Czy tulipany są trujące?

(Kwitnące tulipany, fot. S. Czachorowski)

Wielu ludziom, którzy patrzą na kwitnące tulipany, nie przyszło by do głowy pytanie czy rośliny te są jadalne. W Holandii w czasie II wojny światowej ludzie głodowali, więc zaczęli jeść cebule tulipanów, które wyhodowali z przeznaczeniem do handlu. Na zasadzie podobieństwa organów przetrwalnych tulipanów (cebulki), zaczęto stosować je jako substytutów cebuli. Jednak wszystkie części rośliny oprócz płatków zawierają toksyczne związki, które mogą powodować choroby.

Tulipany zawierają alkaloidy i związki glikozydowe, które są toksyczne i są skoncentrowane w cebulkach (ich sensem przyrodniczym jest chronić te części przez konsumpcją roślinożerców). Jedzenie cebulek tulipanów może wywoływać zawroty głowy, nudności, bóle brzucha, rzadko, drgawki i śmierć. W przypadku opisanym przez Davida Spoerke i Susan Smolinske w "Toksyczności roślin doniczkowych", ludzie, którzy zjedli ugotowane danie, zawierające cebulki tulipanów, mieli trudności z oddychaniem, poceniem się, wymiotowaniem oraz intensywnym wydzielaniem śliny w ciągu 10 minut od zjedzenia potrawy. Na szczęście nie były to przypadki śmiertelne.

Toksyczne związki 
Glikozydy alkaloidowe składają się z cząsteczki, w której cukier jest połączony z tlenem z innym związkiem, który zwykle zawiera azot. Soki trawienne usuwają cząsteczkę cukru z drugiego związku, przerywając wiązanie tlenu, zamieniając je w toksyczne związki. Rzadko, glikoproteiny tulipanów mogą powodować zlepianie się ludzkich krwinek czerwonych. Tulipany wytwarzają glikozydy tulipaliny A i B oraz tulipozydy A i B jako naturalne metabolity wtórne w trakcie normalnego rozwoju rośliny, nie koniecznie w odpowiedzi na ataki patogenów.

Problemy skórne 
Dwa alergeny obecne w cebulkach tulipanów to tulipina A i tulipina B, które mogą powodować wysypkę na skórze oraz łamliwość paznokci. Ludzie, którzy pracują przy produkcji tulipanów i mają bezpośredni kontakt z ich cebulkami, mogą mieć objawy nie tylko na rękach, ale w częściach ciała, które nie miały bezpośredniego kontaktu z rośliną. Wczesnym objawem tulipanowego zapalenia skóry jest mrowienie palców. Objawy mogą pojawić się dopiero po 12 godzinach od ekspozycji na alergeny tulipanów. Osoby wrażliwe mogą również wykazywać objawy alergiczne w przewodach nosowych, podrażnieniach oczu, zapaleniu spojówek oraz obrzękach powiek.


Czasami płatki tulipanów, które nie są toksyczne, służą jako dodatki lub dodatki do deserów i sałatek. Smak zmienia się w zależności od użytej odmiany, od smaku od słodkiej sałaty po zielony groszek lub ogórki. Kwiaty mogą jednak zawierać substancje alergiczne, na które niektórzy ludzie są wrażliwi. Jeśli ktoś w momencie dotykania kwiatów czuje mrowienie lub drętwienie nie zaleca się mu spożywania płatków tulipanów.

Bartosz Nitkiewicz