia należy wysłać, w nieprzekraczalnym terminie do dnia 28.02.2017 r. e-mailem: krutyn@mazurskipark.pl, faksem: +48 89 742 14 05 lub pocztą tradycyjną: Mazurski Park Krajobrazowy, Krutyń 66, 11-710 Piecki.

Organizatorzy zastrzegają, że ze względu na ograniczony czas trwania konferencji, wyboru tematów do zaprezentowania w formie prelekcji dokona Komitet Naukowy konferencji. Istnieje możliwość zaprezentowania zgłoszonego tematu w formie posteru.

Wpisowe i noclegi

Koszt uczestnictwa (nocleg w pokoju 2-osobowym ze śniadaniem oraz wyżywienie) wynosi około 325,00 zł/osobę brutto. Osobom zgłaszającym swój udział Organizatorzy zapewniają bezpłatne materiały konferencyjne oraz uroczystą kolację w dniu 31.05.2017 r.  Liczba miejsc ograniczona. Szczegółowe informacje nt. płatności za konferencję zostaną przesłane po zakończeniu przyjmowania zgłoszeń – w marcu wraz z II komunikatem.

Druk materiałów pokonferencyjnych

Planowane jest wydanie monografii, zawierającej referaty i doniesienia, przedstawione na konferencji i odnoszące się do stanu wiedzy na temat przyrody i kultury Mazurskiego Parku Krajobrazowego. Planowany termin wydania monografii: listopad 2017.

Dalsze informacje

Organizatorzy przewidują 2 warianty wycieczki:

1)      Rejs  statkiem po Wielkich Jeziorach Mazurskich

2)      Wycieczka terenowa – okolice Krutyni i Wojnowa.

W zgłoszeniu prosimy zaznaczyć interesującą opcję wycieczki. Zwracamy się z prośbą o przygotowanie odpowiedniego ubioru na planowane wycieczki. Organizatorzy zastrzegają że realizowany będzie ten wariant wycieczki, na którą zgłosi się większa ilość osób. Szczegółowe informacje nt.  dojazdu i innych spraw organizacyjnych, oraz program konferencji zostaną przesłane po zakończeniu przyjmowania zgłoszeń – w marcu wraz z II komunikatem.

Dodatkowych informacji udzielają:

mgr inż. Krzysztof Wittbrodt (wittbrodt@mazurskipark.pl),

mgr inż. Martyna Kwiatkowska (kwiatkowska@mazurskipark.pl).

Komitet Naukowy:

• prof. dr hab. Jolanta Ejsmont-Karabin (Stacja Hydrobiologiczna – Mikołajki – Instytut Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckeigo PAN)
• dr hab. Wojciech Gotkiewicz (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski)
• dr hab. Stanisław Czachorowski (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski)
• dr Małgorzata Liszewska (Uniwersytet Warmińsko-Mazurski)

Komitet Organizacyjny:

• mgr inż. Krzysztof Wittbrodt (Mazurski Park Krajobrazowy)
• mgr inż. Martyna Kwiatkowska (Mazurski Park Krajobrazowy)
• mgr Judyta Gencza (Mazurski Park Krajobrazowy)
• mgr Jakub Masiarz (Mazurski Park Krajobrazowy)

Patronat medialny: Radio Olsztyn

Pliki do pobrania na stronie Parku: