Jak rekultywacja jezior wpływa na ryby? Czy sztuczna inteligencja może być pomocna w szukaniu informacji?

Grafika wygenerowana w Bing, polecenie "Wygeneruj grafikę na temat rekultywacja jezior."

Niniejszy tekst powstał przy użyciu sztucznej inteligencji Bing, w przeglądarce Microsoft Edge.

Zainspirowana przez prof. Stanisława Czachorowskiego, postanowiłam sprawdzić na zajęciach z Hydrobiologii, czy AI jest w stanie pomóc w napisaniu krótkiego tekstu na blog. Skorzystałam z opcji redagowania AI Bing, udostępnianej przez przeglądarkę Microsoft Edge. Zadałam proste pytanie: „Jak rekultywacja jezior wpływa na ryby?” Po uzyskaniu odpowiedzi, poprosiłam AI, o podanie źródeł informacji z których korzystała. Na końcu poprosiłam AI Bing na chacie, o wyszukanie zdjęć związanych z rekultywacją jezior. Oto co udało mi się uzyskać.

Rekultywacja jezior to proces polegający na poprawie jakości wody i środowiska życia organizmów wodnych. Rekultywacja może być biologiczna, chemiczna lub fizyczna, w zależności od rodzaju problemu i celu. Rekultywacja ma na celu przywrócenie naturalnej równowagi ekologicznej, zwiększenie bioróżnorodności i poprawę warunków rekreacyjnych.

Rekultywacja jezior ma również wpływ na ryby, które są ważnym elementem ekosystemu i źródłem pożywienia dla ludzi. W zależności od rodzaju i skali rekultywacji, wpływ ten może być pozytywny lub negatywny.

Pozytywny wpływ rekultywacji na ryby polega na:

 - zmniejszeniu ilości substancji toksycznych i szkodliwych mikroorganizmów w wodzie, co poprawia jakość i bezpieczeństwo ryb

- zwiększeniu ilości tlenu w wodzie, co zapobiega uduszeniu ryb i stymuluje ich wzrost i rozmnażanie

- zmniejszeniu ilości glonów i osadów organicznych, co poprawia przejrzystość wody i ułatwia rybom zdobywanie pokarmu

- przywróceniu naturalnego pH i twardości wody, co wpływa na zdrowie i odporność ryb

- zwiększeniu zróżnicowania gatunkowego ryb, co zwiększa ich liczebność i bogactwo

 Negatywny wpływ rekultywacji na ryby polega na:

 - zaburzeniu naturalnego cyklu życiowego ryb, np. przez zmianę temperatury lub poziomu wody

- uszkodzeniu lub zniszczeniu siedlisk ryb, np. przez usunięcie roślinności wodnej lub dna jeziora

- zmniejszeniu dostępności pokarmu dla ryb, np. przez usunięcie planktonu lub bezkręgowców

- wprowadzeniu obcych gatunków ryb, które mogą konkurować lub krzyżować się z rodzimymi gatunkami

- wywołaniu stresu lub chorób u ryb, np. przez hałas lub chemikalia

 Rekultywacja jezior jest więc procesem, który wymaga odpowiedniego planowania i monitorowania, aby zapewnić korzyści dla środowiska i ludzi, a jednocześnie minimalizować negatywne skutki dla ryb. Rekultywacja powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb i warunków każdego jeziora, a także uwzględniać interesy różnych użytkowników i grup społecznych.

 Moje odczucia

Jestem zadowolona z rezultatów, choć uważam, że za każdym razem, gdy korzystamy z tego typu pomocy, należy rzetelnie zweryfikować wiarygodność przedstawionych informacji. Poprosiłam więc AI o podanie  źródła przedstawionych i informacji. Jestem pozytywnie zaskoczona wiarygodnością cytowanych źródeł.

 Joanna Romańska 

(studentka mikrobiologii)

**Źródła informacji:** wg. AI Bing

[1] Jilbert T., Couture R.-M., Huser B.J., Salonen K. (2020) Preface: Restoration of eutrophic lakes: current practices and future challenges. Hydrobiologia 847: 4343–4357. https://link.springer.com/article/10.1007/s10750-020-04457-x

[2] Søndergaard M., Liboriussen L., Pedersen A.R., Jeppesen E. (2008) Lake Restoration by Fish Removal: Short- and Long-Term Effects in 36 Danish Lakes. Ecosystems 11: 1291–1305. https://link.springer.com/article/10.1007/s10021-008-9193-5

[3] Moss B., Stephen D., Alvarez C., Becares E., Van de Bund W., Collings S.E., Van Donk E., De Eyto E., Feldmann T., Fernández-Aláez C., Fernández-Aláez M., Franken R.J.M., García-Criado F., Gross E.M., Gyllström M., Hansson L.-A., Irvine K., Järvalt A., Jensen J.-P., Jeppesen E., Kairesalo T., Kornijów R., Krause T., Künnap H., Laas A., Lill E., Lorens B., Luup H., Miracle M.R., Nõges P., Nõges T., Nykänen M., Ott I., Peczula W., Peeters E.T.H.M., Phillips G., Romo S., Russell V., Salujõe J., Scheffer M., Siewertsen K., Smal H., Tesch C., Timm H. & Tunney T.D. (2003) The determination of ecological status in shallow lakes - a tested system (ECOFRAME) for implementation of the European Water Framework Directive. Aquatic Conservation: Marine and Freshwater Ecosystems 13: 507–549. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/aqc.592

[4] Zhang Y. (2020) Lake and River Restoration: Method, Evaluation and Management. Water 12(4): 977. https://www.mdpi.com/2073-4441/12/4/977

[5] NOAA Fisheries (2023) Habitat Restoration in the Great Lakes: By the Numbers. https://www.fisheries.noaa.gov/feature-story/habitat-restoration-great-lakes-numbers

Grafika wygenerowana przez BIng, polecenie "Wygeneruj grafikę: rekultywacja jezior, jezioro eutroficzne, Pojezierze Mazurskie."

 Komentarz 

Na zajęciach z hydrobiologii, jako element dodatkowy, sprawdzamy wspólnie ze studentami jak i do czego można sensownie wykorzystać różne narzędzia AI. Na przykład modele językowe takie jak Chat GPT, Bard czy Bing. Jeśli wpiszemy prostą komendę (prompt) to otrzymamy proste i ogólnikowe odpowiedzi. Lepsze efekty osiągnąć można przez kolejne pytania już bardziej szczegółowe (przykładem są dwie zamieszczone grafiki). Zawsze oczywiście pozostanie konieczność sprawdzenia uzyskanych rezultatów. W przypadku Bing otrzymujemy linki do źródeł. Niemniej szczegółowość instrukcji decyduje o tym, do jakich źródeł algorytm sięgnie. Żeby osiągnąć zadawalająca biegłość trzeba wiele razy spróbować różnych opcji. AI jest jak każde narzędzie, warto je dobrze poznać by sensownie wykorzystywać. Studia i uniwersytet to dobry czas i miejsce na uczenie się przez eksperymentowanie.