czwartek, 24 listopada 2011

Proteomika czyli molekularni detektywi na Wydziale Biologii UWM

Proteomika jako dziedzina nauki, narodziła się zupełnie niedawno, w latach 90 XX wieku. Termin proteom pochodzi od angielskiego określenia PROTein complement of the genOME (komponent białkowy kodowany przez genom). Proteomika zajmuje się badaniem białek, ich strukturą, funkcjami i zależności między nimi. Po zbadaniu genomu (zestawu wszystkich genów organizmu), biolodzy molekularni zajęli się badaniem ludzkiego protemu (ale i nie tylko ludzkiego).

Genom jest niezmienny dla danego osobnika, natomiast proteom może się zmieniać. Najprostszym przykładem może być niezmienny genom dla danego gatunku owada oraz opowiadające mu, zdecydowanie różne, proteomy dla postaci larwalnej i dla imaginalnej (dorosłej). Ekolodzy dla tych różnych faz rozwojowych używają pojęcia „ekon”, jako że każde stadium zajmuje inną niszę (czasem inne siedlisko, inna baza pokarmowa itd.).

Proteomika zajmuje się klasyfikowaniem białek, ich identyfikowaniem, charakterystyką, poszukiwaniem różnic między białkami z tkanek normalnych i chorych osób. Ale jest i proteomika funkcjonalna, która zajmuje się wytwarzaniem zupełnie nowych białek i badaniu ich funkcji.

Proteomika łączy szereg technik służących do równoczesnej analizy setek lub tysięcy białek zawartych w komórkach. Rodzi to problemy analizowania jednoczesnego wielu oddziaływujących na siebie obiektów. Podobnie jak w ekologii, gdzie analizuje się w ekosystemie wiele różnych gatunków i wiele oddziaływań między tymi gatunkami oraz między środowiskiem. Mimo różnicy skali niektóre metody analizy w biologii molekularnej jak i ekologii są podobne.

Wyniki badań proteomiki stwarzają nie tylko zupełnie nowe możliwości medyczne, ale wnoszą niezwykle dużo do dyskusji i funkcjonowaniu życia biologicznego, a w konsekwencji także do dyskusji filozoficznych. W wieku XXI biologię znać i rozumieć na podstawowym poziomie musi praktycznie każdy wykształcony człowiek. Z całą pewnością wiek XXI będzie wiekiem biologów, tak jak wiek XX był wiekiem fizyków.

St.Cz.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz