Pokrzywa - pożyteczny chwast

W obecnych czasach zapominamy o dobroczynnej działalności tego co mamy „tuż pod nosem” – wszelkiej maści zioła, przyprawy. Bez większego zastanowienia sięgamy po kolejne wytwory przemysłu farmaceutycznego – często drogie i przyjmowane sprzecznie z ich przeznaczeniem. A może czasami lepiej skorzystać z naturalnych środków? Lista ziół o dobroczynnym wpływie na organizm ludzki jest długa. Jednym z przykładów jest pokrzywa zwyczajna.

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L) to roślina powszechnie znana i uznawana za chwast. Jakże błędne jest takowe myślenie! Dzięki naukowcom prowadzącym badania nad tą rośliną, odkryty został wielki potencjał kryjący się w niej. Okazuje się, że pokrzywa ma o wiele więcej zalet niż wad. Dlatego też ludzie coraz chętniej korzystają z jej dobroczynnych właściwości.

Po pierwsze i chyba najważniejsze, jest to roślina o bardzo niewielkich wymaganiach a zarazem trwała. Najczęściej rośnie pod płotami, na polanach leśnych, pod blokami. Nie musimy zatem nic płacić za ten cenny surowiec! Bardzo łatwo ją rozpoznać, gdyż jej łodyga charakteryzuje się parzącymi włoskami zawierającymi krzemionkę. Warto zatem zaopatrzyć się w rękawiczki.

 Surowcem zielarskim są głównie liście i korzenie. Zawierają one szereg związków biologicznie czynnych takich jak: kwasy organiczne, chlorofil, sole mineralne, witaminy A, C, B2 i K , olejki eteryczne, garbniki i wiele innych. Pokrzywę najlepiej zbierać w okresie od maja do września. Najwięcej substancji pożytecznych znajduje się w młodych liściach.

Szeroko udokumentowane zostało lecznicze działanie pokrzywy na organizm ludzki. Wyciąg z pokrzywy zwiększa krzepliwość krwi. Jest ona składnikiem wielu mieszanek ziołowych stosowanych przy schorzeniach układu pokarmowego. Herbata z pokrzywy ma działanie moczopędne zatem może być stosowana jako wspomaganie leczenia chorób układu moczowego. Napar ten również skutecznie obniża poziom cukru we krwi – jest to szczególnie istotne dla osób cierpiących na cukrzycę. Roślina ta ma bardzo dużo zastosowań w fitoterapii jednak nie sposób wymienić je wszystkie w jednym artykule.

Pokrzywa jest również wykorzystywana przy pielęgnacji urody. Najpowszechniej stosowana jest do pielęgnacji skóry, włosów i paznokci. Stosowana może być zarówno zewnętrznie (płukanki, pasty, maści) jak i wewnętrznie (napar z liści pokrzywy pity trzy razy dziennie przez trzy miesiące pozytywnie wpływa na kondycję włosów oraz znacznie ogranicza ich wypadanie).

Dawniej pokrzywa była powszechnie znaną i lubianą rośliną jadalną. Obecnie jest bardzo niedoceniana. Jest ona bogata w sole mineralne, witaminy i białka. Może ona być wykorzystywana jako zamiennik szpinaku gdyż te rośliny nie różnią się drastycznie smakiem. Liście pokrzywy bogate są w chlorofil (głównie a i b). Wykorzystywany jest on jako naturalny barwnik spożywczy (oznaczany kodem E140). Sok z liści pokrzywy może być także wykorzystywany jako zamiennik podpuszczki (enzym ścinający białka mleka obecny w żołądkach młodych przeżuwaczy) przy produkcji serów. Pozwala to na wyrób serów , które będą mogły być spożywane przez wegetarian.

Pokrzywa może być również stosowana jako roślina pastewna, włóknista, barwierska.

Celem tego eseju jest ukazanie chociaż namiastki potencjału jaki tkwi w tej bardzo niedocenianej roślinie. Można uzyskać pożądany efekt bez konieczności kupowania drogich preparatów. Sama przekonałam się o tym stosując napary z suszonych liści pokrzywy. Powodem była najzwyklejsza ciekawość czy to co przeczytałam w książkach jest prawdą. Ważne jest jednak zachowanie regularności stosowania – efekty są w pełni zadowalające i dodatkowo nie ucierpi na tym zawartość portfela! A zatem zachęcam do skorzystania z dobrodziejstw matki natury, które mamy na wyciągnięcie ręki!

Katarzyna Gorzka (studentka III roku biotechnologii)

(fot. S. Czachorowski)