Dzień Otwartych Drzwi z Wydziałem Biologii i Biotechnologii

Stoisko wydziałowe
Centrum Nauk Humanistycznych ul. Kurta Obitza 1, Olsztyn – Kortowo
9.00-14.00

Stoiska kół naukowych z Wydziału:

• Naukowe Koło Biotechnologów
• Koła Naukowego Biologii Medycznej „Exon”
• Koło Naukowe Mykologów 

Prezentacja Wydziału,
aula 37 (Centrum Humanistyczne) w godz. 10.10-10.25, dr hab. Stanisław Czachorowski (transmisja na Fan Page wydziałowym https://www.facebook.com/biologia.olsztyn/

Wykład dla licealistów z Ciechanowa, sala 102, godz. 12.00-12.40
dr. hab. Anna Bochenek, prof. UWM, "Skąd nasiona wiedzą kiedy i gdzie warto wykiełkować"
Transmisja:  https://www.facebook.com/biologia.olsztyn

Relacje na Facebooku:

• https://www.facebook.com/biologia.olsztyn,
• https://www.facebook.com/groups/wbiol.olsztyn
• Relacje po na wydziałowym kanale YouTube: https://www.youtube.com/channel/UC536_jAuvKCXZKYukLiYLSw 

Webinaria:

• Dlaczego czekolada poprawia nam nastrój? (dr Ewa Fiedorowicz)

Początek godz. 16.00
Rejestracja: https://uwmolsztyn.clickmeeting.pl/dlaczego-czekolada-poprawia-nam-nastroj/register?_ga=2.15126453.222678110.1553106946-620944316.1542173443)

Czekolada to wyjątkowy produkt spożywczy, chętnie wybierany przez szerokie grono konsumentów. Jest ceniona nie tylko ze względu za walory smakowe, ale też w aspekcie zawartości substancji biologicznie aktywnych, które stały się przedmiotem wielu badań naukowych. Dlaczego czekolada poprawia humor? Jakie substancje odpowiadają za jej niezwykłe właściwości? Zapraszamy do wysłuchania kilku ciekawostek na temat czekolady!

Dr Ewa Fiedorowicz – doktor nauk biologicznych; obecnie zajmuje stanowisko adiunkta w Katedrze Biochemii Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie; od blisko 10 lat aktywny nauczyciel akademicki; pasjonatka pracy laboratoryjnej, szczególnie z wykorzystaniem metod hodowli komórkowych in vitro w badaniach biomedycznych.

(transmisja na Fan Page wydziałowym https://www.facebook.com/biologia.olsztyn/ , potem nagranie zostanie umieszczone na na YouTube)

• Mikrochimeryzm - jesteśmy inni niż myśleliśmy (dr hab. Stanisław Czachorowski)

Początek godz. 19.00
Rejestracja https://uwmolsztyn.clickmeeting.pl/mikrochimeryzm-jestesmy-inni-niz-myslelismy/register?_ga=2.41340449.222678110.1553106946-620944316.1542173443

Biologia zmienia nasze wyobrażenie o nas samych. Zmienia filozofię i stawia nieoczekiwane pytania. Bo czy można mieć dwie matki albo urodzić nie swoje dziecko? W jaki sposób wykorzystujemy cudze geny oraz czy ludzie są... chimerami? W jaki sposób dochodzi do zaskakujących i rewolucyjnych odkryć naukowych? Biologia wciąga...

Dr hab. Stanisław Czachorowski - ekolog, entomolog, popularyzator nauki, więcej na e-potrfolio: http://czachorowski1963.blogspot.com/

(transmisja na Fan Page wydziałowym https://www.facebook.com/biologia.olsztyn/ , potem nagranie zostanie umieszczone na na YouTube)

(link do wydziałowego kanału Tou Tube
- tu planowana jest transmisja i umieszczenie nagrania archiwalnego)

Więcej informacji o Dniu Otwartych Drzwi

Kolejna inauguracja zajęć w drugim semestrze zajęć stacjonarnych Warmińsko-Mazurskiego Uniwersytetu Młodego Odkrywcy 2.0

Uroczysta inauguracja zajęć w drugim semestrze zajęć stacjonarnych

Warmińsko-Mazurskiego Uniwersytetu Młodego Odkrywcy 2.0

23 marca 2019, aula Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie

Godz. 10.00 (Kortowo, ul Oczapowskiego 1A)

W sobotę, 23 marca 2019 roku odbędzie się uroczyste wręczenie "indeksów" uczniom, rozpoczynającym zajęcia na drugim semestrze zajęć stacjonarnych w ramach Warmińsko-Mazurskiego Uniwersytetu Młodego Odkrywcy 2.0. Do tej pory dyplomy ukończenia zajęć stacjonarnych otrzymało 63 uczniów z naszego województwa a 334 kolejnych uczestniczyło w zajęciach w czasie Nocy Biologów. Teraz kolejnych 64 nowych uczniów z okolic Działdowa, Stawigudy, Dywit i Lamkowa rozpocznie semestralne zajęcia w laboratoriach Wydziału Biologii i Biotechnologii. A w czasie wykładu inauguracyjnego dowiedzieć będzie się można „Czy grzyby rosną tylko jesienią?”

Trwa także nabór na internetowy kurs on-line dla uczniów i nauczycieli (rozpocznie się w kwietniu) – więcej informacji http://uniwersytetmo.blogspot.com/2019/03/szkolny-projekt-badawczy-ze-wsparciem.html. W lipcu i sierpniu odbędą się dwa tygodniowe letnie obozy naukowe w Kortowie dla 20 uczniów w każdej grupie (ogłoszenie naboru w czerwcu br.). Jesienią ostatni cykl zajęć stacjonarnych. Projekt zakończy się w marcu 2020 roku (więcej o projekcie: http://uniwersytetmo.blogspot.com/p/projekt.html).

Uczymy się pełniej i szerzej wypełniać trzecią społeczna misję Uniwersytetu, kierując edukację i upowszechnianie wiedzy do szerokich kręgów społecznych naszego województwa. 

Projekt pn. ,,Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkrywcy 2.0” współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Stanisław Czachorowski

Wiosna, to nie tylko pierwsze kwiaty... czasami to pierwsze grzyby
- czarka austriacka na skraju parku w Posortach. Fot. G. Fiedorowicz

Szkolny projekt badawczy ze wsparciem on-line - ogłoszenie naboru uczniów i szkół

Zapraszamy nauczycieli do realizacji z uczniami klas IV-VIII projektu badawczego w ramach Warmińsko-Mazurskiego Uniwersytetu Młodego Odkrywcy 2.0, podczas którego uczniowie mieli okazję badać zjawiska przyrodnicze, szukać problemów badawczych i je rozwiązywać.

Projekty mogą dotyczyć różnorodnych zagadnień związanych ze środowiskiem przyrodniczym, np.:

·      środowiska przyrodniczego w okolicach szkoły/miejscowości, funkcjonowania ekosystemu, form i celu ochrony przyrody, warunków życia różnych organizmów itp.;

·     zmian zachodzących w środowisku w wyniku działalności ludzi, np. związanych z hałasem, gospodarowaniem wodą lub śmieciami, emisją zanieczyszczeń, rozwojem lub ograniczeniem upraw, inwestycjami;

·      zagadnień bezpośrednio dotyczących uczniów, związanych np. ze zdrowym stylem życia, bezpośrednim wpływem każdego człowieka na środowisko przyrodnicze czyli tzw. „śladem węglowym” itp.

DLACZEGO WARTO?

Realizacja projektu badawczego wpisuje się w cele ogólne i szczegółowe podstawy programowej zarówno przedmiotów przyrodniczych - przyrody, biologii, chemii, fizyki i geografii -  jak i matematyki. Uczy młodzież także planowania i współpracy,  porozumienia się, inicjatywności. Może być też dobrą okazją do rozwijania pasji i zainteresowań.

W programie „Warmińsko-Mazurski Uniwersytet Młodego Odkrywcy 2.0” uczniowie realizujący projekt badawczy, otrzymają wsparcie online w postaci webinariów, kursu internetowego i biblioteczki online. Będą też korzystali z doświadczenia zarówno pracowników naukowych UWM, jak i opieki metodycznej moderatorów w kursie.

CO CZEKA UCZNIÓW KROK PO KROKU?

·       Wezmą udział w webinarium wprowadzającym do projektu badawczego prowadzonym przez pracowników Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. Dowiedzą się, na czym polega projekt badawczy oraz poznają różne jego przykłady.

·       Przez osiem tygodni będą pracować w grupach projektowych pod opieką osoby dorosłej (nauczycielki, innego pracownika szkoły, osoby wskazanej przez dyrektora) oraz przy wsparciu online  mentorki lub mentora – osoby z ramienia Fundacji CEO, zapoznając się z różnymi materiałami i wskazówkami oraz realizując kolejne kroki w projekcie badawczym.

·       Uczniowie i uczennice będą mogli konsultować - na Platformie internetowej - przebieg swojej pracy, zadawać pytania dotyczące projektu, radzić się w sprawach związanych z realizacją poszczególnych zadań, a po przesłaniu wskazanych materiałów - na każdym etapie - dostawać informację zwrotną.  

CO CZEKA NAUCZYCIELA?

Zadaniami nauczyciela/szkolnego opiekuna zespołu projektowego w realizacji kursu będzie:

·     stworzenie uczniom warunków do realizacji projektu,

·    dbanie o poprawność merytoryczną podczas realizacji zadań,

·    zachęcanie uczniów do pracy,

·   monitorowanie przebiegu projektu, terminowości, wywiązywania się uczniów z przydzielonych zadań,

·      czuwanie nad bezpieczeństwem uczestników itp.

ORGANIZACJA PRACY NAD PROJEKTEM BADAWCZYM

Praca podzielona została na cztery etapy – w taki też sposób przygotowaliśmy wsparcie online dla uczniów i uczennic (kolejne moduły). W każdym module uczniowie będą mieli zadanie do wykonania, związane z kolejnymi etapami w projekcie badawczym.

·       Podczas realizacji Modułu 1 „Jak zacząć?” uczniowie i uczennice zbudują grupy projektowe, wezmą udział w spacerze badawczym w poszukiwaniu tematu oraz sformułują problem badawczy projektu.

·       W Module 2 „Jak zaplanować?” grupy projektowe zapoznają się z zasadami planowania projektowego, wyznaczą zadania niezbędne do realizacji projektu i określą terminy wykonania kolejnych działań.

·       Realizacja Modułu 3 – „Działanie” będzie jednocześnie realnym działaniem uczniowskich zespołów projektowych, podczas którego uczniowie i uczennice będą szukać odpowiedzi na postawione pytania, przeprowadzą badania terenowe, doświadczenia i eksperymenty oraz zgromadzą materiały do prezentacji wyników.

·       Realizując Moduł 4 „Prezentacja i podsumowanie” zespoły projektowe przygotują prezentację efektów swojej pracy, a także przeprowadzą refleksja nad przebiegiem pracy projektowej, osiągniętymi rezultatami oraz zaangażowaniem uczniów w realizowane działania.

W trakcie trwania kursu i realizacji zespołowych projektów uczestnicy będą umieszczać efekty swojej pracy na platformie internetowej, na której zapoznawać się będą z kolejnymi modułami oraz na Padlecie.  

Planujemy tworzenie szkolnych grup liczących co najmniej 5 uczniów (dotyczy uczniów i szkół z woj. warmińsko-mazurskiego).

Zgłoszenia uczniów i nauczycieli do udziału w szkolnym projekcie badawczym ze wsparciem on-line  do końca marca 2019 r. prosimy kierować na adres: stanislaw.czachorowski@uwm.edu.pl

Stanisław Czachorowski

Śpieszek cieplarniany - poszukiwany, poszukiwana...

Drodzy Państwo!
Prowadzę stronę poświęconą gromadzeniu danych o prostoskrzydłych Polski
https://orthoptera.entomo.pl/ (pasikoniki, koniki, świerszcze itd.).

Chciałbym się dowiedzieć, czy czasem w Państwa ogrodach nie występuję ciekawy i tajemniczy pasikonik śpieszek cieplarniany. Gatunek ten został zawleczony z roślinami do wielu miejsc na świecie i w Europie.

Będę wdzięczy za wszelkie informacje (data, liczebność, zdjęcia itd).

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Apieszek_cieplarnianyhttp://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/defaulte1a1.html?nazwa=opis&id=41&je=pl(załączam foto i informacje)

Do lat 1960. występował w Polsce w wielu ogrodach botanicznych, palmiarniach i ogrodach zoologicznych: Był tępiony ze względu na podejrzenia, że niszczy rośliny, co jednak nie jest prawdą, a na dodatek jest pożyteczny, bo niszczy inwazyjne ślimaki. Prowadzi nocny tryb życia, a w dzień się chowa w różnych zakamarkach, lubi miejsca wilgotne.
Pozdrawiam

Przemek Żurawlew
www.researchgate.net/profile/Przemyslaw_Zurawlew

Fotorelacja z łomżyńskiej Giełdy pomysłów na życie

Dr hab. Anna Biedunkiewicz oraz studentki mikrobiologii: Katarzyna Brzóska i Hanna Połom.

Dzieci bez wad - rozwój i przyszłość diagnostyki preimplamtacyjnej

Wybiera się sójka za morze czyli dokąd wędrują ptaki

Mgr Krzysztof Lewandowski, tytuł webinarium: "Wybiera się sójka za morze czyli dokąd wędrują ptaki", webinarium przygotowane na XIX Giełdę pomysłów na życie w Łomży (13 marca 2019 r.)


Dlaczego ptaki odlatują ? Dokąd lecą?Zapoznanie z wędrówkami ptaków, sposobami ich migracji, miejscami zimowania, technikami przelotu Ludzi zawsze fascynowało to, co dzieje się z ptakami w okresie zimowym. Gdzie znikają gdy wszystko zasłane jest śniegiem i temperatura spada poniżej -20 stopni. Próbowali to wytłumaczyć w sposób, który dzisiaj wydaje się zabawny. Uważali na przykład, że jaskółki późną jesienią zagrzebują się w mule jeziornym by na wiosnę wydostać się z niego. Dzisiaj wiemy, że jest to niemożliwe, ale kiedyś te tłumaczenie wystarczało. Z wykładu dowiemy się co dzieje się z ptakami w okresach zimowych. Dokąd i jak lecą. Skąd o tym wiemy a także czy naprawdę wybiera się sójka za morze ale wybrać się nie może.

Krzysztof Lewandowski - wykładowca w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie. Ekolog i faunista, autor i współautor prac z zakresu teriologii, ornitologii, batrachologii i entomologii. Zainteresowania naukowe koncentruje głównie na badaniach nad ważkami, jętkami i widelnicami. Jako popularyzator wiedzy przyrodniczej współpracuje ze szkołami i muzeami w regionie. Od wielu lat aktywnie uczestniczy w Dniach Nauki organizując wystawy owadów i wystawy fotografii przyrodniczej, której jest pasjonatem.

Dlaczego jedzenie poprawia nam nastrój?

Dr Ewa Fiedorowicz, tytuł webinarium: Dlaczego jedzenie poprawia nam nastrój?

Webinarium z okazji wizyty na XIX Giełdzie pomysłów na życie w Łomży (13 marca 2019 r.)

Jedzenie to jedna z ważniejszych rzeczy w naszym codziennym życiu. Wiadomo, że żywność pełni funkcję budulcową, energetyczną oraz odżywczą. Wspólne posiłki budują rodzinne więzi, poprawiają relacje międzyludzkie i są ważnym elementem spotkań towarzyskich. Niewiele osób zastanawia się jednak nad tym, że żywność pełni jeszcze jedną zaskakująca rolę – moduluje emocje, poprzez co może zmieniać nasze postrzeganie świata. Dlaczego jedzenie poprawia nam nastrój? Na to pytanie postaram się odpowiedzieć podczas wspólnego webinarium!

Ewa Fiedorowicz – doktor nauk biologicznych; obecnie zajmuje stanowisko adiunkta w Katedrze Biochemii Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie; od blisko 10 lat aktywny nauczyciel akademicki; pasjonatka pracy laboratoryjnej, szczególnie z wykorzystaniem metod hodowli komórkowych in vitro w badaniach biomedycznych; prywatnie mama cudownego dwulatka, miłośnik psów oraz fanka eksperymentów kulinarnych

XIX Giełda pomysłów na życie w Łomży i nasz debiut z webinariami

(Hodowla roślin in vitro)

13 marca 2019 roku będziemy na XIX Giełdzie pomysłów na życie w Łomży. Na stoisku wydziałowym pojawią się m.in. rośliny hodowane in vitro. Ale przewodziliśmy więcej atrakcji.

Dla uczniów w Łomży przygotowaliśmy wykład pt. "Różnorodność świata grzybów" (godz. 12.30-13.15 sala 25), który przygotowała i przedstawi dr hab. Anna Biedunkiewicz.  (transmisja wykładu  w grupie wydziałowej  na Facebooku https://www.facebook.com/groups/wbiol.olsztyn).

Grzyby są grupą wyjątkowo różnorodną. O ich "inności" od pozostałych organizmów może świadczyć zmienność kształtów i barw owocników, budowa anatomiczna charakterystyczna dla poszczególnych jednostek taksonomicznych czy wyjątkowo skomplikowany sposób rozmnażania. Również ich rola w ekosystemie jest zróżnicowana i do tego zmienna. Więcej szczegółów w trakcie wykładu o "Różnorodności świata grzybów".

Anna Biedunkiewicz - dr hab. nauk biologicznych, specjalność: mikrobiologia. Nauczyciel akademicki - adiunkt w Katedrze Mikrobiologii i Mykologii. Autorka 110 opracowań naukowych o mikrogrzybach potencjalnie chorobotwórczych dla człowieka występujących w różnych ekosystemach wodnych. Publikuje również krótkie teksty na blogu przyrodniczym http://mikologia.blogspot.com. Organizuje wystawy, pokazy, warsztaty i wykłady na temat grzybów makro– i mikroskopowych podczas Olsztyńskich Dni Nauki i Sztuki, Nocy Naukowców i Nocy Biologów oraz Fascynującego Świata Roślin. Bierze udział w akcji Wypożycz sobie naukowca i Przyjedź do nas na warsztaty. Prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Młodego Odkrywcy. Była koordynatorem konkursu plastycznego dla dzieci i młodzieży szkół olsztyńskich i wystawy prac pt. „Grzybobranie”. Opiekun Studenckiego Koła Naukowego Mykologów. Przewodnicząca Komitetu Okręgowego Olimpiady Biologicznej w Olsztynie. Hobby: ogród i muzyka.

Debiut z webinariami. Uczymy się nowych form upowszechniania wiedzy. Dla uczniów w Łomży (ale i nie tylko) przygotowaliśmy dwa wykłady on-line, webinaria. To będzie nasz pierwszy raz. Linki do pełnego udziału otrzymają uczniowie w Łomży, na naszym wydziałowym stoisku. Ale inni będą mogli obejrzeć webinaria w formie transmisji. Wystarczy śledzić nasz wydziałowy fanpage na Facebooku: https://www.facebook.com/biologia.olsztyn/ o godzinie 12.00 i o godzinie 13.00

Dr Ewa Fiedorowicz, tytuł webinarium: Dlaczego jedzenie poprawia nam nastrój? początek godz. 12.00.

Jedzenie to jedna z ważniejszych rzeczy w naszym codziennym życiu. Wiadomo, że żywność pełni funkcję budulcową, energetyczną oraz odżywczą. Wspólne posiłki budują rodzinne więzi, poprawiają relacje międzyludzkie i są ważnym elementem spotkań towarzyskich. Niewiele osób zastanawia się jednak nad tym, że żywność pełni jeszcze jedną zaskakująca rolę – moduluje emocje, poprzez co może zmieniać nasze postrzeganie świata. Dlaczego jedzenie poprawia nam nastrój? Na to pytanie postaram się odpowiedzieć podczas wspólnego webinarium!

Ewa Fiedorowicz – doktor nauk biologicznych; obecnie zajmuje stanowisko adiunkta w Katedrze Biochemii Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie; od blisko 10 lat aktywny nauczyciel akademicki; pasjonatka pracy laboratoryjnej, szczególnie z wykorzystaniem metod hodowli komórkowych in vitro w badaniach biomedycznych; prywatnie mama cudownego dwulatka, miłośnik psów oraz fanka eksperymentów kulinarnych




Mgr Krzysztof Lewandowski, tytuł webinarium: "Wybiera się sójka za morze czyli dokąd wędrują ptaki", tytuł webinarium 13.00

Dlaczego ptaki odlatują ? Dokąd lecą?Zapoznanie z wędrówkami ptaków, sposobami ich migracji, miejscami zimowania, technikami przelotu Ludzi zawsze fascynowało to, co dzieje się z ptakami w okresie zimowym. Gdzie znikają gdy wszystko zasłane jest śniegiem i temperatura spada poniżej -20 stopni. Próbowali to wytłumaczyć w sposób, który dzisiaj wydaje się zabawny. Uważali na przykład, że jaskółki późną jesienią zagrzebują się w mule jeziornym by na wiosnę wydostać się z niego. Dzisiaj wiemy, że jest to niemożliwe, ale kiedyś te tłumaczenie wystarczało. Z wykładu dowiemy się co dzieje się z ptakami w okresach zimowych. Dokąd i jak lecą. Skąd o tym wiemy a także czy naprawdę wybiera się sójka za morze ale wybrać się nie może.

Krzysztof Lewandowski - wykładowca w Katedrze Ekologii i Ochrony Środowiska Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie. Ekolog i faunista, autor i współautor prac z zakresu teriologii, ornitologii, batrachologii i entomologii. Zainteresowania naukowe koncentruje głównie na badaniach nad ważkami, jętkami i widelnicami. Jako popularyzator wiedzy przyrodniczej współpracuje ze szkołami i muzeami w regionie. Od wielu lat aktywnie uczestniczy w Dniach Nauki organizując wystawy owadów i wystawy fotografii przyrodniczej, której jest pasjonatem.

A tak przygotowujemy rośliny na stoisko wydziałowe:

Diagnostyka i pielęgnacja drzew

Katedra Architektury Krajobrazu

Instytut Geografii i Gospodarki Nieruchomościami

Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody

Katedra Leśnictwa i Ekologii Lasu

serdecznie zapraszają na seminarium naukowe pod

tytułem:

„Diagnostyka i pielęgnacja drzew”

Seminarium odbędzie się dnia 11.03.2019 r.

w sali 208,  Katedra Architektury Krajobrazu (ul. Prawocheńskiego 17)

Komitet naukowy:

Prof. dr hab. Krzysztof Młynarczyk

Dr inż.  Marta Akincza

Dr inż. Piotr Dynowski

Dr inż. Aldona Fenyk

Dr Anna Zawadzka

Dr inż. Anna Źróbek –Sokolnik

Komitet organizacyjny:

Dr inż. Marta Akincza

Dr inż. Piotr Dynowski

Dr inż. Aldona Fenyk

Dr Anna Zawadzka

Dr inż. Anna Źróbek –Sokolnik

Program seminarium

• 8.00 – 8.30. Wady rozwojowe drzew. dr inż. Anna Źróbek –Sokolnik 
• 8.40 – 9.30 Choroby i szkodniki oraz ich wpływ na stan zdrowotny drzew. dr Anna Zawadzka 
• 9.40 – 10.20 Drzewa na terenach znajdujących się pod ochroną konserwatorską. dr inż. Marta Akincza 
• 10.30 – 11.20 Ochrona drzew w procesach inwestycyjnych. dr inż. Aldona Fenyk 
• 11.30 – 12.30 Pielęgnacja drzew. dr inż. Piotr Dynowski 1
• 2.30 Dyskusja

Jak próbować utrzymać się w nurcie najnowszych osiągnięć biologii?

(Pracownicy Wydziału Biologii i Biotechnologii w czasie Europejskiej Nocy Naukowców,
fot. S. Czachorowski)

Nauka różni się od wiary tym, że wnioski wyciągnięte z badań można zweryfikować poprzez wykonanie podobnego doświadczenia i sprawdzenie, czy rzeczywiście coś działa tak jak nam się mówi. Jednakże przyrost badań naukowych na świcie jest tak duży, że nie możemy śledzić i sprawdzać wszystkiego. W samych naukach przyrodniczych, które są rozległą dziedziną wiedzy, zaangażowanie świata naukowego w badania rośnie. Powodów jest wiele, ale najważniejszy to chyba ten, że dziedzina ta ma wielkie znaczenie praktyczne. Samo poszukiwanie nowych strategii terapeutycznych zajmuje ogromne rzesze ludzi. Szacunkowe obliczenia na podstawie danych z Wikipedii mówią, że ludzi zatrudnionych w badaniach naukowych może na świecie być ponad 7 milionów (https://en.wikipedia.org/wiki/Scientist#cite_note-Noorden2015-4).

Ilu z nich pracuje w naukach przyrodniczych? Na pewno wielu. Duża część z tych osób publikuje wyniki swoich badań i rośnie nam gmach pełen zapewne niezwykle ciekawej wiedzy, której jednak nie możemy ogarnąć, ani nadążyć z przyswajaniem nowych wiadomości. Stajemy się więc z konieczności wąsko wyspecjalizowanymi wiedzącymi, a reszta dokonań naukowych świata umyka nam. Skazuje nas to na wiarę w wiedzę zapisaną w podręcznikach, wiedzę w naszej wąskiej specjalności oraz niewiedzę w każdym innym, nawet blisko spokrewnionym obszarze.

Ostatnio zapytano mnie o hormonalne podłoże stanu zakochania się (zbliżały się Walentynki). Zajmuję się fizjologią zwierząt, a w tej specjalności, fizjologią układu rozrodczego i powinnam natychmiast móc udzielić odpowiedzi. Ale tak nie jest. Bo hormonalnych zmian związanych z uczuciowością człowieka nie studiuję na co dzień. A przecież powinno być mi to bliskie. Cóż dopiero mogłabym odpowiedzieć na pytanie dotyczące najnowszych poglądów na funkcjonowanie ekosystemów, strategie reprodukcyjne „bożych krówek” (to chyba biedronki i inne chrząszcze). Szczerze – nic. I to jest bolesne spostrzeżenie. Zaczęłam się zastanawiać, jak można by zapobiec wąskiej specjalizacji i osiągnąć stan jako takiej orientacji w nowościach nauk przyrodniczych.

Po pierwsze, można czytać artykuły naukowe. Można oczywiście, ale moje ostatnie poszukiwania wiadomości z obszaru, na którym nie znam się zbyt mocno, okazały się kompletnym fiaskiem. Artykuł był tak specjalistyczny, że większości nie udało mi się zrozumieć. Po drugie, istnieją popularnonaukowe opracowania najnowszych wiadomości z dziedziny w formie książek i czasopism, blogów naukowych. Tylko tych też jest bardzo wiele, a czasu na zapoznanie się z nimi, już znacznie mniej. W tym miejscu świetnie pasuje wizja bibliotek z powieści Obłok Magellana (1955) Stanisława Lema: „już z końcem XX wieku każdy wielki księgozbiór liczył kilkanaście do kilkudziesięciu milionów tomów i proces wzrostu ich liczby przyśpieszył się po zapanowaniu komunizmu i związanym z tym upowszechnieniem oświaty. Centralne biblioteki kontynentów posiadały w roku 2100 przeciętnie po 90 milionów książek, ich fundusz podstawowy podwajał się co dwanaście lat i już w pół wieku później największe, takie jak berlińska, londyńska, leningradzka czy pekińska miały po siedmiuset katalogujących bibliotekarzy. Obliczano wtedy, że za sto lat w każdej bibliotece będzie musiało pracować około trzech tysięcy, a po dalszych dwustu latach - około stu osiemdziesięciu tysięcy. Nieodparcie nasuwała się groteskowa wizja świata z roku 2600 , pokrytego grubą warstwą książek i katalogów; cała ludzkość musiałaby się przemienić w bibliotekarzy, czuwających nad bezustannie rosnącymi stosami dzieł, gdyż proces starzenia się i wycofywania z bibliotek był - w epoce coraz powszechniejszej twórczości umysłowej - wielokrotnie powolniejszy od tempa, w jakim pojawiały się nowe”.

Po trzecie, można uczestniczyć w wykładach otwartych, seminariach i prowadzonych przez zapaleńców (takich osób nie brakuje na UWM) w kawiarniach naukowych. Jednak patrz punkt drugi.

Co nam pozostaje? Ja stosuję wszystkie trzy sposoby w miarę możliwości, ale jak napisałam wcześniej nie są one wystarczające. Proponuję więc wyjście czwarte, które osobiście niezwykle lubię. Wykłady TED. Krótkie (20 minut maksymalnie), możliwe do obejrzenia o dowolnej porze w sieci, bezpłatne i można wysłuchać oraz obejrzeć największe sławy naukowe współcześnie żyjące. Dodatkowym plusem wykładów TED (również rozwinięcia idei TED, wykładów TEDex) jest możliwość uzyskania szybkiego wglądu w różne badane na świecie zjawiska w sposób niezwykle prosty. Mój ulubiony przykład to wykład Anthony’ego Atali o jego osiągnięciach w inżynierii narządów, w którym porównał inkubator do hodowli komórek ludzkich z piekarnikiem (https://www.ted.com/talks/anthony_atala_growing_organs_engineering_tissue). A ostatnio zachwycił mnie wykład na temat, gdzie zniknęły dzieci dinozaurów  (https://www.ted.com/talks/jack_horner_shape_shifting_dinosaurs/transcript).

Na Wydziale Biologii i Biotechnologii przygotowujemy się do wprowadzenia wykładów on-line, więc przybędzie mi jeszcze jedna możliwość nadążania za osiągnięciami nauk przyrodniczych. Zapraszam do poszukiwania wiedzy. Premiera już 13 marca, w formie otwartych webinariów.

Dr hab. Beata Kurowicka

Danio pręgowany (Danio rerio, ang. zebrafish) jako organizm modelowy w badaniach funkcji genów

Oddział Olsztyński
Polskiego Towarzystwa Genetycznego (OOPTG)

zaprasza na zebranie

13 marca 2019 r. o godz. 13.00

w sali Rady Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM

ul. M. Oczapowskiego 1A.

W programie Walne Zebranie OOPTG oraz referat (o 13.30),

pt.: "Danio pręgowany (Danio rerio, ang. zebrafish)  jako organizm modelowy w badaniach funkcji genów"

który wygłosi

dr wet. Piotr Podlasz

UWM w Olsztynie, Katedra Patofizjologii, Weterynarii Sądowej
i Administracji , Laboratorium Genomiki i Transkryptomiki