Medycyna ludowa a medycyna współczesna

W dawnych czasach jednym z czynników, które gruntowało pozycję człowieka w gromadzie był stan zdrowia. Dobre samopoczucie gwarantowało pożywienie, woda czy inne surowce niezbędne do przetrwania. Człowiek uczył się dbać o swoje zdrowie, początkowo obserwując naturę, poznawał właściwości roślin, niektórych minerałów. W przypadku pewnych dolegliwości często zdarzało się, że ludzie obserwowali zwierzęta, co one jedzą i jak się zachowują. Osoby, które znały się na medycynie ludowej zajmowały w hierarchiach społecznych wysokie pozycje. Do guślarzy, zielarzy, bab zgłaszały się osoby mające problemy zdrowotne, czy nawet takie, które obawiały się klątw. Należy zaznaczyć, że medycyna ludowa opierała się wyłącznie na naturalnych technikach leczenia, nie stosując żadnych środków chemicznych.

Przeszukując źródła można natrafić na kilka przepisów, które miały oddziaływać na organizm ludzki. Dobrym przykładem jest ocet czterech złodziei bądź siedmiu złodziei. W jego skład wchodzi rozmaryn, mięta, cynamon, goździki, czosnek oraz ocet jabłkowy. Ze specyfikiem tym wiąże się legenda. Według niej substancję tę stosowali złodzieje, którzy okradali zwłoki i domy mieszkańców, którzy zmarli z powodu panującej epidemii dżumy. Wszystkie przytoczone zioła wchodzące w skład wywaru zawierają duże ilości olejków eterycznych, ale inną cechą wspólną jest zawartość substancji o właściwościach bakterio- i grzybobójczych, a także substancji łagodzących stany zapalne.

Goździki i cynamon zawierają eugenol - substancję o wspomnianych właściwościach, mięta - zawiera takie składniki jak np. mentol, menton oraz garbniki, które również mają działania antyseptyczne, rozmaryn stanowi źródło olejku rozmarynowego, który hamuje rozwój bakterii i innych drobnoustrojów, dodatkowo czosnek ze względu na dużą zawartość olejków eterycznych oraz związków siarkowych czyni z czosnku doskonałe źródło substancji antyseptycznych.

Dawniej ludzie nie byli świadomi obecności substancji leczniczych w ziołach, nie byli świadomi nawet obecności bakterii w środowisku ich otaczających. Wiedza czerpana była z obserwacji przyrody, a także przekazywana. Współczesna medycyna wiele czerpie z medycyny ludowej. Oczywiście nie opiera się na rytuałach, gusłach czy innych elementach opartych na wierze ludowej. Medycyna współczesna do tej pory czerpie informacje z wiedzy ludowej, której skuteczność potwierdzono naukowo. Dawniej roślinom przypisywano właściwości magiczne, dzisiaj wiadomo, że wszystkie cechy lecznicze, odprężające rośliny zawdzięczają substancjom aktywnym. Wszelakie napary, krople czy maści wykorzystywane są do dnia dzisiejszego.

Mateusz Kurpiński,
Biotechnologii inż.