Owady małe i duże – pokaz różnorodności i przystosowań

(fot. Karol Komosiński)

Owady małe i duże – pokaz różnorodności i przystosowań w czasie Nocy Biologów.  Prezentacja chrząszczy i motyli krajowych i egzotycznych. Demonstracja różnorodności barw i kształtów owadów oraz przystosowań do zajmowanych przez nie specyficznych środowisk, w tym przykłady mimikry i mimetyzmu.

(fot. Karol Komosiński)

Owady (Insecta) należą do nadgromady sześcionogów Hexapoda. Ciało mają podzielone na głowę, tułów i odwłok. Na tułowiu występują 3 pary odnóży, które w zależności od trybu życia mogą pełnić różne funkcje (kroczne, pływne, grzebne, skoczne czy chwytne). U owadów oskrzydlonych występują 2 pary skrzydeł. Cechują się ogromnym zróżnicowaniem morfologicznym i ekologicznym. Są w zasadzie obecne wszędzie, spotykamy się z nimi niemal codziennie, wywołują pozytywne lub negatywne emocje.

Mimo, że są stosunkowo małymi zwierzętami (najmniejsze bleskotki osiągają zaledwie 0,2 mm) to największe owady osiągają od 20 cm długości (kózka Titanus giganteus z lasów Amazonii), do nawet 60 cm (patyczak Phobaeticus serratipes), natomiast największe motyle (motyl królowej Aleksandry Ornithoptera alexandrae i ćma Attacus atlas) osiągają rozpiętość skrzydeł do 30 cm. Zasiedlają najróżniejsze środowiska i siedliska. Większość owadów to zwierzęta lądowe, mniej licznie występują w wodach śródlądowych, tylko kilka gatunków żyje w strefie litoralu w morzach, wykazując często zdumiewające wręcz przystosowania do ekstremalnych warunków. Reprezentują wszystkie poziomy i grupy troficzne. Niektóre owady, jak termity, mrówki, część os i pszczół wykształciły, jako niemal jedyne w świecie zwierząt, zróżnicowane i funkcjonujące jako swego rodzaju „superorganizmy” społeczeństwa. Pełnią ważną rolę w ekosystemach, odżywiają się różnorodnym pokarmem a zarazem są pokarmem dla wielu innych zwierząt. Odgrywają istotną rolę w gospodarce człowieka.

Opisano ok. miliona gatunków owadów, co stanowi niecałe 75% wszystkich zwierząt występujących na Ziemi. Liczba gatunków występujących w Polsce nie jest dokładnie poznana. Do tej pory zarejestrowano ok. 26 500 gatunków. Jednak faktyczna liczba szacowana jest na 28 - 34 tys. gatunków.

dr Karol Komosiński 
Katedra Zoologii