wtorek, 31 grudnia 2019

Ornitologiczne akcenty na Nocy Biologów 2020

(Noc Biologów 2019)
Co jedzą sowy? (warsztaty) 

Prowadzą: dr Andrzej Górski; dr hab. Joanna Pakulnicka

W trakcie zajęć laboratoryjnych uczestnicy zapoznają się z metodami badania pokarmu sów odżywiających się głównie drobnymi ssakami. Poznają metody preparowania wypluwek (zrzutek), oznaczania ich zawartości i ustalania składu pokarmu.


Wpływ antropogenicznych źródeł pokarmu na funkcjonowanie populacji ptaków

Prowadzą: dr hab. Jacek Nowakowski, prof. UWM

Zostanie pokazana rola pokarmu pochodzenia antropogenicznego (intencjonalne i nieintencjonalne dokarmianie) na zmiany zasięgów gatunków, dynamikę liczebności i zagęszczenia, poszerzanie niszy ekologicznej, procesy populacyjne (rozrodczość i śmiertelność) oraz zmiany behawioralne prowadzące do adaptacji w środowisku miejskim Wykład ma pomóc zrozumieć jak dokarmianie ptaków wpływa na funkcjonowanie populacji ptaków, dlaczego z jednej strony jest korzystne, a z drugiej stanowi zagrożenie


Leniwy ornitolog czyli ptaki z okien mieszkania 

Prowadzi: mgr Krzysztof Lewandowski

Jakie ptaki można zobaczyć nie wychodząc z domu a jedynie obserwując je przez okna mieszkania?


Dokarmianie ptaków – jak pomóc by nie zaszkodzić 

Prowadzą: dr Beata Dulisz; mgr Anna Maria Stawicka; mgr Paweł Knozowski; Elżbieta Wilińska 

Prezentacja: pokarmów właściwych przy dokarmianiu ptaków różnych gatunków, różnych modeli karmników i podajników pokarmu, w tym takich do samodzielnego wykonania gatunków ptaków, które mogą być spotykane w karmnikach

Ptaki wokół nas 

Prowadzą: dr Robert Krupa, Julia Eljasiak, Alicja Maciejewska

Wycieczka po muzeum z prezentacją preparatów i wykładem multimedialnym.


Zobacz szczegółowy program

niedziela, 29 grudnia 2019

Noc Biologów 2020: Ile jest kawy w kawie i czekolady w czekoladzie?

(Tak było rok temu, Noc Biologów 2019)

Warsztaty pt. Ile jest kawy w kawie i czekolady w czekoladzie? przygotowały i przeprowadzą: dr hab. Dorota Górniak; dr hab. Hanna Ciecierska z Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody.

Na świecie mamy zasadniczo dwa gatunki kawy: arabica i robusta. Spotykamy jednak dużo mieszanek, kaw smakowych, kawy nisko drażniących oraz sposobów ich przyrządzania. Jakie są najlepsze? Kopi Luwak, Blue Mountain z Jamajki, a może najdroższa Lavazza lub Illy?
Z ziarna kakaowca Europejczycy dopiero na początku XIX w. zaczęli wytwarzać czekoladę, dzisiaj mamy wiele jej rodzajów: gorzka, deserowa, mleczna, biała, z dodatkami czy smakowe itd. – jakie są również najlepsze oraz ile jest w nich kakaowca? Zmiany klimatu na świecie powodują pogorszenie warunków uprawy kakaowców.

Dlaczego powinniśmy, a może nie powinniśmy spożywać kawy czy czekolady? - Dowiecie się na warsztatach.

sobota, 28 grudnia 2019

Noc Biologów 2020: Katastrofy w elektrowniach jądrowych i ich skutki biologiczne – prawdy, półprawdy i mity

(Tak było w styczniu 2019 r. na Nocy Biologów w Olsztynie)

Pośród kilkunastu wykładów, które przygotowaliśmy na Noc Biologów jest także propozycja dr. Janusza Najdzona pt. "Katastrofy w elektrowniach jądrowych i ich skutki biologiczne – prawdy, półprawdy i mity"

Słuchacze wykładu otrzymają odpowiedzi na następujące pytania:

  • Ile osób poniosło śmierć na skutek 3 największych katastrof w elektrowniach w Three Mile Island, Czarnobylu i Fukushimie?
  • Jaki był wpływ tych katastrof na zapadalność na choroby nowotworowe?
  • Jaki był wpływ tych katastrof na zdrowie ludzi w Polsce?
  • Jaki był wpływ tych katastrof na faunę w okolicach elektrowni?

Miejsce: Katedra Anatomii i Fizjologii Zwierząt, Pl. Łódzki 3, sala: 334 (III piętro); 10.00-10.45

Rezerwacja: jnajdzion@uwm.edu.pl

Szczegółowy program na stronie ogólnopolskiej Nocy 

sobota, 21 grudnia 2019

Noc Biologów 2020: Krajobrazy Warmii i Mazur - dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe regionu (wystawa)

(Noc Biologów 2019 - tak było)

Krajobrazy Warmii i Mazur - dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe regionu, wystawa przygotowana przez dr. hab. Stanisława Czachorowskieggo, prof UWM.

Antropogeniczne krajobrazy Warmii i Mazur to interdyscyplinarne spojrzenie na dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe regionu. Krajobraz to nie tylko odczuwanie piękna i estetyka doznań, to także syntetyczne spojrzenie na ekosystemy i wielowiekowe oddziaływania antropogeniczne. Trwa Dekada Bioróżnorodności ONZ (2011-2020). Dlaczego różnorodność biologiczna jest tak ważna dla gospodarki i ochrony przyrody w skali lokalnej jak i globalnej? Jakie jest nasze regionalne dziedzictwo przyrodnicze? Wystawa zdjęć i opisów wybranych roślin, grzybów i zwierząt Warmii i Mazur wraz z elementami etnografii oraz wykorzystania w dawnym i współczesnym ziołolecznictwie, gastronomii oraz perspektywy wykorzystania w biogospodarce. Wystawa zawiera wielkoformatowe wydruki zdjęć przyrodniczych Warmii i Mazur, krajobrazu rolnego, mozaiki siedlisk, stanowiących przykłady biogospodarki, wpisującej się w dawny krajobraz. Integralnym uzupełnieniem wystawy są internetowe wpisy na blogu, opisujące dokładniej wzajemne związki przyrody i kultury, z przykładami gatunków roślin, grzybów i zwierząt. Na planszach wystawowym znajdują się kody QR, umożliwiające szybkie odwiedzenie opisowych stron internetowych, wraz ze zdjęciami i filmikami. Wystawa zawiera 10 wielkoformatowych wydruków ze zdjęciami roślin, grzybów i zwierząt oraz ekosystemów, krótkie opisy oraz QR Code (dla osób z mobilnym Internetem w smartfonach i tabletach), kierującymi do szerszych opisów znajdujących się w internecie.

wtorek, 17 grudnia 2019

Noc Biologów 2020: badanie własnego DNA w kierunku detekcji czynnika ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego

(Tak było na Nocy Biologów w styczniu 2019 roku)

"Biologu ulecz się sam” – czyli badanie własnego DNA w kierunku detekcji czynnika ryzyka wystąpienia zawału mięśnia sercowego  to warsztaty przygotowane przez dr Elżbietę Łopieńską – Biernat oraz mgr. Roberta Stryńskiego z  Katedra Biochemii

„Biologu ulecz się sam” – czyli laboratorium biomedyczne, którego uczestnicy będą przeprowadzać identyfikacje polimorfizmu (zmienności) genu konwertazy angiotensynowej, czyli enzymu odpowiedzialnego za prawidłowe funkcjonowanie mięśnia sercowego. Polimorfizm konwertazy angiotensynowej jest badany w aspekcie chorób krążenia. Enzym zaangażowany jest w utrzymanie prawidłowej regulacji ciśnienia krwi i równowagi elektrolitowej, a także ma znaczenie w patomechanizmie miażdżycy. Poziom enzymu konwertazy angiotensynowej w surowicy jest dziedziczny. W genie konwertazy angiotensynowej zidentyfikowano polimorfizm insercyjno-delecyjny, który obejmuje 287 nukleotydów w intronie 16. W populacji występują trzy genotypy: II, ID oraz DD. Genotyp DD charakteryzuje zwiększony o 100% poziom enzymu konwertazy angiotensynowej w tkankach w porównaniu z genotypem II, a genotyp ID ma poziom pośredni. Zróżnicowanie między osobnikami jest efektem lokalizacji u niektórych osób motywu wyciszającego, którego brak prowadzi do nadekspresji genu. Genotyp DD jest czynnikiem ryzyka występowania zawału mięśnia sercowego.

Warsztaty mają na celu przybliżenie uczestnikom zagadnień związanych z dziedzicznością genów, a także z definicją oraz mechanizmem działaniem wybranych enzymów w tkankach ludzkiego organizmu. Dodatkowo laboratoria mają za zadanie zwrócenie uwagi na tematykę chorób krążenia.
W trakcie zajęć słuchaczom zostanie przedstawiony wstęp teoretyczny, a część praktyczna będzie polegała na izolacji genomowego DNA z komórek nabłonka śluzówki jamy ustnej, reakcji PCR i elektroforezy agarozowej (to wymaga czasu…).

W czasie zajęć planowana jest przerwa w godz. 15.30-16.00.


Szczegółowy program na stronie ogólnopolskiej Nocy (ciągle się poszerza więc warto częściej zaglądać i sprawdzać aktualne oferty)

Relacje w facebookowycm wydarzeniu: https://www.facebook.com/events/445114342847464/

poniedziałek, 16 grudnia 2019

Laboratorium genetyczne: izolacja DNA „metodą kuchenną”

(Tak było w Noc Biologów 2019)
Laboratorium genetyczne: izolacja DNA „metodą kuchenną” to warsztaty przygotowane przez dra Piotra Androsiuka i mgr Sylwię Milarską  z Katedry Fizjologii, Genetyki i Biotechnologii Roślin.

Zajęcia mają na celu przybliżenie informacji na temat materiału genetycznego i uświadomienie, że DNA jest wszędzie wokół nas. W trakcie zajęć przedstawiona zostanie działalność i wyposażenie laboratorium genetycznego. Zaprezentowane zostaną profesjonalne metody ekstrakcji kwasów nukleinowych z układów biologicznych. Ponadto przeprowadzona zostanie, we współudziale z uczestnikami, izolacja DNA w sposób możliwy do powtórzenia w warunkach domowych. Uczestnicy zajęć będą mieli również okazję samodzielnego przygotowania i przeprowadzenia rozdziału elektroforetycznego DNA w żelu agarozowym (podstawowej techniki wizualizacji kwasów nukleinowych).

Szczegółowy program na stronie ogólnopolskiej Nocy (ciągle się poszerza więc warto częściej zaglądać i sprawdzać aktualne oferty)

Relacje w facebookowym wydarzeniu: https://www.facebook.com/events/445114342847464/

niedziela, 15 grudnia 2019

Graficzne zainteresowania naszych studentów


Co robią studenci Wydziału Biologii i Biotechnologii  w wolnym czasie? Rozwijają swoje różnorodne talenty i pasje. Przykładem niech będą plakaty przygotowane przez Martynę Buczkowską.


sobota, 14 grudnia 2019

Noc Biologów 2020: Kwasy nukleinowe w różnej postaci

(Noc Biologów, 2019 r.)
Kwasy nukleinowe w różnej postaci. dr Olga Jabłońska; dr Anna Leska

Celem warsztatów jest zapoznanie uczestników z różnymi postaciami kwasów nukleinowych DNA i RNA analizowanych przy pomocy technik laboratoryjnych takich jak rozdział elektroforetyczny oraz mikroskopia świetlna. Uczestnicy zobaczą cząsteczki DNA i RNA w świetle UV oraz materiał genetyczny pod postacią chromosomów metafazowych. Osoby uczestniczące zapoznają się z wybranymi metodami analiz kwasów nukleinowych (określanie wielkości fragmentów DNA i morfologii chromosomów).
Klasa dzielona jest na 2 grupy (po max 15 osób) pracujące w oddzielnych pracowniach.

Rezerwacja w ramach projektu UMO 2.0 pod adresem mailowym: grzegorz.fiedorowicz@uwm.edu.pl

Szczegółowy program na stronie ogólnopolskiej Nocy (ciągle się poszerza więc warto częściej zaglądać i sprawdzać aktualne oferty)

Relacje w facebookowycm wydarzeniu: https://www.facebook.com/events/445114342847464/

piątek, 13 grudnia 2019

Matura z biologii przepustką na studia przyrodnicze


12.00 Rozpoczęcie konferencji: prof. dr hab. Iwona Bogacka Dziekan Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie Jolanta Gołaszewska Dyrektor OKE w Łomży

12.15-15.00 Sesja referatowa

Dorota Mościcka, ekspert OKE w Łomży „Formułowanie wniosków opartych na wynikach badań”
W podstawie programowej obowiązującej od 2019 roku duży nacisk kładzie się na kształtowanie umiejętności z zakresu rozwijania myślenia naukowego, m.in. wnioskowania. W czasie wykładu poruszone zostaną problemy związane z realizacją poleceń do zadań sprawdzających umiejętności wnioskowania opartego na wynikach doświadczeń i obserwacji. Przedstawione zostaną: przykłady rozwiązań zdających oraz analiza popełnianych przez nich błędów.

dr hab. Dorota Górniak „Zbyt zimno by żyć?”
Podczas wykładu przedstawione zostaną charakterystyczne cechy lodowców, występowanie w nich organizmów żywych oraz ekologiczne znaczenie tego środowiska. Omówione będą unikatowe cechy mikroorganizmów psychrofilnych oraz mechanizmy pozwalające im na życie w skrajnie niskich temperaturach. Zwrócona zostanie uwaga na problem skutków ocieplania się klimatu dla rejonów polarnych oraz odpowiedź na pytanie dlaczego bakterie z lodowców mogą nieść informację na temat życia pozaziemskiego.

prof. dr hab. Aleksander Świątecki, prodziekan ds. studenckich; dr Beata Dulisz, prodziekan ds. kształcenia „Umiędzynarodowienie szkolnictwa wyższego”
MNiSW w czerwcu 2019 r. podpisało pierwszy w historii program, który zawiera kompleksową wizję rozwoju umiędzynarodowienia polskiej nauki i polskich uczelni. "Program umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego” zakłada realizację, m.in. pozyskiwania międzynarodowych akredytacji dla instytucji szkolnictwa wyższego lub poszczególnych programów kształcenia, zwiększenia liczby programów studiów I i II stopnia w językach obcych oraz wspólnych projektów edukacyjnych. Za priorytetowe uznaje się tworzenie programów kształcenia z jednostkami zagranicznymi.






Fot. Anna Robak

Noc Biologów 2020: Gra terenowa "Poszukiwany - poszukiwana"


W czasie Nocy Biologów 2020 mozna będzie uczestniczyć w kilku grach edukacyjnych. Jedną z nich jest gra terenowa pt. "Poszukiwany - poszukiwana". Potrzebne będą telefony komórkowe ze skanerem kodów QR i dostępem do internetu. Autor gry: dr Elżbieta Ejdys.

Gra terenowa "Poszukiwany - poszukiwana" ma charakter podchodów z kodami QR. Aby odnaleźć Zaginionego lub Zaginioną trzeba zdobyć wskazówki. Nie będzie to jednak proste. Podpowiedź, jak dotrzeć do celu można dostać tylko mierząc się z zadaniami, które wymyślili mykolodzy z Katedry Mikrobiologii i Mykologii. Kto będzie najmądrzejszy, najszybszy i najsprawniejszy, pierwszy dowie się, kim jest tytułowy Poszukiwany/Poszukiwana. Można się bawić w grupie lub samemu. Rejestracja nie jest wymagana. Gra jest dostępna dla zainteresowanych i odbywa się bez udziału nauczyciela akademickiego Teren wokół budynku Collegium Biologiae; ul. Oczapowskiego 1A Wskazówki będą rozmieszczone od godziny 9.00.

W kolejnej grze, również z wykorzystaniem telefonów komórkowych z mobilnym internetem i kodami qr, trzeba będzie odszyfrować nazwy gatunków grzybów, roślin i zwierząt oraz zdobyć pieczątki z sylwetkami zwierząt. Przewidziane są nagrody rzeczowe. Wszyscy uczestnicy Nocy Biologów otrzymają specjalnie przygotowane paszporty, stanowiące jednocześnie kartę do wspomnianej gry.


czwartek, 12 grudnia 2019

Noc Biologów 2020: Zmiany klimatu - wystawa plakatowa



Zmiany klimatu - wystawa plakatowa. Problem zmiany klimatu, który dotyczy nie tylko naszego kraju ale całego globu zostanie przedstawiony jako sesja posterowa: przyczyny, skutki, mity oraz działania w celu jego ochrony. Przygotowanie i przeprowadzenie: dr hab. Hanna Ciecierska - Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody dr hab. Dorota Górniak – Katedra Mikrobiologii i Mykologii dr Katarzyna Krawczyk, dr Joanna Ruszczyńska, dr Justyna Święczkowska - Katedra Botaniki i Ochrony Przyrody.

Miejsce: Hol Centrum Biologie (nie jest potrzebna wcześniejsza rezerwacja).

Szczegółowy program na stronie ogólnopolskiej Nocy (ciągle się poszerza więc warto częściej zaglądać i sprawdzać aktualne oferty)

Relacje w facebookowycm wydarzeniu: https://www.facebook.com/events/445114342847464/

środa, 11 grudnia 2019

Noc Biologów 2020: Grzyby do zadań specjalnych. Formy organizacji ciała grzybów – organizmy jednokomórkowe i strzępkowe.


Na zbliżającą się Noc Biologów 2020 przygotowujemy bogaty program wykładów, pokazów, warsztatów, wystaw i gier. Jedną z propozycji są warsztaty pt. Grzyby do zadań specjalnych. Formy organizacji ciała grzybów – organizmy jednokomórkowe i strzępkowe, które poprowadzi dr hab. Anna Biedunkiewicz 

Jak wyglądają mikroorganizmy, które pełnią tak pożyteczną rolę dla człowieka? Czy można je hodować w warunkach laboratoryjnych? Jakie części owocnika pieczarki zjadamy? W jaki sposób rosną grzyby pleśniowe?

Grzyby są spotykane w życiu codziennym. Są wykorzystywane w wielu gałęziach przemysłu, np. w przemyśle spożywczym. Jednokomórkowe grzyby - drożdże piekarnicze Saccharomyces cerevisie są, ze względu na zdolności fermentacyjne, niezbędne do prawidłowego wypieku pieczywa, ciast drożdżowych czy też produkcji piwa, natomiast grzyby strzępkowe Penicillium roqueforti czy Penicillium cammeberti nadają niepowtarzalny, specyficzny smak różnego typu serom pleśniowym (Roquefort, Gorgonzola, Camembert, Brie) Z kolei popularne owocniki pieczarki łąkowej Agaricus campestris czy pieczarki dwuzarodnikowej Agaricus bisporus są bogatym źródłem witamin z grupy B, mikroelementów, a także białka i są chętnie stosowane w kuchni do wzbogacania smaku potraw. Jak jest zbudowany ich owocnik? Jak przebiegają strzępki w takim owocniku? Czy łatwo jest je rozdzielić? Czym jest tkanka plektenchymatyczna?

Zajęcia odbywać się będą w małych grupach. W przypadku całych klas druga grupa może brać udział w zajęciach „Co kryje powierzchnia liścia”.

Rezerwacja w ramach projektu UMO 2.0 pod adresem mailowym: grzegorz.fiedorowicz@uwm.edu.pl
Szczegółowy program na stronie ogólnopolskiej Nocy (ciągle się poszerza więc warto częściej zaglądać i sprawdzać aktualne oferty)

Relacje w facebookowycm wydarzeniu: https://www.facebook.com/events/445114342847464/

wtorek, 10 grudnia 2019

Spiroplasma jako czynnik determinujący płeć u Drosophila melanogaster

Y-kształtne S. poulsonii u Drosophila w próbkach hemolimfy.
Źródło: https://mbio.asm.org/content/7/4/e00881-16
licencja: CC BY
Kiedy myślimy o czymś w kontekście biologicznym np. płci, najczęściej odnosimy to do najbliżej nam znanego wzorca, czyli nas samych, bądź do otaczających nas ssaków, gdzie procesy płciowe odbywają się w „podobny” sposób. Jednakże są organizmy gdzie różne procesy życiowe, fizjologiczne czy biochemiczne zachodzą w sposób dla nas bardzo zaskakujący, a zarazem fascynujący. Uczymy się, że płeć człowieka jest określona od momentu zapłodnienia, dyktowana materiałem genetycznym przenoszonym przez plemniki. U innych ssaków wydaje się to odbywać w bardzo podobny sposób.

Okazuje się, że są organizmy, u których odbywa się to w bardziej „ekstrawagancki” dla nas sposób. Zaczynamy poznawać jak funkcjonuje biologia, życie, mimo to nie wiemy bardzo wielu rzeczy, stąd też każde badanie naukowe to wiedza pełna ekscytacji. Dowiedzieliśmy się, że jedną z takich „ekstrawagancji” determinowania płci u zwierząt może być np. temperatura, co może wpływać na płeć potomstwa u gadów. Tego typu informacje już też powoli przestają nas zadziwiać, mimo to mało kto wie, w jaki sposób takie procesy odbywają się u insektów.

Jednym z ciekawszych przykładów może być czynnik determinujący płeć u Drosophila melanogaster, czyli znanej nam jako muszka owocowa. Czynnikiem tym jest Spiroplasma, czyli rodzaj bakterii pozbawionych ściany komórkowej. Są to endosymbionty u muszek owocowych. Niektóre gatunki Spiroplasma mogą chronić gospodarza przed infekcjami pasożytniczymi nicieniami. Symbiont ten przenosi się w żeńskiej linii zarodkowej, a więc z matki na potomstwo.

Obecność Spiroplasma poulsonii w organizmie muszki owocowej prowadzi do zabijania zapłodnionych jajeczek, w które są zapłodnione przez plemniki z chromosomem Y warunkującym płeć męską. Taka manipulacja jest korzystna dla symbionta, dlatego że samica ma większą zdolność rozrodczą od samca. Z tego względu, im więcej potomstwa żeńskiego wyda samica, tym większa szansa na rozprzestrzenienie się tego drobnoustroju.

W 2018 roku odkryto podłoże genetyczne za zabijanie samców. Gen nazwano SpAID, który powoduje uszkodzenia DNA na męskim chromosomie X, co prowadzi do niemożliwości uorganizowania się takiego chromosomu oraz uzyskania odpowiedniej struktury chromatyny.

Zadawano sobie jednak pytanie jakie inne mogą być przyczyny takiego działania tych mikroorganizmów. Przedstawiono hipotezę, że śmierć samców może powodować, że zasoby odżywcze będą dostępne tylko dla nich, samic, które z samcami konkurować o to nie będą musiały. Dodatkowo samice zarażone wykazywały się większą przeżywalnością oraz czas rozwoju został skrócony, być może właśnie w wyniku zmniejszonej konkurencji z męskim rodzeństwem.

Jak można zauważyć, jest to zjawisko, które nie jest stricte chorobą dla muszek owocowych. Z jednej strony chroni przed infekcją niektórymi nicieniami, więc może być pożądaną właściwością, z drugiej zabija samce. Jednakże, nie prowadzi to do zaburzeń, które mogłyby doprowadzić do wyginięcia gatunku Drosophila melanogaster. Wymaga to dalszych obserwacji i badań, na chwilę obecną obie strony tej symbiozy czerpią korzyści.

Przykłady takich mechanizmów determinujących płeć u organizmów, pokazują jak mało wiemy o otaczającym nas świecie oraz to jak ciekawy potrafi on być, w porównaniu z naszym punktem widzenia.

Grzegorz Montowski

Źródła:
  • Herren, J. K.; Paredes, J. C.; Schupfer, F.; Lemaitre, B. (2013). "Vertical Transmission of a Drosophila Endosymbiont Via Cooption of the Yolk Transport and Internalization Machinery". mBio.
  • Herren, Jeremy K.; Paredes, Juan C.; Schüpfer, Fanny; Arafah, Karim; Bulet, Philippe; Lemaitre, Bruno (2014). "Insect endosymbiont proliferation is limited by lipid availability". eLife.
  • Harumoto, Toshiyuki; Lemaitre, Bruno (2018). "Male-killing toxin in a bacterial symbiont of Drosophila". Nature. 557 (7704): 252–255.
  • Haselkorn, Tamara S.; Jaenike, John (2015). "Macroevolutionary persistence of heritable endosymbionts: Acquisition, retention and expression of adaptive phenotypes in Spiroplasma". Molecular Ecology. 24 (14): 3752–3765.
  • Marjorie A.Hoy. (2013). Insect Molecular Genetics (Third Edition). Pages 419-464. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-415874-0.00010-X


niedziela, 8 grudnia 2019

Szlachetna Paczka 2019



Jestem ogromnie wzruszona i wdzięczna za tak aktywną zbiórkę na "Szlachetną Paczkę". Wykazaliście się niezwykłą życzliwością i chęcią pomocy innym. Dzięki Wam zakupiliśmy i dostarczyliśmy WSZYSTKIE potrzeby Pani Hanny! ❤️

Wręczyliśmy łącznie 8 paczek wraz z drzewem na opał! (10 m). Z całego serca Wam dziękuję i jestem dumna, że to właśnie Nasz Wydział ofiarował tyle szczęścia oraz ciepła Pani Hannie. Dobro zawsze powraca, a my wszyscy mieliśmy w tym swój udział. 🎁

Dziękuję Wam raz jeszcze, w imieniu swoim oraz całego prezydium RWSS WBiB! 💞

Bądźcie zdrowi i szczęśliwi.
Martyna Buczkowska

piątek, 6 grudnia 2019

Dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM został Belfrem Wydziału Biologii i Biotechnologii 2019 r.


Dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM został Belfrem Wydziału Biologii i Biotechnologii. Od 25. listopada do 1. grudnia b.r. na naszym Wydziale trwało głosowanie w plebiscycie „Belfer UWM”. Studenci wybierali najlepszego nauczyciela akademickiego. W tym roku został nim dr hab. Stanisław Czachorowski, prof. UWM. Pan Profesor zmierzy się w II etapie plebiscytu z Belframi wybranymi na innych Wydziałach UWM. Internetowe głosowanie będzie trwało w terminie 13-19 stycznia 2020 r., a finał akcji będzie miał miejsce 22 stycznia 2020 r., podczas uroczystej gali.

prof. dr hab. Iwona Bogacka
Dziekan Wydziału Biologii i Biotechnologii

czwartek, 5 grudnia 2019

Rozmowy o współpracy na Mazowszu


Byliśmy z wizytą roboczą w CEDROBie (Ujazdówek k. Ciechanowa), rozpoczęliśmy rozmowy o współpracy z największą w Polsce firmą drobiarską.

środa, 4 grudnia 2019

Gościnne wykłady w Piszu


28 listopada gościliśmy z wykładami w II Liceum Ogólnokształcącym w Piszu. Swoje wykłady prezentowali: dr hab. Anna Biedunkiewicz z Katedry Mikrobiologii i Mykologii (Rezerwuary grzybów potencjalnie chorobotwórczych dla człowieka); dr hab. inż. Grzegorz Panasiewicz z Katedry Anatomii i Fizjologii Zwierząt (Biolog molekularny – współczesny Sherlock Holmes) oraz dr Aldona Fenyk z Katedry Botaniki i Ochrony Przyrody (Zdrowa bioróżnorodność).






wtorek, 3 grudnia 2019

Siateczki nie trzeba (projekt studentów biotechnologii)



 Stoimy na skraju katastrofy. Nasz okręt płynie po bezmiarze oceanu, a przed nim przeszkoda, której nie da się wyminąć. Nie ma drogi ucieczki. Oto na horyzoncie wyłania się góra plastiku, w którą niedługo uderzymy z impetem i która zniszczy nasz statek. Toniemy. Toniemy w morzu plastiku.
Nie ma ratunku…
Ale czy na pewno?
Czy rzeczywiście jesteśmy skazani na życie w środowisku przeładowanym plastikiem?
Czy nie możemy swoimi działaniami chociaż odrobinę zmienić otaczającej nas rzeczywistości?
Jestem studentką ostatniego semestru biotechnologii i wraz ze swoimi koleżankami i kolegami z grupy zmierzyłam się z tymi pytaniami.

I wiecie co?
Okazało się, że naprawdę nie jesteśmy zbyt mali lub zbyt nic nieznaczący, by dokonać zmian. Chcieć to móc! A my chcemy, aby nasze codzienne wybory przynajmniej trochę zmniejszyły ilość dostarczanego niepotrzebnie do otoczenia plastiku. I możemy!

Jak? – zapytacie
My, studenci biotechnologii, śpieszymy z odpowiedzią!
Drogi Czytelniku/Czytelniczko – wyobraź sobie pewną scenkę: któregoś sobotniego ranka wstajesz jak gdyby nigdy nic i pamiętając dawne zalecenia rodziców o tym, by zjeść rano coś pożywnego, stwierdzasz – czas na śniadanie. Zjesz kolorową kanapkę! Niestety lodówka rozczarowująco świeci pustkami. Śpieszysz więc do sklepu tuż za rogiem i rozpoczynasz „polowanie”. Wybierasz pieczywo, sałatę, paprykę, pomidory i cokolwiek jeszcze chcesz, by znalazło się na twojej cudownej kanapce.
Póki co nic nadzwyczajnego, prawda?

Drogi Czytelniku/Czytelniczko – dołóż proszę do tej wizji jeden element: wybierając którykolwiek z tych produktów, zamiast pakować je do jednorazowej siateczki, wkładasz je do własnoręcznie zrobionego woreczka z niepotrzebnej już dawno firanki.

Piękno w swojej prostocie
Nie tylko dałeś/dałaś „nowe życie” firanie, która od dawna zalega gdzieś w mieszkaniu i niechybnie zostałaby wyrzucona, ale też prostym gestem zmniejszasz ilość używanego przez siebie plastiku.
Zrobienie takiej siateczki to nic trudnego – wierzcie mi. Skoro nam się udało, to i wam się uda. Czego potrzebujecie: przede wszystkim chęci, do tego kawałka niepotrzebnej firanki, igły, nici, nożyczek i wstążki lub sznurka. Materiałów instruktażowych jak to wszystko wykonać jest w internecie mnóstwo, a i my niedługo pokażemy nasz własny.

Tylko po co się wysilać?
Oczywiście nadal można migać się popularnym frazesem „cóż z tego, że ja będę coś robić, skoro dziesiątki ludzi dookoła mnie nie zrobi nic” i w ten sposób usprawiedliwiać swoje codzienne wybory dotyczące choćby (nie)segregacji odpadów, (nie)oszczędzania wody, (nie)pakowania jednego banana do osobnej plastikowej siateczki.

Tylko czy nie lepiej byłoby w końcu wziąć życie we własne ręce i stać się kapitanem swojego statku? Nie oglądać się na czyjeś lenistwo, nie oglądać się na czyjąś niechęć do proekologicznych działań. Żyć własnym życiem i dokonywać własnych wyborów. Spróbować ominąć okrętem górę plastiku.
Chcieć to móc. Ty też możesz dokonać zmiany. Bo małe gesty naprawdę mają wielkie znaczenie.

Uszyj swoją własną siateczkę!
Powiedz w sklepie, że siateczki nie trzeba!
Bo skoro my możemy, to ty też możesz!


Weronika Guzińska



Fot. S. Czachorowski

poniedziałek, 2 grudnia 2019

Nabór do kół zainteresowań



UWAGA STUDENCI ‼️  RWSS WBiB ogłasza nabór do kół zainteresowań‼️  Poszukiwani pasjonaci szeroko rozumianej dziedziny artystycznej! 🎨🎬🎭🎤

Nabór trwa do 15 grudnia 2019 r.

Formularze zgłoszeniowe (Imię, Nazwisko, Kierunek, preferowana dziedzina) przesyłajcie na adres:

➡️RWSSWBIB@gmail.com

Czekamy na Was! 🥰

RWSS WBiB, UWM 










sobota, 30 listopada 2019

49. Międzynarodowe Seminarium Kół Naukowych w Olsztynie


Naukowe Koło Biochemii i Biotechnologii Zwierząt Wydziału Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego serdecznie zaprasza na 49 edycję Międzynarodowego Seminarium Kół Naukowych w Olsztynie „Koła Naukowe Szkołą Twórczego Działania”, które odbędzie się w dniach 23-24 kwietnia 2020 r. Rejestracja - przez formularz zgłoszeniowy - do 17.01.2020 r.

Formularz oraz inne ważne informacje znajdą Państwo na stronie internetowej: http://www.uwm.edu.pl/mskn/

Zapraszamy do udziału!

Aleksandra Cichowska



wtorek, 26 listopada 2019

Profesor Mónica Carrera Mourińo na Wydziale Biologii i Biotechnologii

W dniach 18-29 listopada 2019 roku na Wydziale Biologii i Biotechnologii gościmy profesora wizytującego Panią Mónica Carrera Mourińo (PhD).

Profesor Mónica Carrera przyjechała z Instytutu Badań Morskich (IIM) w Vigo w Hiszpanii - jednostce Hiszpańskiej Narodowej Rady Badań Naukowych (CSIC), trzeciej w Europie, co do wielkości, publicznej instytucji dedykowanej badaniom naukowym.

Na Wydziale Biologii i Biotechnologii Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, prof. Carrera poprowadziła cykl wykładów i ćwiczeń praktycznych dotyczących proteomiki oraz wygłosiła wykład pt. „Fast Phosphoproteomics by HIFU-TiO2-SCX-LC-MS/MS”.

W Instytucie w Vigo prof. M. Carrera pracuje w Department of Food and Science Technology. Jest ekspertem ds. spektrometrii mas i proteomiki; specjalizuje się w chromatografii cieczowej sprzężonej z tandemową spektrometrią mas (LC-MS/MS). Prof. Carrera odbyła wiele staży naukowych i wyjazdów badawczych m.in. do Institute of Molecular Systems Biology de Zürich w Szwajcarii, czy Thermo Fisher Scientific, San Jose, California, USA. Prof. M. Carrera była również stypendystką w programie Marie Skłodowska-Curie European Fellowships.

Prof. Carrera jest uznanym na arenie międzynarodowej ekspertem w dziedzinie zaawansowanej proteomiki i biologii układów molekularnych w kontekście bezpieczeństwa i jakości. Prof. Carrera uczestniczyła w 25 projektach badawczych (8 europejskich, 9 krajowych, 8 regionalnych), w tym uzyskała finansowanie jako główny badacz (Principal Investigator) w 6 prestiżowych projektach badawczych finansowanych przez: Horizon 2020; Marie Curie UE FP7; Ramón Areces Foundation; Xunta de Galicia; Ramón y Cajal.

Prof. Carrera jest pierwszym i korespondencyjnym autorem wielu publikacji w czasopismach o wysokim IF m.in. w Analytical Chemistry, Trends in Analytical Chemistry, Journal of Proteome Research, Proteomics, Journal of Proteomics. Prof. Carrera jest także pierwszym i korespondencyjnym autorem kilku technicznych opracowań opublikowanych przez prestiżową międzynarodową firmę Thermo Fisher Scientific. Jest także pierwszą autorką rozdziału encyklopedycznego (Elsevier) oraz pierwszą autorką kilku rozdziałów książek w renomowanych międzynarodowych wydawnictwach (Elsevier, Jonh Wiley, CRC Press).

Prof. Carrera jest członkiem rady redakcyjnej Journal of Integrated Omics i recenzentem wielu czasopism o wysokim IF. Prof. Carrera jest akredytowana przez Komisję Europejską jako Project Expert Evaluator, jest członkiem Expert AECOSAN (Spanish Agency for Consumer Affairs, Food Security and Nutrition) i ekspertem ewaluacyjnym Spanish Ministry of Science and Education (ANEP).

Prof. Carrera sprawuje nadzór nad kilkoma Post-Docami, doktorantami, magistrantami, a także recenzowała kilka rozpraw doktorskich.

Prof. Carrera posiada kilka patentów i zarejestrowała w bazie danych UniProt 55 nowych białek (w tym 42 nowe alergeny). Prof. Carrera aktywnie uczestniczy jako wykładowca w kształceniu studentów (University of Vigo) studiów magisterskich i doktoranckich, jest członkiem komitetów organizacyjnych międzynarodowych kongresów, bierze udział w wielu wydarzeniach związanych z rozpowszechnianiem wiedzy i jest doradcą różnych międzynarodowych towarzystw ds. żywności i proteomiki.

Wielokrotnie była nagradzana w konkursach międzynarodowych i krajowych (najlepsza praca doktorska 2009; najlepsza publikacja 2010; najlepszy Chairman 2012; najlepsza publikacja 2016; honorowe wyróżnienie Hiszpańskiej Narodowej Rady Badań Naukowych (CSIC) 2017; Excellent Conference Prize 2019; najlepsza publikacja 2019).

Prof. Mónica Carrera jest cenionym naukowcem w swojej dziedzinie. Do tej pory jest współautorką 42 oryginalnych artykułów naukowych, o łącznej liczbie 621 cytowań (bez autocytowań) oraz 10 rozdziałów monografii naukowych; indeks Hirscha według Web of Science 14.

Wizytę Pani Prof. Mónica Carrera zawdzięczamy w związku z prowadzoną od 2017 r. współpracą badawczą z dr hab. E. Łopieńską-Biernat oraz mgr. R. Stryińskim z Katedry Biochemii, WBiB. Współpraca ta dotyczy głównie badań proteomicznych nicienia pasożytniczego Anisakis simplex jako pasożyta o znaczeniu dla zdrowia publicznego. Wspólnie wypracowany program współpracy, w tym wspólnie realizowane granty, ma na celu przybliżenie i wyjaśnienie zagadnień z zakresu problematyki zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem zdrowia publicznego w kontekście badań nad zwalczaniem pasożyta A. simplex i sposobów eradykacji powodowanej przez ten organizm choroby- anisakiozy.

Wyniki prowadzonych badań prezentowane były na kilku konferencjach o zasięgu międzynarodowym (Kośice, Slowacja; Zakopane, Polska; Warszawa, Polska; Caparica, Portugalia).

 





poniedziałek, 25 listopada 2019

niedziela, 24 listopada 2019

Ruszamy ze szlachetną paczką !

Zbiórka trwa maksymalnie do 6 grudnia! Dlatego proszę o pełną mobilizację ❤️

"Pani Hanna była szczęśliwa i nie miała żadnych problemów do momentu śmierci męża. Od tamtej pory zaczęła się samotność oraz problemy finansowe. Na co dzień Pani Hanna mieszka sama, opiekuje się swoim psem oraz uwielbia czytać książki. Niestety choruje na zwichnięcie stawów biodrowych przez co ma problemy z chodzeniem. Gdy tylko pojawia się możliwość stara się dorobić szydełkując, ponieważ utrzymuje się z emerytury 886 zł, po odjęciu kosztów leków oraz opłat za mieszkanie zostaje jej na życie 382 zł.

Pani Hanna próbuje nie poddawać się mimo trudności. Stara się pokonywać wszelkie problemy ze względu na swoje wnuki, które kocha nad życie. Spędza z nimi tak dużo czasu jak to tylko możliwe. W wolnym czasie uwielbia szydełkować oraz należy do klubu książki, są to jej dwie pasje, które stara się rozwijać."

PODSTAWOWE 3 POTRZEBY Pani Hanny (obowiązkowe do spełnienia):

  • 1. Odzież zimowa. Kurtka zimowa - rozmiar XXL, kolor stonowany
  • 2. Obuwie zimowe - najbardziej pilna z 3 podstawowych potrzeb. Buty zimowe/Kozaki - rozmiar 36.  Adidasy/Buty sportowe - rozmiar 36
  • 3. Środki czystości/chemia. Płyny czyszczące, mydło/żel myjący, pasta do zębów, płyn do mycia naczyń, szampon
  • Specjalne prośby: olejek herbaciany

POZOSTAŁE POTRZEBY
Żywność długoterminowa!
oraz
1. Kołdra
2. Poduszka
3. Sokowirówka
4. Opał/drewno 7m
Szczególne upominki: perfumy, ja bym dodała jeszcze jakieś książki

PODZIAŁ ZBIÓREK:

I część zbiórki do pojemnika w holu głównym Collegium Biologiae:
- Żywność długoterminowa (makarony, kasze, konserwy etc.)
- Chemia/środki czystości (dwa roczniki już zadeklarowały realizację tego punktu, nie stoi nic na przeszkodzie, żeby ktoś przyniósł coś dodatkowo jeśli bardzo chce)
- Książki
- Poduszki/Kołdra (kołdrę już mamy, może ktoś posiada nieużywaną poduszkę)
- Kurtka XXL (może być używana, lecz z zastrzeżeniem że musi być w bardzo dobrym stanie)
- Jakiś drobiazg dla pieska (Pani posiada pupila)

II część zbiórki "pieniężna" (7-10 zł):
- Buty zimowe (kozaki): rozmiar 36
- Buty sportowe: rozmiar 36
- Kurtka (jeśli nie uda się zdobyć to kupimy): rozmiar XXL
- Sokowirówka
- Pozostałe potrzeby jak perfumy, drobiazgi oraz opakowania do wysyłki

1. W szlachetnej paczce istotne jest, by spełnić podstawowe 3 potrzeby. Reszta to ewentualność, jednak jest równie ważna dla wybranej osoby. Jesteśmy na tyle fajnym i dużym Wydziałem, że poradzimy sobie ze wszystkim! ❤️

2. Jeśli ktoś zadeklaruje się na realizację konkretnej potrzeby, proszę by zgłosił co konkretnie i w jakim stopniu się to udało (mamy już realizację chemii, kołdry i poduszek).

3. Można też nie kupować produktów i zebrać pieniądze. Zbiórka w granicach 7-10 zł. Zebrane pieniądze prosimy przekazać bezpośrednio do prezydium RWSS: Martyna Buczkowska, Weronika Linde, Ola Siwiecka.

Wszelkie rachunki z zakupów zostaną udostępnione do wglądu.

Kochani! Dobro zawsze wraca. Wszyscy podarujemy Pani Hannie ogromny uśmiech i radość. Sprawmy, by poczuła się wyjątkowo! ❤️

Z przygotowań wysyłki oraz dostarczenia prezentów udostępniona zostanie pełna fotorelacja 📸

Łączę Wyrazy Szacunku
Martyna Buczkowska

piątek, 22 listopada 2019

Kolejne zajęcia wyjazdowe w Elblągu - warsztaty w Bażantarni


WARSZTATY W BAŻANTARNI

🍄🍁🍂 📌W czwartek 7 listopada uczniowie klas II i III o profilu medycznym uczestniczyli w warsztatach mykologicznych w Bażantarni. Zajęcia na temat grzybów poprowadził dr Grzegorz Fiedorowicz z Wydziału Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie🧐. 👉 Na lekcji dowiedzieliśmy się mnóstwo ciekawostek o różnorodności w świecie grzybów, ich walorach prozdrowotnych, wykorzystaniu w leczeniu chorób kiedyś i współcześnie, roli grzybów w przekazywaniu informacji chemicznych miedzy roślinami i wiele innych...😮

3 LO Elbląg





czwartek, 21 listopada 2019

Krwawe zajęcia... które odbywają się na Wydziale Biologii i Biotechnologii

Więcej bezpłatnych materiałów na stronie: https://mlodziodkrywcy.ceo.org.pl/

Mecz w ramach Ligi Wydziałów


Już w przyszły czwartek nasze dziewczyny zmierzą się z Wydziałem Humanistycznym podczas meczu w siatkówkę!! Liczymy na Waszą obecność i porządny doping!! Do zobaczenia 28.11 o 20:00 w Hali sportowej na Prawocheńskiego!

RWSS WBiB, UWM  

wtorek, 19 listopada 2019

Fast Phosphoproteomics by HIFU-TiO2-SCX-LC-MS/MS – new analytical method in proteomics

Katedra Biochemii
Wydziału Biologii i Biotechnologii
uprzejmie zaprasza na wykład pt.
"Fast Phosphoproteomics by HIFU-TiO2-SCX-LC-MS/MS – new analytical method in proteomics",
który wygłosi
Mónica Carrera

visiting professor
Marine Research Institute (IIM), Spanish National Research Council (CSIC), Spain
26 listopada 2019 r. (wtorek) o godz. 11.00
w sali 005, parter, budynek Wydziału Biologii i Biotechnologii,
ul. Oczapowskiego 1a
                                                                                 
Serdecznie zapraszamy
                                                                                  ORGANIZATORZY

środa, 13 listopada 2019

Identyfikacja genów szlaku biosyntezy D-pinitolu u lucerny ściętolistkowej (Medicago truncatula Gaertn)

Olsztyński Oddział

Polskiego Towarzystwa Genetycznego
uprzejmie zaprasza na wykład pt.
" Identyfikacja genów szlaku biosyntezy 
D-pinitolu u lucerny ściętolistkowej (Medicago truncatula Gaertn)"
który wygłosi
dr Piotr Pupel
Katedra Fizjologii, Genetyki i Biotechnologii Roślin
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
20 listopada 2019 r. (środa) o godz. 11.30
w sali 117, parter, budynek Wydziału Bioinżynierii Zwierząt,
ul. Oczapowskiego 5
                                                                                  Serdecznie zapraszamy
                                                                                  ORGANIZATORZY

sobota, 9 listopada 2019

Nagrodzona najlepsza publikacja napisana przez doktoranta w roku akademickim 2018/2019

Katarzyna Kisielewska


Dziekan oraz Przewodniczący WRSD
Wydziału Biologii i Biotechnologii

ogłaszają, że Konkurs na najlepszy artykuł naukowy napisany przez doktoranta Wydziału Biologii i Biotechnologii w roku akademickim 2018/2019

wygrywa publikacja naukowa autorstwa Pani mgr Katarzyny Kisielewskiej

pt.: “The effect of orexin B on steroidogenic acute regulatory protein, P450 side-chain cleavage enzyme, and 3β -hydroxysteroid dehydrogenase gene expression, and progesterone and androstenedione secretion by the porcine uterus during early pregnancy and the estrous cycle

opublikowana w czasopiśmie Journal of Animal Science (97:851-864; doi: 10.1093/jas/sky458; IF=1.697)

Komisja Konkursowa przyznaje Pani mgr Katarzynie Kisielewskiej dofinansowanie
w wysokości 3000 PLN, które może być przeznaczone na prowadzenie dalszej działalności naukowej.


Serdecznie gratulujemy!



                Przewodniczący WRSD WBiB                                          Dziekan WBiB
                       mgr Robert Stryiński                                      prof. dr hab. Iwona Bogacka

piątek, 8 listopada 2019

Konferencja na temat badań podwodnych

(źródło: Radio UWM FM)
"Badania podwodne – metody, monitoring i edukacja" - to hasło pierwszej ogólnopolskiej konferencji naukowej zorganizowanej w Ślesinie pod auspicjami Komisji Działalności Podwodnej ZG PTTK, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie i Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Miejsce konferencji - Ślesin w pobliżu Konina - wybrano nieprzypadkowo. Znajdują się tam głębokie jeziora, podgrzewane okresowo przez ciepłą wodę z pobliskich elektrowni. W Jeziorze Ślesińskim odbywały się także warsztaty szkoleniowe umożliwiające zdobycie uprawnień płetwonurka ekologa i wydobywcy.

W dwudniowych październikowych obradach udział wzięło 40 osób. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie reprezentowali w tym gronie: dr Anna Źróbek-Sokolnik  z Wydziału Biologii i Biotechnologii, prof. Adam Senetra i dr Piotr Dynowski z Wydziału Geodezji, Inżynierii Przestrzennej i Budownictwa oraz dr inż. Krzysztof Kozłowski z Wydziału Bioinżynierii Zwierząt. "Konferencja składała się z dwóch części. Część wykładowa (teoretyczna) dotyczyła spraw związanych z płetwonurkowaniem, jak również z badaniami w których potencjalnie można wykorzystać płetwonurkowanie jako narzędzie do pomocy przy wszelkiego rodzaju inwentaryzacjach przyrodniczych. W drugiej części konferencji prowadzono warsztaty i szkolenia ze specjalizacji płetwonurek ekolog, związanej z umiejętnością poruszania się w środowisku wodnym w sposób bezpieczny dla niego. Szkolenie składało się z części teoretycznej i praktycznej. Zakończone było to egzaminem" - tłumaczył naszemu reporterowi dr Piotr Dynowski.

źródło: Radio UWM FM (http://www.uwmfm.pl/news/126/czytaj/5188/pierwsza-taka-dyskusja-o-badaniach-podwodnych.html)