piątek, 16 listopada 2012

Bioróżnorodność i dziedzictwo kulturowe europejskiej prowincji


Globalne problemy współczesnego świata nie mają granic a kultura przeplata się z uwarunkowaniami przyrodniczymi. Dodatkowo w rozwiązywaniu własnych, lokalnych problemów przydatna jest mobilność i interdyscyplinarność. Nawet w globalnej wiosce nie straciło na aktualności powiedzenie, że podróże kształcą.

W dniach 21-28 września 2012 r. mieliśmy okazję uczestniczyć w wizycie studyjnej w we Francji (Region Centralny, Departament Indre), jako goście zaproszeni przez Stowarzyszenie Francja-Polska. W skład delegacji z województwa warmińsko-mazurskiego wchodzili przedstawiciele Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie z Wydziału Biologii i Biotechnologii, Państwowego Przedsiębiorstwa Leśnego Lasy Państwowe, Mazurskiego Parku Krajobrazowego oraz Fundacji Albatros. Głównym tematem wizyty były problemy ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, w kontekście rozwoju zrównoważonego oraz wzajemnych uwarunkowań dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego.

Jako pierwsze poznaliśmy strukturę i funkcjonowanie Liceum Rolniczego i Przyrodniczego w Chateauroux, w którym byliśmy zakwaterowani. Za szczególnie cenne uznaliśmy to, że szkoła ma szerokie zaplecze przystosowane do prowadzenia zajęć praktycznych. Sprzyja to zdobywaniu przez uczniów bardzo praktycznej wiedzy, wykorzystywanej w przyszłej pracy . Dobra organizacja pracy szkoły zainspirowała nas do podjęcia rozmów na temat możliwości współpracy w zakresie wymiany młodzieży szkolnej i studentów w ramach realizowanych europejskich projektów (m.in. Commenius, Erasmus itd.).

Program wizyty był bardzo napięty i obejmował liczne spotkania z osobami i władzami w wybranych ośrodkach zajmujących się: ochroną przyrody (Espaces Naturales, Park Przyrody Regionu Brenne), ekologiczną hodowlą lokalnych ras i odmian zwierząt i roślin (Stowarzyszenie Ochrony Bogactwa Naturalnego w La Chatre, Lignieres (Cher); Stowarzyszenie Hodowców Jabłoni w Neuvy Saint Sepulchre), projektowaniem przedsięwzięć proekologicznych na obszarach zurbanizowanych (władze gminy Montierchaume - miasto bliźniacze Dobrego Miasta i gminy Luant), edukacją w zakresie rolnictwa i przyrody (Liceum Rolnicze i Przyrodnicze w Chateauroux). Tematyka spotkań obejmowała szeroki przekrój zainteresowań różnych aktorów życia lokalnego, z dużym udziałem kilku stowarzyszeń, w szczególności ze Stowarzyszenia Francja-Polska.

W czasie, bardzo dobrze przygotowanych przez stronę zapraszającą i przyjmującą, wyjazdów terenowych zapoznaliśmy się z doradztwem w zakresie gospodarki leśnej na przykładzie prywatnego lasu, który nie miał planu urządzenia lasu. Przedstawiciel Departamentu Indre do spraw Lasów Prywatnych zaprezentował sposoby gospodarowania ekosystemami na przykładzie lasu dębowego.

Kolejna grupa zagadnień dotyczyła ochrony przyrody. Zapoznaliśmy się z podstawami polityki ochrony przyrody, prowadzonej przez Conseil General na przykładzie Parku Przyrodniczego Espaces i punku obserwacyjnego "Etang Cherine". Poznaliśmy funkcjonowanie Parku Przyrody Regionu Brenne. Na szczególnie wyróżnienie naszym zdaniem zasługuje wszechstronność działań pracowników parku w zakresie: ochrony i zachowania walorów przyrodniczych, ochrony architektury, wspierania turystyki, wspierania funkcjonowania małych firm w gminie i regionie. Podstawą wszystkich tych działań jest bardzo szeroka i wszechstronna współpraca z miejscową ludnością, z władzami samorządowymi i regionalnymi oraz stowarzyszeniami. Spójność działań w zakresie ochrony przyrody była dla nas inspiracją do podjęcia podobnych działań na terenie województwa warmińsko-mazurskiego.

W czasie wizyty studyjnej zapoznaliśmy się z działalnością Stowarzyszenia Ochrony Bogactwa Naturalnego w La Chatre. Z zainteresowaniem wysłuchalismy wykładu na temat działań, mających na celu ochronę lokalnych ras zwierząt (ochrona i rozwój hodowli kury rasy czarnej z Berry, hodowla koni i osłów w Lignieres). Poznaliśmy programy ochrony różnorodności genetycznej hodowanych ras zwierząt (na przykładzie osła czarnego z Berry) przedstawione w aspekcie teoretycznym i praktycznym (hodowla i ochrona in situ). Działania podejmowane przez Stowarzyszenie Ochrony Bogactwa Naturalnego zasługują na uznanie i przynoszą wymierne korzyści gospodarcze. Podjęte działania, prowadzące do utrzymania i ochrony lokalnych ras zwierząt są godne uznania i próby przeniesienia na grunt Warmii i Mazur, gdzie mogłyby generować nowe miejsca pracy oraz sprzyjać rozwojowi regionalnemu Jest to efektywna forma łączenia ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego z ochroną różnorodności biologicznej.

Nasza Delegacja zapoznała się z działaniami Stowarzyszenia Hodowców Jabłoni, ukierunkowanymi na utrzymanie starych lokalnych odmian (ponad 1200 odmian). Spotkanie zakończyło zwiedzanie zakładu produkującego sok jabłkowy. Jednym z działań wymienionego stowarzyszenia jest także utrzymanie różnych, przede wszystkim starych lokalnych odmian winogron. Byliśmy pod wrażeniem ogromu zebranej dokumentacji o szczegółowych cechach fenotypowych lokalnych odmian roślin oraz wymiernych efektów współpracy środowisk naukowych z lokalnymi organizacjami pozarządowymi.

Różnorodność działań prowadzonych w ramach stowarzyszeń wydaje się godna podkreślenia i naśladowania w północno-wschodniej Polsce. Środowisko uniwersyteckie mogłoby być inkubatorem i katalizatorem takich interdyscyplinarnych działań.

W trakcie wizyty mieliśmy także przyjemność zapoznania się z przysmakami kuchni regionalnej, popieranej jako efekt działań całościowej koncepcji ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego w powiązaniu z ochroną różnorodności biologicznej (bioróżnorodności). Podpatrywane przez nas działania różnych stowarzyszeń aktywnie i znacząco wspomagają rozwój regionalny poprzez ochronę niematerialnego dziedzictwa kulturowego i przyrody, zarówno w skali globalnej jak i lokalnej.

Bardzo interesujące i inspirujące były również spotkania z przedstawicielami lokalnych władz: merem miasta Montierchaume - bliźniaczego dla Dobrego Miasta, który przedstawił zagadnienia społeczno-ekologiczne gminy, w tym praktyczne wykorzystanie planowania przestrzennego w realizacji idei ekorozwoju. Ponadto odbyło sie spotkanie z merem Gminy Luant.

Członkowie naszej delegacji zostali uhonorowani oficjalnym spotkaniem z członkami Stowarzyszenia Francja-Polska - Francja oraz przedstawicielem ambasady Polskiej w Paryżu; spotkanie i towarzyszące mu gorące dyskusje odbyły się w sali archiwalnej w siedzibie Departamentu Indre w Chatearoux.

W trakcie trwania wizyty odbyliśmy także kilka bardzo miłych spotkań z zarządem i członkami Stowarzyszenia Polska-Francja. W trakcie tych spotkań omawiano możliwości, zasady i kierunki współpracy między organizacjami, stowarzyszeniami i instytucjami Regionu Indre oraz Warmii i Mazur. Strona francuska mocno była zainteresowana rozwojem wspołpracy z naszym regionem. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, nie tylko nazwą mocno osadzony w regionie, naszym zdaniem może i powinien wspierać rozwój takiej współpracy także konkretnymi projektami i działaniami. Do nasilenia wewnątrzeuropejskiej współpracy mobilizować nas może nie tylko pokojowa nagroda Nobla, przyznana Unii Europejskiej, ale i Dekada Bioróżnorodności (2011-2020), ogłoszona przez ONZ.

Alicja Boroń, Stanisław Czachorowski, Agnieszka Piotrowicz-Cieślak, Magdalena Woźniak

(czytaj więcej o wizycie)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz