Młody Talent w Naukach Przyrodniczych po raz dziesiąty

Fizyk, astronom, chemik, medyk, czy biolog? Kto z grona młodych naukowców otrzyma stypendium w wysokości 15 tys. zł? Już pod koniec listopada poznamy laureata dziesiątej edycji nagrody „Młody Talent w Naukach Przyrodniczych” im. Prof. Stefana Pieńkowskiego.

Ogłoszenie wyników konkursu nastąpi podczas jubileuszowego sympozjum, organizowanego przez Instytut Fizyki Doświadczalnej Wydziału Fizyki UW i Fundację Marka Marii Pieńkowskiego. Sympozjum odbędzie się 29 listopada (piątek) 2013 w godz. 16:30-18:00 w siedzibie Wydziału Fizyki UW przy ul. Hożej 69 (Sala Duża Doświadczalna) w Warszawie. Podczas wydarzenia wystąpią m.in. prof. Michał Kleiber, prezes Polskiej Akademii Nauk i patron nagrody oraz prof. dr hab. Andrzej Kajetan Wróblewski. W programie przewidziano również wystąpienie pierwszego laureata nagrody, wówczas doktora, obecnie profesora, Macieja Wojtkowskiego i laureata „Polskiego Nobla” (Nagroda Fundacji Nauki Polskiej) z ubiegłego roku, a także referat tegorocznego laureata, którego nazwisko poznamy podczas uroczystości.

Przyznając nagrodę fundacja dąży do tego, aby zatrzymać w Polsce najlepszych naukowców, reprezentujących nauki przyrodnicze. – Także tych, którzy pochodzą z innych krajów – mówi dr Marek Maria Pieńkowski, prezes fundacji. – Najważniejsze, aby chcieli uprawiać naukę na terenie Polski, w jej granicach tworzyć grupę badawczą, wywierając wpływ na tutejsze środowisko naukowo-dydaktyczne. Podobnie, jak prof. Stefan Pieńkowski, którego upamiętnia ta nagroda, a także wszyscy dotychczasowi laureaci, w tym profesor Matthias Bochtler z Niemiec – wymienia. Ważne jest również, aby efekty pracy polskich naukowców i ich patenty były wdrażane przez polski przemysł – dodaje. 

Zdaniem dr. Marka Pieńkowskiego młodzi badacze, którzy rozwijają karierę naukową w Polsce, nie mają stosownej rangi społecznej. – Dlatego celem nagrody jest zachęcenie utalentowanych naukowców do tego, aby zostali w naszym kraju, docenienie ich za wybitne osiągnięcia. To istotne nie tylko z punktu widzenia nauki, ale przede wszystkim kultury. Poprzez nagrodę propagujemy nauki przyrodnicze jako element tworzenia kultury polskiej – zaznacza.

Nagroda im. prof. Stefana Pieńkowskiego jest przyznawana corocznie od 2004 r. za znaczące osiągnięcia naukowe w dziedzinie fizyki, astronomii, chemii, medycyny i biologii. Jej adresatami są młodzi pracownicy naukowi, którzy nie ukończyli 36 lat. Dotychczasowymi laureatami są: dr Joanna Kowalska, dr hab. Anna Grochola, dr Sławomir Werbowy, dr hab. Joanna Wesoły, dr Monika Puchalska, dr Wojciech Wasilewski, prof. Jakub Gołąb, prof. Matthias Bochtler i prof. Maciej Wojtkowski.

Prof. Stefan Pieńkowski był twórcą ośrodka fizyki doświadczalnej na Hożej, kierownikiem Zakładu Fizyki Doświadczalnej UW, a potem dyrektorem Instytutu Fizyki Doświadczalnej UW (1921-1953). Prowadził prace doświadczalne nad zjawiskiem fotoluminescencji, zjawiskiem Ramana, zastosowaniami promieni X do analizy strukturalnej i promieniotwórczością. Zasługą prof. Pieńkowskiego było stworzenie warszawskiej szkoły fizyki doświadczalnej, z której wyszło kilkudziesięciu późniejszych profesorów fizyki wyższych uczelni. W latach 1925-1926, 1933-1936 i 1945-47, prof. Stefan Pieńkowski był rektorem UW. Podobną funkcję pełnił także na Tajnym Uniwersytecie w czasie okupacji. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności a od roku 1952 członkiem Polskiej Akademii Nauk, współzałożycielem i wieloletnim prezesem Polskiego Towarzystwa Fizycznego. Autor znanego podręcznika pt. „Fizyka Doświadczalna”.

Więcej o nagrodzie: www.pienkow.com oraz ifd.fuw.edu.pl.

źródło: http://naukowi.pl/

Sportowe sukcesy naszych studentów

Zaproszenie na konferencje sozologiczne

Szanowni Państwo,
w imieniu Koła Naukowego Sozologów (KNS) UKSW chcemy zaprosić Państwa do udziału w interdyscyplinarnych konferencjach naukowych, jako słuchaczy oraz prelegentów (studentów, doktorantów i wykładowców akademickich). Także zapraszamy z posterami. Rejestracja uczestników przez e mail.

HARMONOGRAM KONFERENCJI KNS

1.„Różnorodnie o bioróżnorodności”, 19.12.13 - zgłoszenia do 10.12.13;
2.„Zrównoważony Rozwój – idea czy konieczność”, 20.01.2014 - zgłoszenia do 10.01.14;
3.Konferencja Naukowa z okazji Światowego Dnia Wody (21.03) i Międzynarodowego Dnia Lasów (22.03), 17.03.14 - zgłoszenia do 1.03.14;
4.„Praktyczna Filozofia Przyrody”, 27.03.2014 - zgłoszenia do 20.03.14;
5.„Wyzwania edukacji ekologicznej w Polsce”, 8.04.2014 - zgłoszenia do 1.04.14;
6.„Sozologia Systemowa”, 19 i 20 maj 2014 - zgłoszenia do 10.05.14;
7.„Badania Młodych Naukowców z zakresu Ochrony Środowiska”. 3.06.2014 - zgłoszenia do 25.05.14.

Dziś tematyka ochrony środowiska to nie tylko pole rozważań sozologii, ekologii i nauk przyrodniczych, ale także etyki, filozofii, politologii, pedagogiki, socjologii, psychologii, historii, prawa i wielu innych. Dzięki temu możliwe jest holistyczne i wieloaspektowe ich rozpatrywanie. Dlatego nasze konferencje są interdyscyplinarne.

Wszystkie odbędą się na kampusie UKSW im. ks. Prof. R. Rumianka, ul. Wóycickiego 1/3 w Warszawie. Słuchaczy prosimy o kontakt e mailowy. Za udział prelegenci i słuchacze otrzymują stosowne zaświadczenie. Udział jest bezpłatny, planowane są publikacje pokonferencyjnych (płatne ok. 60 - 110 zł/ autora).

Szczegóły dotyczące konferencji na stronie www.kns.uksw.edu.pl lub mailem: kns@uksw.edu.pl i termagdalena@gmail.com.

Serdecznie zapraszamy!

Zarząd KNS

Noc Biologów 2014

Przygotowania do Nocy Biologów 2014 trwają. Dopracowujemy program. Szczegóły niebawem. Będzie sporo niespodzianek i nowości ale będą i sprawdzone rozwiązania. I dla małych i dla dużych.

St.Cz,

Nikt nas nie uczy współpracy - czyli studenci na zajęciach w kawiarni

(seminarium licencjackie z biotechnologii w kawiarni, fot. S. Czachorowski)

Co robią studenci w czasie zajęć w kawiarni? Uciekli na wagary? Nic z tych rzeczy. To kursowe zajęcia studentów trzeciego roku biotechnologii. Seminarium licencjackie. Odpowiedź dlaczego akurat w kawiarni zawarta jest w skargach studentek Uniwersytetu Warszawskiego:

"Nie uczą nas pewności siebie, tylko wiecznego strachu i składania pokłonów Panu i Władcy. Nikt nas nie uczy współpracy" - piszą świeżo upieczone absolwentki Uniwersytetu Warszawskiego". (czytaj cały artykuł)

Na trzecim roku studenci potrafią już zrobić prezentację multimedialną, dotyczącą tematyki pracy licencjackiej. Potrafią także przygotować się merytorycznie do dyskusji. Dlatego, od czasu do czasu zajęcia odbywają się w niecodziennej scenerii, bliżej prawdziwego życia. Trzeba samemu zorganizować lokal, uzgodnić, zaplanować, rozesłać zaproszenie, korzystając z portali społecznościowych czy bloga. To elementy pracy zespołowej. Na dodatek seminaria takie są otwarte i przychodzą osoby "z ulicy". To dodatkowy stres. Ale przecież absolwenci nie będą pracowali w komfortowych warunkach lecz stresujących i ciągle się zmieniających. Po udanych akcjach tężeje pewność siebie - że można poradzić sobie w różnorodnych warunkach a nie tylko "w klasie". Że można dyskutować bez rytualnego rzutnika multimedialnego itd.

Co jeszcze wykorzystujemy na seminariach licencjackich, dyskutując o biotechnologii? Także portale społecznościowe typu Facebook - do pracy grupowej, do komunikacji, do uczenia się pisanie notatek prasowych itd. Bo niezależnie od kierunku studiów każdy absolwent powinien rozumieć media i współczesne sposoby komunikacji. To po prostu nauka przez działanie i współuczestnictwo. Zatem nie ma nic zdrożnego w tym, że wykładowca ze swoimi studentami spotyka się w kawiarni. To nie są wagary :).

St. Czachorowski

Podstawy ochrony własności przemysłowej dla wynalazków bio-medycznych

W dniu 28/11/2013 (czwartek) serdecznie zapraszamy na:

SZKOLENIE „PODSTAWY OCHRONY WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ DLA WYNALAZKÓW ORAZ SPECYFIKA OCHRONY WYNALAZKÓW BIO-MEDYCZNYCH”

Miejsce spotkania: Biblioteka Uniwersytecka UWM, s. 116, ul. Oczapowskiego 12 B, w godzinach: 9:00-13:00

Na spotkanie zapraszamy pracowników naukowych zainteresowanych zagadnieniami dotyczącymi podstaw ochrony własności przemysłowej dla wynalazków i odkryć z dziedzin Bio-Med. Szkolenie poprowadzi Pani Anna Grzelak: dr nauk biologicznych, polski rzecznik patentowy, specjalizujący się w ochronie rozwiązań w dziedzinie biotechnologii, mikrobiologii, biologii molekularnej, farmacji, medycyny i weterynarii oraz w badaniach patentowych.

W trakcie spotkania uczestnicy zapoznają się z:

• instrumentami ochrony własności intelektualnej dla wynalazków; zostaną omówione takie zagadnienia jak:
• pierwszeństwo, zakres terytorialny, ochrona z patentu,
• zakres ochrony patentowej,
• zdolność patentowa (nowość, poziom wynalazczy, przemysłowe zastosowanie)
• ograniczenia zdolności patentowej;
• uzyskanie ochrony patentowej o zakresie międzynarodowym;
• procedura postępowania przed UPRP, EPO, w zgłoszeniu PCT;
• zapoznanie z dokumentem patentowym i informacją patentową,
• specyfika zgłoszeń bio-medycznych (ujawnienie poprzez depozyt lub sekwencje, wynalazek selektywny, zastosowania medyczne, zastrzeganie zastosowania sekwencji, wykluczenia)

Program spotkania oraz rejestracja (wyłącznie w formie elektronicznej) dostępne TUTAJ

Udział w spotkaniu jest bezpłatny. Ilość miejsc ograniczona do 50 osób. Decyduje kolejność zgłoszeń.
Serdecznie zapraszamy,
Zespół RPK Olsztyn

"Pożywienie przyszłości" czyli kawiarnia naukowa biotechnologów.

(House Cafe, fot. S. Cz.)

Studenci w kawiarni kojarzą się najczęściej z jednym - z dorabianiem do stypendium. Ale studenci bywają w miejscach publicznych nie tylko jako tania siła robocza. Nie chcą dyskutować tylko na zajęciach w budynkach miasteczka studenckiego. Chcą się konfrontować z realnym światem. I mają wiele ciekawego do opowiedzenia.

*     *       * 

"Pożywienie przyszłości" czyli kawiarnia naukowa biotechnologów. 

Studenci trzeciego roku biotechnologii z Wydziału Biologii i Biotechnologii zapraszają na dyskusję w środę 20 listopada br. o 9.30, w House Cafe (Starówka).

Biorąc pod uwagę postęp biotechnologii i ingerencję inżynierii genetycznej w wielu dziedzinach życia, w przyszłości (może nawet niedalekiej) nasze posiłki również będą cechowały się odmiennymi niż dotąd właściwościami. Wybiegając myślami w przyszłość możemy utożsamiać przyjmowany pokarm jako żywność będącą jednocześnie lekarstwem. Czy będziemy jedli mięso mięso produkowane w warunkach laboratoryjnych lub też czy posiłki będą miały nieograniczone terminy ważności? Czy wszystkie możliwości, jakie daje współczesna biotechnologia warto realizować? A co już można, co jest realne i wykonalne a co na razie jest tylko naukową fantazją?

(znalezione na Facebooku, na razie to tylko zabawa graficzna,
ale może tak będzie wyglądało jedzenie przyszłości?)

Ucho szympansa czyli co jedzą studenci

(Uszak bzowy, fot. Kazimierz Nóżka, Nadleśnictwo Baligród)

Krótki artykulik o uszaku bzowym (przeczytaj: Ucho na bzie a sprawa Judasza i chińskiej restauracji) sprowokował ciekawą wymianę wspomnień absolwentów biologii na Facebooku. Co jedzą studenci, zaopatrzeni w wiedzę z różnych zajęć, w tym przypadku mikologii? Jedzą to, co wydaje się niejadalne. I przeraża innych.

Hirundo Rustica:  Z uchem bzowym pamiętam historię z czasów studiów. Przyniosłam takowe (sztuk 2) na stancję, zostawiłam w kuchni i rozbijając w misce 2 jajka zaproponowałam koleżance, że zrobię jej pyszną jajecznicę. Monika F. zapytała, co ja znowu przytachałam z "tej biologii", a ja jej mówię, że uszy szympansa i że to rarytas z jajkami. Ona spojrzała, głową pomachała i wyszła. Jajecznicy nie spróbowała.... to były duże uszy bzowe. Makabryzmu całej historii nadaje fakt, że uszy zostały zdobyte na zajęciach z mikologii tuż obok zakładu pogrzebowego za strażą pożarną przy placu Roosvelta w Olsztynie.
Lukasz Zebrowski: lepsze rosły w parku w Pozortach.  Smaczne grzyby.

Z literatury wnioskować można, że uszak bzowy jest rzadkim gatunkiem w Polsce Północno-Wschodniej. Z relacji studentów wynika jednak, że łatwo go znaleźć, przynajmniej w Olsztynie.

Ja ze swoich studiów pamiętam, że jedliśmy ślimaki winniczki oraz podpłomyki, robione ukradkiem na zajęciach z fizjologii roślin.

No właśnie, a co teraz jedzą studenci Wydziału Biologii i Biotechnologii, zaopatrzeni w wiedzę, wyniesioną z zajęć?

Stanisław Czachorowski

Forum Młodych Lewiatan zaprasza na obchody Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości

Forum Młodych Lewiatan zaprasza na obchody Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości w dniach 19-20 listopada 2013 r. Uroczysta inauguracja Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości, odbędzie się 19 listopada 2013 roku o godzinie 10.00 w Auli wydziałowej Nauk Ekonomicznych przy ul. Oczapowskiego 4 w Olsztynie.

Według prognoz, w ramach tegorocznego Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości odbędzie się 20 tys. wydarzeń, w których weźmie udział 7 milionów ludzi ze 135 państw całego świata. Jak podkreślają specjaliści, najważniejszą zaletą tego globalnego wydarzenia jest możliwość bezpośredniego kontaktu z przedsiębiorcami. Pozwala on bowiem, zwłaszcza młodym ludziom, zdobyć wiedzę, której nie ma w książkach.

Obchodom Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości w Olsztynie patronować będzie Wojewoda Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Prezydent Miasta Olsztyna oraz Rektor Uniwersytetu Warmińsko- Mazurskiego w Olsztynie.

Szczegóły wydarzenia oraz harmonogram znajdziesz tutaj: stpuwm.evenea.pl

Konkurs na esej rozstrzygniety

Był ogłoszony konkurs: http://biologiaolsztyn.blogspot.com/2013/10/ksiazka-biologia-i-konkurs-na-essej.html

Był esej: http://biologiaolsztyn.blogspot.com/2013/10/biopolimery-ratunek-dla-swiata-czy.html

Jest nagroda:

Robert Kiewisz

Czekamy na kolejnych sponsorów, którzy zechcą nagrodzić piszących studentów biotechnologii, biologii i mikrobiologii.

St.Cz.

Naścienny ogród i nowe ekologiczne technologie

Rozwiązania sprzyjające środowisku są niezwykle oryginalne. Wymagają wiedzy, ale dają rozwiązania przyjazne nie tylko przyrodzie ale i kieszeni. Przykładem jest nowa siedziba Fundacji na rzecz Nauki Polskiej:

"Powstaje pierwszy w Polsce budynek z zewnętrznym wertykalnym ogrodem. Dokładnie na zachodniej elewacji nowej siedziby Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, na warszawskim Mokotowie. Budynek, do którego niebawem przeprowadzi się fundacja, wymagał gruntownego remontu i modernizacji.
Od początku głównym założeniem były działania zgodne z zasadami budownictwa ekologicznego. I tak użyto wiele materiałów pochodzących z recyklingu. Będzie zbierana i ponownie wykorzystywana deszczówka i „szara woda” . Do ogrzewania zastosowano pompy ciepła zmniejszające zapotrzebowanie na energię. Przewidziano pełną segregację odpadów, w tym organicznych, które po odpowiednim przetworzeniu będą wykorzystane do nawożenia ,zielonej elewacji’. Pomieszczenia wewnątrz rozplanowano tak, aby maksymalnie wykorzystać światło dzienne do ich oświetlenia."

więcej: ulica ekologiczna

Czy niebawem będziemy mieszkać nie tyle w szklanych domach co w zielonych domach?

St.Cz.

"Ulicaekologiczna.pl powstała z myślą o wszystkich, którym bliska jest idea życia w zdrowiu i zgodzie z naturą. Portal jest podzielony na kilka sekcji tematycznych: zdrowie, styl życia, umysł i ciało, design, technologie i zdrowe jedzenie. Piszemy o alternatywnych źródłach energii, jodze i medytacji, zrównoważonym rozwoju i fair trade, ale też o ekodesignie, pieluszkach wielorazowych, pestkach do chrupania i damskich torebkach z recyklingu. Wierzymy, że ekologia w wielkim mieście jest możliwa, a swoje życie (i życie innych) można uczynić lepszym, nawet jeśli nie należy się do wielkich organizacji proekologicznych. Śledzimy newsy, tropimy trendy, piszemy o tym, co w zielonym przemyśle fajne, a co podejrzane – jednym słowem: mamy oko na eko."

Umowa z Francuzami podpisana

(Podpisanie umowy, fot. S. Czachorowski)

7 listopada 2013 r. podpisana została umowa o współpracy między UWM a francuskim stowarzyszeniem Francja Polska (zobacz więcej zdjęć). To finał ponad rocznych zabiegów, wizyt, dyskusji, negocjacji, szukania pomysłów. Liczymy na wymianę studentów, wspólne projekty i przedsięwzięcia edukacyjne. Może uda się także wykorzystać tę współpracę w kształceniu na kierunku dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze oraz w pracach powstałego Centrum Badań nad Dziedzictwem Kulturowym i Przyrodniczym.

Zobacz też:

• wizyta Francuzów w czerwcu
• nasza wizyta we Francji

St. Czachorowski

Jak to Wydział w piłkę gra !

(Skład drużyny, od lewej: (góra) K. Szandar, P. Podliński, J. Kieżun,
P. Goławski, J. P. Jastrzębski, (dół) Ł. Paukszto, W. Żakowski, K. Myszczyński)

No i zaczęło się! Po raz kolejny kadra WBiB bierze udział w Międzywydziałowym Turnieju Pracowników w futsalu o puchar Rektora UWM. Dwie kolejki za nami i oczywiście dwie wygrane: z Wydziałem Nauk Technicznych (6:0) oraz z Wydziałem Geodezji i Gospodarki Przestrzennej (5:2). Zwycięstwa wyraźne, ale trochę trzeba było się namęczyć.

Już w czwartek (7.XI) o 20.30 (Hala Kortowo) gramy o pierwsze miejsce w grupie z Wydziałem Matematyki i Informatyki. Zapowiada się ciężkie i emocjonujące spotkanie, dlatego zapraszamy wszystkich do wspierania naszej reprezentacji!

W.Ż.

"Wypożycz sobie naukowca" w roku szkolnym 2013/2014

Propozycje wykładów z cyklu „WYPOŻYCZ SOBIE NAUKOWCA” (rok szkolny 2013/2014):

1. Ekofizjologiczne aspekty spoczynku nasion, czyli skąd nasiona ‘wiedzą’ kiedy i gdzie ‘warto’ wykiełkować (dr hab. Anna Bochenek), 
2. Wirtualne życie (dr Jan Jastrzębski), 
3. Inżynieria tkankowa – sposób na wytworzenie części zamiennych do Twojego ciała (dr hab. Tadeusz Kamiński, prof. UWM), 
4. Rozdział barwników liści metodą chromatografii TLC (dr Stanisław Krawczuk), 
5. Ptaki Warmii i Mazur (dr Robert Krupa), 
6. Fascynujący świat porostów (dr Dariusz Kubiak), 
7. Jak widzi człowiek (dr Janusz Najdzion), wykład możliwy tylko na terenie Olsztyna. 
8. Jak ryba w wodzie (dr Jolanta Szlachciak), 
9. Zielona chemia (dr Janusz Wasilewski), wykład możliwy tylko na terenie Olsztyna, 
10. Leśni dżentelmeni czyli rzecz o grzybach wielkoowocnikowych (dr Grzegorz Fiedorowicz). 

Dodatkowych informacji (zapisy, ustalanie terminów, itp.) udziela koordynator akcji dr Grzegorz Fiedorowicz, e-mail: grzegorz.fiedorowicz@uwm.edu.pl,  www.uwm.edu.pl/wbiol

Zapraszamy do udziału

G.F.

Seminarium nt. hortiterapii

Przygotowujemy pierwsze tego typu w Polsce seminarium. Hortiterapia - nowatorskie przedsięwzięcie. Ciekawe i rozwojowe dla tych, którzy szukają nowych dróg w życiu. Organizuję seminarium i proszę o przyjęcie mojego osobistego zaproszenia, wspólnie ze Stowarzyszeniem Zielone Dzieci i Instytutem Hortiterapii zielono pozdrawiamy grono studentów. Szczególnie potrzebne nam konstruktywne działania promocyjne. Zapewniamy "pomocnym" studentom certyfikaty uczestnictwa. W rezultacie zaplanowane są działania także na rzecz dzieciaków :) jeśli nam się powiedzie...

Zofia Wojciechowska

Czym jest życie i kiedy powstało?

(fot. S. Czachorowski)

Czym jest życie biologiczne? Kiedy i jak powstało? Jak je zdefiniować i co jest jego istotą? Jakie są najważniejsze uogólnienia i prawa biologii? Co już wiemy a co chcemy odkryć (bo jeszcze nie wiemy)?

Zachęcając do dyskusji na powyższe pytania, zamieszczamy kolejny tekst, tym razem słuchaczki studiów podyplomowych. Zapraszamy - ze swoimi przemyśleniami i głosami w dyskusji - pracowników, studentów, doktorantów, absolwentów  jak i czytelników naszego bloga.

St. Czachorowski

*      *       * 

Czym jest życie, kiedy powstało i co ważniejsze jak i skąd? Te pytania zawsze budzą gorące emocje i długie dyskusje. Wielu naukowców z różnych dziedzin przedstawia różne, czasami nawet skrajne opinie. Czyżby XXI wiek, który jest okresem wymierania wielu form życia, miał przynieść nam paradoksalnie odpowiedź na te pytania?

Czas narodzin życia na Ziemi nie został dokładnie określony . Było to niewątpliwie w prekambrze; 3,8 miliarda lat temu-podają niektóre źródła ( podręczniki do geografii) lub około 4 miliardy lat temu ( niektóre podręczniki do biologii).

Pochodzenie życia jest jeszcze bardziej tajemnicze. Biogeneza (powstanie życia) wymaga interdyscyplinarnego podejścia, rozważań biologicznych jak i geograficznych. Może życie narodziło się w prekambryjskim oceanie – zupie, w pobliżu czynnych podmorskich wulkanów (ryftów). Czyli wulkanizm – iskrą, która martwą materię przekształciła w żywą? Wulkan- dawca życia? Jeden z australijskich badaczy odnalazł szczątki organizmów (archeaty), które żyły 3,2 miliarda lat temu kilometr pod powierzchnią wody. Pozbawione były jądra, ich metabolizm przebiegał beztlenowo, jako źródło energii wykorzystywały siarkę i wodór. Skrajnie trudne warunki nie są żadną przeszkodą do powstania i rozwoju życia.

Możliwe, że życie przywędrowało na naszą planetę z kosmosu razem z meteorytami. Ta hipoteza ma wielu zwolenników. Pozwala snuć domysły, że życie krąży w przestrzeni kosmicznej rozkwitając z komórek wszędzie tam, gdzie znajdzie odpowiednie warunki. Zatem musi być wiele planet, na których występują nawet wyższe formy życia. Znaleziono ślady bakterii w meteorycie w roku 2000, czyżby zatem to była nasza odpowiedź? Natychmiast rodzą się inne pytania. Gdzie znajduje się główne źródło – ojczyzna tego życia? Wspomniane ślady organiczne są prawdopodobnie starsze od Słońca i zawierają formy wodoru i azotu nie występujące na Ziemi. Jak jednak z prostych jednokomórkowców mogły powstać tak skomplikowane organizmy jakie obecnie zasiedlają naszą planetę? Pomińmy pytania o planety zamieszkałe przez kosmitów. 

Bardzo prawdopodobna jest hipoteza samoistnej biogenezy. Zakłada ona tworzenie się cząsteczek organicznych np. aminokwasów z metanu , amoniaku, dwutlenku węgla ( konieczne są tu wyładowania atmosferyczne, które w prekambrze musiały być częste). Udało się w laboratorium stworzyć kuliste twory, przypominające prakomórki ( koacerwaty), rosnące oraz mające bardzo prosty metabolizm. Czy to już życie? Czy tak się wszystko zaczęło? Możliwe, że w syntezie związków organicznych ważną rolę odegrały minerały ilaste ( np. piryt nazywany potocznie złotem głupców) zalewane wodą morską i naświetlane promieniowaniem słonecznym. To już nie „prekambryjska zupa” ale „prekambryjska pizza”- powłoka złożonych związków organicznych. Zatem życie powstało z materii nieożywionej, po prostu w procesie chemicznym.

Badacze potrafią wytłumaczyć pojawienie się i rolę RNA i DNA. Rybozomy przyniosły nawet swoim odkrywcom Nagrodę Nobla. Prawdopodobnie u najbardziej pierwotnych form życia to RNA obsługiwał proces syntezy białek oraz stanowił nośnik informacji na temat ich budowy. Były to organizmy należące do „świata RNA”. Niestety jak wyglądały te organizmy nie wiemy, współcześnie nie występują. Później (nie wiadomo kiedy ani jak) włączony do układu został DNA, który stał się podstawowym nośnikiem informacji genetycznej w komórce. Zaczął się „świat DNA”- nasz świat. Dlaczego nastąpiła ta zamiana nie wiadomo. Potrafimy jednak wskazać przodka wszystkich ziemskich organizmów to LUCA albo inaczej progenota. Dała ona początek wszystkim pierwotnym formom życia prekambryjskiego. Z czasem rozwinęły się komórki praeukarioty a następnie eukarioty.

Dalsza rewolucja w rozwoju życia zaszła wraz z pojawieniem się tlenu w atmosferze. Oto stało się możliwe tlenowe oddychanie bakterii a także powstały mitochondria i chloroplasty ( później glony i rośliny). Zaszła endosymbioza praeukariotów z przedstawicielami bakterii właściwych. Ten skomplikowany proces oznacza ewolucję komórki, która po bardzo długim czasie doprowadziła do powstania odrębnych grup organizmów. 

Czy te hipotezy i odkrycia dają odpowiedzi na nasze pytania ? Nie, ciągle jesteśmy w swoich poszukiwaniach na początku drogi. Doświadczenia laboratoryjne nie dały odpowiedzi na to, w którym momencie zaczyna się życie ani jaka jest jego istota oraz cel. Jego narodziny i ewolucja ciągle są tajemnicą. 

Alicja Matusewicz 
Studia podyplomowe Nauczanie biologii w gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych

Źródła: Kłyś M., Joachimiak A., Komaś A., Pecio A., Hoffman S., Śliwa L. : Biologia kształcenie ogólne w zakresie rozszerzonym część 2; Nowa Era, Warszawa 2005

Płonący celuloid - czyli nasi studenci

Płonący celuloid, to filmowy wideo blog - "cotygodniowa dawka videorecenzji filmów!Bez cenzury! Bez ogródek! Bez ładu!" - prowadzony przez Grzegorza Raubo, studenta biotechnologii (strona internetowa).

W relacjach filmowych jest i coś o uniwersytecie: http://youtu.be/hcwST7YRbhA :)

No cóż, studenci są po prostu niebanalni. I nie tylko w czasie wolnym od nauki...

St.Cz.