Tajemniczy grzyb w kortowskim parku

 

W kortowskim kampusie rośnie ok. 300 gatunków grzybów. Można tu znaleźć m.in.… palce umarlaka. Czy ten grzyb jest trujący i skąd się tu pojawił? O tajemniczym gościu opowiada dr Grzegorz Fiedorowicz, mykolog z Katedry Botaniki i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii i Biotechnologii

Aby spotkać ciekawe i niezwykłe okazy grzybów, mchów lub porostów, nie potrzeba dalekich podróży. Wystarczy iść na spacer do parku w Kortowie i pilnie patrzeć pod nogi, a można zobaczyć… palce umarlaka. Taką zwyczajową nazwę nosi grzyb próchnilec maczugowaty (Xylaria polymorpha).

Trzeba przyznać, że nazwa jest adekwatna do wyglądu – z ziemi wystają kilkucentymetrowe stożkowate owocniki czarnej barwy, rzeczywiście budzące skojarzenia z martwymi ludzkimi palcami.

Dr Grzegorza Fiedorowicz

- Nazwa faktycznie niecodzienna, ale to grzyb dość często spotykany w naszych lasach mieszanych. Rośnie na butwiejącym drewnie, zagrzebanym w podłożu albo na martwych pniakach. Jest dla człowieka niejadalny. To, co widzimy, to podkładka, czyli wytwór grzybni. W podkładce na obrzeżach znajdują się malutkie kilkumilimetrowe owocniki – wyjaśnia dr Grzegorz Fiedorowicz (na zdj.), mykolog z Katedry Botaniki i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, i rozgarnia parasolem trawę, pokazując kępy próchnilca.

- W tym miejscu kiedyś rosło drzewo, po wycięciu zostały korzenie, które zaczynają obumierać. Ten gatunek grzyba rozkłada drewno, powstaje próchnica, a okoliczne drzewa będą mogły korzystać z żyźniejszego podłoża – dodaje doktor.

Palce umarlaka nie są odosobnione w kortowskim parku. Według botaników rośnie tu ponad 300 gatunków grzybów, a w centrum kampusu, w pobliżu Rektoratu i Collegium Biologiae – ok. 80 gatunków.

- Powstała nawet praca magisterska poświęcona grzybom w kortowskim parku. Możemy tu spotkać większość grzybów jadalnych, chociażby borowiki, podgrzybki, maślaki. Kilka lat temu znalazłem kurki. Ale można też napotkać grzyby trujące, np. muchomora zielonkawego, czyli sromotnikowego. Ten grzyb rośnie także w naszych ogrodach doświadczalnych – opowiada dr Fiedorowicz.

Kortowski park to także miejsce występowania rzadkich grzybów chronionych, np. z rodzaju Geastrum, czyli gwiazdosze, przypominających kształtem gwiazdy.

- Mamy tu np. borowika korzeniastego – rośnie w pobliżu Rektoratu, borowika ponurego. Byłoby dobrze, gdyby tych grzybów nikt nie zbierał. Warto się przejść po kortowskim parku, ale nie z koszykiem, tylko po prostu oglądając – zachęca dr Fiedorowicz.

Botanicy wskazują, że w Polsce rośnie 3 600 gatunków grzybów wielkoowocnikowych, z tej liczby od 200 do 400 gatunków (w zależności od szacunków) trafia do koszyków grzybiarzy, a następnie na stoły.

- Oczywiście gatunków jadalnych jest więcej, ale po prostu nie są zbierane ze względu na małe owocniki lub rzadkość występowania. Natomiast w ministerialnym wykazie grzybów dopuszczonych do tzw. obrotu handlowego figuruje 47 gatunków – wyjaśnia dr Fiedorowicz.

Kortowski park liczy sobie prawie 200 lat. Dwa lata temu przeszedł rewitalizację dzięki 1,6 mln zł, które Uniwersytet otrzymał na wykonanie prac z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Rewitalizacja odtworzyła m.in. dawne osie widokowe w kierunku Jeziora Kortowskiego i pozwoliła zachować cenny starodrzew. Odnowiony park stał się jednym z ulubionych miejsc spacerów olsztyniaków.

Małgorzata Hołubowska (źródło: http://www.uwm.edu.pl/egazeta/tajemniczy-grzyb-kortowskim-parku)

III Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Perspektywy wykorzystania roślin w nauce i przemyśle” (online)

Szanowni Państwo, ]

serdecznie zapraszam do udziału w Konferencji Naukowej poświęconej roślinom oraz ich zastosowaniu w nauce i przemyśle, w szczególności medycznym i farmaceutycznym. 

Konferencja odbędzie się w formie online 18 listopada 2021 roku i organizowana jest z inicjatywy Fundacji na rzecz promocji nauki i rozwoju TYGIEL. Rośliny są bogatym i nadal nie wyeksploatowanym źródłem substancji aktywnych o właściwościach leczniczych. Stanowią surowiec, na bazie którego mogą być tworzone nowe produkty spożywcze, farmaceutyczne i przemysłowe. Produkty lecznicze pochodzenia roślinnego stanowią obecnie ważny segment przemysłu farmaceutycznego, a zainteresowanie ziołolecznictwem rośnie z roku na rok. Rośliny znajdują szerokie zastosowanie również w przemyśle kosmetycznym – w produkcji naturalnych kosmetyków wykorzystywane są przede wszystkim olejki eteryczne, oleje, woski oraz ekstrakty i barwniki pochodzące z ziół. 

Zachęcamy Państwa do prezentacji doniesień teoretycznych oraz praktycznych doświadczeń prowadzonych w tematyce Konferencji, a zwłaszcza zastosowania roślin w badaniach naukowych i przemyśle, pozyskiwania i wykorzystania związków biologicznie czynnych, uprawy, badań na poziomie molekularnym, nowych trendach badawczych itp. 

Do uczestnictwa w Konferencji zapraszamy specjalistów, naukowców, w tym także studentów i doktorantów zainteresowanych interdyscyplinarną wymianą doświadczeń z zakresu tematyki Konferencji. 

Rejestracja uczestnictwa w I turze trwa do 14 października 2021 roku. Szczegóły na temat Konferencji znajdują się na stronie internetowej: https://fundacja-tygiel.pl/rosliny/ 

Liczymy na Państwa aktywny udział w wydarzeniu, wspólną wymianę wiedzy i doświadczeń. Serdecznie zapraszamy! 

 Z poważaniem, 

Ewelina Chodźko

Konkurs Jestem Przyjacielem Lasu-Jesień 2021

 

Wydział Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego

Warmińsko-Mazurski Okręg Ligi Ochrony Przyrody

Uniwersytet Nowoczesnego Obywatela

Zapraszają

Do udziału w XIV edycji programu

„Jestem Przyjacielem Lasu-Jesień 2021”

Do udziału w Konkursie Zapraszamy Wszystkie Przedszkola z województwa Warmińsko-Mazurskiego.

Las bezinteresownie daje nam same korzyści takie jak np.;

• Wytwarza tlen,
• Filtruje zanieczyszczenia powietrza,
• Chroni przed wysychaniem ziemi i osłania przed wiatrem, magazynuje wodę,
• Daje grzyby jagody i drewno,
• Leśne kąpiele zapewniają lepsze zdrowie,

Las jest naszym Przyjacielem. My odwzajemniamy się lasom okazując im szacunek i ich mieszkańcom. Wiadomo, że las to złożony system biologiczny a my będąc w nim jesteśmy gośćmi.

Zbliża się jesień. Będą jak co roku spadać żołędzie. Zapraszamy do udziału w akcji mającej pomóc mieszkańcom lasów w przetrwaniu zimy. Zbierajmy je i przekazujmy leśnikom.  Te żołędzie leśnicy będą zimą wysypywać w lesie, gdy dzikom i innym zwierzętom trudno będzie zdobyć pożywienie. Bardzo ważne, że żołędzie zbieramy tylko z dębów rosnących poza lasami, bo w lesie to wiadomo, każdy smakosz, sam je znajdzie. Z tego będzie, nie tylko pokarm dla zwierząt, ale i nowy dębowy las. W naszych lasach żyje piękny ptak sójka, która wybiera się za morze i wybrać się nie może. Ona również przylatuje do miejsc dokarmiania żołędziami i je zjada. Jednak nie tylko, bo część chowa w leśnej ściółce, jako zapasy i potem nie o wszystkich pamięta gdzie je schowała. Wyliczono, że tylko jeden ptak może tak „schować” nawet 4600 żołędzi, czyli bardzo dużo. I właśnie z tych, które ona nie znajdzie i nie zje, wiosną wyrosną piękne dęby. Zdjęcie z potwierdzeniem przekazania żołędzi leśnikom prosimy przesyłać do 21 października na adres zow-mlop@outlook.com.

Podsumowania ilości przekazanych żołędzi dokonamy 26.10.2020 r. o godz. 9.30 jak każdego roku w siedzibie Lasu Miejskiego Olsztyna z podziękowaniami dzieciom za zebrane żołędzie i przekazanie chętnym z terenu miasta Olsztyna do posadzenia sadzonki „Dęby Przyjaciół Lasu” – z zachowaniem pełnego reżimu rygorów epidemiologicznych. Sadzonki dębu, które jak każdego roku otrzymujemy od Pana Nadleśniczego Nadleśnictwa Wichrowo mgr inż. Aleksandra Sawczuka.

Wiadomo, że aby być prawdziwymi przyjaciółmi, trzeba się nawzajem poznać. Proponujemy, więc o zapoznanie się z materiałami przygotowanymi przez leśników na „LEŚNYCH SCIEŻKACH EDUKACYJNCH” z wiedzy o lesie i jego mieszkańcach. Oczywistym jest, aby najlepiej poznać las, jego mieszkańców i skorzystać z dobrodziejstw zdrowotnych lasu trzeba w nim być, do czego SERDECZNIE ZAPRASZAMY.

Wszystkich chętnych do takich działań zapraszamy do nawiązania kontaktu z najbliższym nadleśnictwem z terenu województwa Warmińsko-Mazurskiego i ustalenie sposobu przekazania leśnikom zebranych żołędzi.

Zapraszamy