Na całym świecie notuje się znaczny spadek liczebności płazów. Od 1980 roku wymarło ok. 122 gatunków i około 1850 gatunków zostało umieszczonych na Czerwonej Liście Zagrożonych Gatunków. Ten szybki spadek obserwowany jest zwłaszcza w wysoko uprzemysłowionych krajach Europy. Sytuacja ta bardzo niepokoi wielu badaczy, naukowców oraz organizacje zajmujące się ochroną przyrody, gdyż może mieć to swoje negatywne skutki na bioróżnorodność Ziemi. Problem śmiertelności płazów wydaje mi się być niezwykle istotny oraz zdaje się leży w dobrym interesie ludzi. Organizmy te zjadają m.in. larwy komarów, które tak bardzo dręczą nas latem. Płazy stają się pokarmem dla innych gatunków zwierząt, są więc ważnym ogniwem łańcucha pokarmowego. Warto więc zatrzymać się nad przyczynami tej sytuacji i poszukać dobrych, skutecznych metod rozwiązania problemu wymierania płazów na świecie. Aby móc ocenić skalę problemu w stopniu globalnym, warto jest przyjrzeć się naszemu najbliższemu otoczeniu.
Wszystkie krajowe gatunki płazów są w Polsce objęte ochroną prawną (na mocy Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 6 stycznia 1995 r.). Jako jeden z głównych problemów masowego wymierania płazów wymieniane jest ginięcie płazów na szosach. Intensywny rozwój infrastruktury dróg, przede wszystkim powiatowych i wojewódzkich, w znaczący sposób wpływa na zmniejszanie liczebności populacji płazów. Drogi te często przebiegają w miejscach rozrodu, bądź bytowania tej grupy organizmów. Rozwiązaniem tego problemu może stać się budowanie przepustów oraz tuneli dla przemieszczających się, wędrujących płazów.
Innym problemem jest to, że wiele zbiorników wodnych, stanowiących miejsce rozrodu płazów, wysycha przedwcześnie, uniemożliwiając sukces rozrodczy całych populacji. Zjawiska te wskazują na konieczność podejmowania efektywnych działań ochronnych, mających na celu m.in. zachowanie naturalnych siedlisk występowania płazów oraz ograniczenie śmiertelności tych zwierząt. Dzięki pomocom finansowym możliwe staje się przeprowadzanie działań, mających na celu odtwarzanie najcenniejszych, pod kątem fauny płazów, zbiorników wodnych. Szczególnie ważne jest zapobieganie niszczeniu małych, dobrze nagrzanych oczek wodnych, gdzie płazy najczęściej składają skrzek.
Kolejnym problemem jest to, iż płazy są zwierzętami o dużej wrażliwości na zmiany środowiska. Jak wiemy, skóra płazów jest cienka i bardzo przepuszczalna. Cecha ta staje się ogromnym zagrożeniem, ponieważ przez skórę mogą wnikać rożnego rodzaju toksyny, które kumulowane w organizmie, negatywnie wpływają na życie i rozwój płazów.
To tylko kilka z ważniejszych problemów, z jakimi borykają się płazy. Obserwowane w skali światowej kurczenie się obszarów występowania, a następnie ginięcie wielu gatunków roślin i zwierząt w zestawieniu z tempem rozwoju przemysłu oraz postępującą degradacją środowiska naturalnego najlepiej oddaje przymiotnik "lawinowy".
Wraz ze stałym rozwojem cywilizacyjnym rośnie ryzyko zagrożenia egzystencji wielu gatunków świata roślin i zwierząt. Rządy wielu państw, monitowane przez środowiska naukowe, organizacje ekologiczne i pozarządowe, podjęły działania mające na celu zahamowanie procesu ginięcia gatunków zagrożonych. Działalność człowieka ukierunkowana jest na zahamowanie destrukcyjnych skutków jego zapotrzebowania i eksploatacji zasobów przyrody.
Okres wiosenny jest dla płazów najbardziej istotny, gdyż budzą się one z zimowego odrętwienia i rozpoczynają wędrówkę do miejsc rozrodu. Właśnie teraz w tym okresie możemy na własne oczy zobaczyć jak wielka jest skala problemu i zastanowić się w jaki sposób w najbliższym otoczeniu możemy temu przeciwdziałać. Każde postępowanie, które może zapobiec ginięciu płazów może stać się „kluczem do sukcesu” ochrony populacji płazów i zachować tę niezwykle ważną grupę organizmów.
Konieczne jest bliższe przyjrzenie się problemowi wymierania płazów na świecie oraz podjęcie odpowiednich działań , które spowolnią, a nawet zatrzymają dalszy rozwój tego problemu, a co za tym idzie przyczynią się do zachowania bioróżnorodności organizmów na Ziemi. Wybierając się na wiosenne wycieczki sporz pod koła i nogi. A może oprócz "staruszek" trzeba będzie "przeprowadzić" przez jednię także i płazy?
Natalia Trzcińska (studentka biotechnologii, Wydział Biologii)
fot. St. Czachorowski (ropucha szara)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz