Noc Biologów w Olsztynie - 11 stycznia 2013 r.

Koniec wieku XX i początek XXI przyniósł wiele niezwykłych odkryć biologicznych. Poznano genom człowieka oraz zaczęto poznawać genomy wielu gatunków bakterii, grzybów, roślin, zwierząt.  Na coraz szerszą skalę uprawiane są rośliny modyfikowane genetycznie a wykorzystanie innych grup istot żywych jako GMO jest coraz większe w różnych dziedzinach życia, także w medycynie.

Trwa spór o globalne zmiany klimatyczne, skalę wpływu zmian antropogenicznych na to ocieplenie klimatu oraz o wpływ tych zmian na różnorodność biologiczną. ONZ ogłosiło Dekadę Bioróżnorodności (2011-2020) co pokazuję skalę problemu.

Pojawienie się nowych chorób, groźnych dla człowieka, wyzwoliło lawinowy rozwój nauk biomedycznych. Intensywnie rozwija się biologia syntetyczna z symulacjami komputerowymi różnorodnych procesów biologicznych (wykorzystywanych w medycynie jak i ekologii) jak i próbami zupełnie od podstaw "wyprodukowania" organizmów żywych - już nie modyfikowanie lecz zbudowanie od początku, od podstawa z samych cząstek i prostych związków! Testuje się różnorodne sztuczne DNA jako nośniki informacji. Być może niedługą przyszłością informatyki będą obiekty żywe i biokomputery.

Wyzwaniem staje się dalszy rozwój cywilizacyjny w zgodzie z możliwościami środowiska. Ile i jakm możemy konsumować aby nie doprowadzić do katastrofy? Czy w miastach powinno być więcej zieleni oraz powinna być produkowana żywność? Trwają badania nad odnawialnymi źródłami energii (OZE), w tym energii pozyskiwanej z biomasy.  Zbliżamy się do możliwości i konieczności globalnego modyfikowania klimatu oraz zarządzania zasobami przyrody w skali regionów i całych krajobrazów. W całkiem niedługiej perspektywie możliwe są załogowe loty na Marsa i zastosowanie naszej wiedzy makroekologicznej w praktyce, tworząc na Marsie atmosferę przyjazną dla życia i ludzi. Wiele wskazuje na to, że XXI stulecie będzie wiekiem biologii. Transplantacje, zapłodnienie in vitro, klonowanie, GMO i wiele innych odkryć biologicznych, wprowadzonych w nasze codzienne życie, zrodziło nowe problemy natury filozoficznej. Rozumienie podstawowych biologii wydaje się potrzebne niemalże kazdemu człowiekowi. Wobec szybkiego postępu wiedzy biologicznej i szybkiego deaktualizowania się podręczników koniecznym staje się zarówno kształcenie ustawiczne jak i popularyzacja (upowszechnianie) wiedzy w środkach masowego (społecznego) przekazu. To ostanie nazywane jest kształceniem nieformalnym i pozaformalnym. Ostatnie dziesięciolecia wykreowały zupełnie nowe dziedziny wiedzy, czerpiące swoje korzenie w biologii: bio-chemia, bio-fizyka, bio-technologia, bio-etyka, ekozofia (jako filozofia ekologiczna), astro-biologia. Biologia stosowana to także rolnictwo i medycyna.

Trudno się więc dziwić, że ta fascynująca dziedzina nauki przyciąga rzesze chętnych do zgłębiania jej tajemnic (nie tylko w formie studów stacjonarnych lecz także jako indywidualne kształcenie ustawiczne i pozaformalne). Ich ciągle rosnącym oczekiwaniom starają się wyjść naprzeciw największe uczelnie w Polsce, razem organizując drugą już Noc Biologów. Dziesiątki naukowców zafascynowanych fenomenem życia, wyjdzie "z ukrycia", by w jasny i przystępny sposób opowiedzieć, na czym polega ich praca i jak niezwykłe zjawiska można obserwować nawet bardzo prostymi metodami. Bo najważniejszym "przyrządem badawczym" jest ludzki mózg. Dodatkowo biolodzy postarają się zmierzyć z dość powszechnym przekonaniem, że zima jest tą porą roku, w której życie zamiera. Czy tak jest naprawdę? Czy mróz i mrok mogą pokonać życie? Przekonajcie się sami! Tej jednej, jedynej w roku, Nocy Biologów.

Zapraszamy na drugą edycję Nocy Biologów, w piątek, 11 stycznia 2013 r. Zazwyczaj o tej porze roku mróz szczypie w nos i sypie śnieg (chyba, że za sprawą zmian klimatu tym razem będzie akurat inaczej). Jak tętni wtedy życie: zimą i po zmroku? Także to laboratoryjno-akademickie? Przekonacie się przyjmując zaproszenie jednego z kilkunastu wydziałów przyrodniczych w Polsce. Łączy nas fascynacja biologią, wspólna platforma internetowa i logo. W Olsztynie czekamy na Was już za dnia, bo chcemy umożliwić udział w eksperymentach młodziezy z przedszkoli i szkół. Liczymy, że już po południu przyjdą ponownie, tym razem ze swoimi rodzicami. Liczymy także na wsparcie różnorodnych mediów, które przed, w trakcie i po będą społecznymi oczami i uszami, rejestrującymi i upowszechniającymi wszystko to, co w Noc Biologów w Olsztynie się wydarzy.

Stanisław Czachorowski