Owulacja życia codziennego (Dzień Darwina 2020)

Podczas swojego wystąpienia w czasie Dnia Darwina 2020 zastanowię się nad zagadką ukrytej owulacji. Przynajmniej tak jej charakter wśród ludzi opisują klasyczne podręczniki do biologii. W gatunku Homo sapiens, co jest zjawiskiem w przyrodzie niespotykanym, kobiety nie wysyłają wyraźnych wskazówek płodności – nie jesteśmy w stanie stwierdzić czy kobieta ma owulację. Jednak podczas dni płodnych wyraźnie zmieniają się kobiece preferencje. One same również oceniane są jako bardziej atrakcyjne W czasie owulacji kobiety preferują partnerów o bardziej symetrycznych rysach twarzy, o niższym tembrze głosu a… striptizerki dostają dużo wyższe napiwki. Jeśli więc owulacja ma charakter ukryty, co przez dekady postulowały klasyczne podręczniki, do biologii to skąd powyższe prawidłowości ? Tylko ludzie traktują seks jako coś intymnego. Podczas kopulacji unikamy spojrzeń czy obecności innych osobników. Do tego kobiety uprawiają seks także po okresie menopauzy oraz w niepłodne dni cyklu menstruacyjnego. Stanowi to ewenement w świecie przyrody. Inne gatunki wydają się być bardziej racjonalne - poza krótkim okresem rui, kiedy to samice są płodne, powstrzymują się od aktywności seksualnej. Pamiętajmy, że odkryta dopiero w 1827 r. komórka jajowa stanowi w przyrodzie rzadkie i cenne dobro. Nie od razu powiązano ją z owulacją. Podczas życia kobieta wytwarza tylko ok. 400 takich komórek. Porównajmy to do ok. 120 milionów plemników jakie jest w stanie w ciągu godziny wyprodukować mężczyzna. W XIX w. powszechne było przypisywanie kobietom w trakcie menstruacji wpływu na psucie się żywności, w okresie tym powstrzymywano się m.in. od zabiegów chirurgicznych. Jeszcze w 1920 r. amerykański pediatra węgierskiego pochodzenia Béla Schick rozważał możliwość, że kwiaty w jego biurze usychały szybciej, gdy podlewająca je sekretarka miała menstruację.

Jak zmieniają się zachowania kobiet w trakcie owulacji? Jakie są konsekwencje psychologiczne „nierówności” w ilości produkowanych plemników i komórek jajowych ? Czy owulacja rzeczywiście ma charakter ukryty? A może tylko subtelnie zakryty? Podczas krótkiego wystąpienia postaram się odpowiedzieć na te pytania.

Kasper Kalinowski

Kasper Kalinowski – doktorant Wydziału Psychologii UW, psycholog ewolucyjny, popularyzator nauki, współpracownik działu „Nauka” „Tygodnika Powszechnego” oraz „Gazety Wyborczej Olsztyn”