Warsztaty "Ochrona bioróżnorodności na obszarach rolniczych”

Biebrzański Park Narodowy oraz CEE zapraszają na warsztaty "Ochrona bioróżnorodności na obszarach rolniczych”. Dostępne są dwa terminy spotkań: 6 kwietnia (piątek) oraz 13 kwietnia (piątek).

Więcej informacji: http://cee.elk.pl/aktualność/ochrona-bioróżnorodności-na-obszarach-rolniczych

Nowy Roll-up

\

„Hydrobiologia w obliczu zmian klimatu” - XXIV Zjazd Hydrobiologów Polskich

Komunikat I

Szanowni Państwo!

Z przyjemnością informujemy, że kolejny XXIV Zjazd Hydrobiologów Polskich odbędzie się we Wrocławiu, w dniach 4-7.IX.2018 r. W dniu 4.IX.2018 r. w godzinach popołudniowych odbędzie się spotkanie robocze Zarządu Głównego PTH i komitetu organizacyjnego.

Już teraz prosimy o zarezerwowanie sobie czasu na przyjazd do stolicy Dolnego Śląska i wzięcie udziału w Zjeździe. Hasłem przewodnim przyszłorocznego Zjazdu będzie: „Hydrobiologia w obliczu zmian klimatu”.

Aby przygotować Zjazd organizacyjnie ku zadowoleniu uczestników, do końca 2017 r. prosimy o nadsyłanie propozycji sekcji tematycznych. Prosimy też o rozpropagowanie informacji o Zjeździe wśród członków PTH, współpracowników i „niezrzeszonych” hydrobiologów, doktorantów i studentów. Podczas Zjazdu chcemy zaproponować uczestnikom zwiedzanie Afrykarium Wrocławskiego Ogrodu Zoologicznego oraz Centrum Nauki i Wiedzy o Wodzie Hydropolis. W sobotę 8.IX.2018 r. dla chętnych przewidujemy możliwość wycieczki do rezerwatu Stawy Milickie.

Dla potrzeb organizacyjnych Zjazdu w najbliższym czasie zostanie stworzona strona internetowa. Korespondencję w sprawach Zjazdu prosimy kierować pod adres zjazd.pth2018@upwr.edu.pl. Kolejne komunikaty będziemy rozsyłać w miarę postępu prac organizacyjnych.

Z serdecznymi pozdrowieniami w imieniu komitetu organizacyjnego

Przewodniczący Oddziału Wrocławskiego PTH

Dr hab. Wojciech Dobicki, prof. nadzw. UPWr

Komunikat II

XXIV Zjazd Hydrobiologów Polskich odbędzie się w dniach od 5 do 7 września 2018 roku we Wrocławiu. Miejscem obrad będzie kampus Wydziału Biologii i Hodowli Zwierząt Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu ul. Chełmońskiego 38c.

Organizatorem Zjazdu jest Oddział PTH we Wrocławiu, Zakład Hydrobiologii i Akwakultury Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu oraz Zarząd Główny PTH.

Zjazdy Hydrobiologów Polskich mają 70-letnią tradycję. Pierwszy odbył się w 1948 roku we Wrocławiu, natomiast ostatni w roku 2015 zorganizowało środowisko koszalińskich hydrobiologów. Prawie ćwierć wieku temu w 1994 roku, Wrocław był organizatorem XVI Zjazdu Hydrobiologów Polskich.

XXIV Zjazd będzie kontynuował tradycje poprzednich spotkań. Wykład plenarny inauguracyjny i wykłady plenarne każdego dnia będą wprowadzały w szeroko pojęte zagadnienia poruszane w czasie Zjazdu, a poszczególne sesje będą rozpoczynały się otwierającym półgodzinnym referatem.

Wykład inauguracyjny:

I. Prof. dr hab. Maciej Zalewski, Katedra Ekologii Stosowanej, Uniwersytet Łódzki:
"Nowa strategia ochrony i gospodarowania wodami w kontekście globalnych zmian klimatu".
Referaty plenarne:

II. Prof. dr hab. Jan Marcin Węsławski, Department of Marine Ecology Institute of Oceanology PAN:
„Zmiana klimatu na Bałtyku i w Oceanie - konsekwencje dla ekosystemów”.

III. Prof. dr hab. Andrzej Górniak, Zakład Hydrobiologii, Uniwersytet w Białymstoku:
„Zasoby węgla organicznego wód słodkich a globalne zmiany klimatyczne”.

Z inicjatywy Uczestników Zjazdu mogą odbyć się dodatkowe sesje lub panele. W programie tradycyjnie znajdzie się konkurs im. Jana Igora Rybaka na najlepszy plakat młodego naukowca.

W trakcie Zjazdu planujemy zaprezentowanie niewątpliwej atrakcji Wrocławia, jaką jest Afrykarium i Wrocławski Ogród Zoologiczny. Po zakończeniu obrad zapraszamy na sesję terenową do Doliny Baryczy.

Z serdecznymi pozdrowieniami w imieniu komitetu organizacyjnego

Przewodniczący Oddziału Wrocławskiego PTH

Dr hab. Wojciech Dobicki, prof. nadzw. UPWr

Więcej na stronie: https://sites.google.com/upwr.edu.pl/zjazd-pth-2018/strona-g%C5%82%C3%B3wna

Konferencja "Mózg – umysł – uczenie się"

XVIII Ogólnopolska i VIII im. dr n. med. Janiny Fetlińskiej

Interdyscyplinarna Konferencja Naukowo-Szkoleniowa

„Mózg – umysł – uczenie się”

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

w Ciechanowie

Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych PWSZ

ul. Wojska Polskiego 51

Ciechanów, 20 kwietnia 2018 r.

KOMUNIKAT  I

                                                                                                                                                 

Serdecznie zapraszamy

do udziału w XVIII Ogólnopolskiej i VIII im. dr n. med. Janiny Fetlińskiej Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowo-Szkoleniowej „Mózg – umysł – uczenie się”, która odbędzie się w dniu 20 kwietnia 2018 roku, w siedzibie Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych PWSZ w Ciechanowie, przy ul. Wojska Polskiego 51.

W centrum uwagi naszej konferencji stawiamy dziecko, szerzej młodego człowieka, który egzystując w świecie nowych mediów elektronicznych, narażony jest – zdaniem jednych – na popadanie w cyfrową demencję, ale zdaniem innych otwierają się przed nim nieograniczone możliwości kształtowania swojej osobowości i pogłębiania kompetencji poznawczych i społecznych. Konferencja zostanie poświęcona powiązanym ze sobą zagadnieniom funkcjonowania mózgu (problemy medyczne), umysłu (problemy psychologii poznawczej) i problematyki uczenia się (zagadnienia neurodydaktyki i konektywizmu, czyli technik uczenia się w epoce cyfrowej).

Mamy nadzieję, że konferencja będzie doskonałą okazją do dialogu przedstawicieli różnych dziedzin nauki i zawodów, zarówno medycznych, jak i niemedycznych. Zapraszamy lekarzy, pielęgniarki, położne, pedagogów, psychologów, psychoterapeutów, nauczycieli, logopedów, pracowników ośrodków pomocy społecznej, studentów! Zapraszamy Państwa do uczestnictwa w konferencji i podzielenia się własnymi doświadczeniami, poglądami, refleksjami i wynikami badań naukowych.

Proponowane tematy sesji:

1. Mózg jako najważniejsza, centralna część ośrodkowego układu nerwowego i jego najważniejsze funkcje: sterowania, nadzorowania działania, a także wyższe funkcje nerwowe (funkcje poznawcze, popędowe, pamięci i uczenia się:

- Mózgowe porażenie dziecięce (MPD) – symptomy, przyczyny, diagnozowanie, zapobieganie, leczenie, rokowania, stosowane terapie, funkcjonowanie ludzi z mózgowym porażeniem dziecięcym,

- Dyzartria jako jeden z typów zaburzeń mowy, wynikający z dysfunkcji aparatu wykonawczego (języka, podniebienia, gardła, krtani); problematyka tzw. mowy dyzartrycznej, zjawisko anartrii,

- Dyslalia – to opóźnienie w przyswajaniu sobie języka na skutek opóźnionego wykształcenia się funkcji pewnych struktur mózgowych czy zjawisko dotyczące tylko aspektu artykulacyjnego języka?

2. Umysł jako ogół aktywności mózgu ludzkiego:

- Spostrzeganie, myślenie i zapamiętywanie w dobie inwazji i rozwoju mediów elektronicznych,

- Odczuwanie emocji, uczenie się i regulowanie uwagi w wirtualnym świecie technologii cyfrowej,

- Modelowanie działania zmysłów, mózgu i umysłu jako domena kognitywistyki,

- Neuronauka w psychoterapii.

3. Uczenie się jako proces nabywania określonej wiedzy i umiejętności w społeczeństwie informacyjnym – najnowsze orientacje metodologiczne i dydaktyczne:

- wykorzystywanie wiedzy o pracy mózgu do zmiany metodyki nauczania,

- procesy neuroedukacyjne jako źródło zwiększenia skuteczności kształcenia i uczenia się,

- opisywanie uczenia się jednostki z perspektywy procesów neuronowych w mózgu i konstruowanie metod nauczania opartych na aktualnych badaniach mózgu,

- znaczenia emocji i motywacji w nauczaniu dzieci i młodzieży,

- konektywizm i idee konstruktywistyczne jako odpowiedź na wyzwania społeczeństwa informacyjnego.

               Do zobaczenia w Ciechanowie !

                                   

dr n. hum. Bożena Ostrowska
Dziekan
Wydziału Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych
PWSZ w Ciechanowie

GŁÓWNY ORGANIZATOR  KONFERENCJI :

·         Zakład Pedagogiki i Kształcenia Pedagogicznego

       Wydział Ochrony Zdrowia i Nauk Humanistycznych

       Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Ciechanowie

SEKRETARIAT KONFERENCJI:

·          Zakład Pedagogiki i Kształcenia Pedagogicznego WOZiNH PWSZ w Ciechanowie

ul. Wojska Polskiego 51, 06-400 Ciechanów

tel./fax. (023) 672 22 13, tel. (023) 674 37 04,  kom. 604 247 512

e-mail:  konf.ped2018.ciechanow@gmail.com   ;   www.pwszciechanow.edu.pl

www.facebook.com/pielegniarstwo.pwszciechanow

WAŻNE  TERMINY:

·      Termin zgłoszenia CZYNNEGO uczestnictwa i przesyłania streszczeń prac – do 06.04.2018r.              (karta zgłoszenia i prezentacji pracy)

·      Termin zgłoszenia BIERNEGO uczestnictwa – 12.04.2018r. (karta BIERNEGO uczestnictwa)

·      Opłata rejestracyjna CZYNNEGO uczestnictwa (do 06.04.2018r.) : 100,00zł

·      Studenci studiów stacjonarnych I i II stopnia, uczestniczący czynnie -  są zwolnieni z opłaty rejestracyjnej!!!

·      Opłata rejestracyjna BIERNEGO uczestnictwa (do 12.04.2018r.): 120,00zł

·       Opłata rejestracyjna BIERNEGO uczestnictwa STUDENTÓW studiów stacjonarnych I i II stopnia                                      (do 12.04.2018r.) : 30,00zł

·      Opłata rejestracyjna upoważnia do:
-  uzyskania materiałów zjazdowych, identyfikatora, certyfikatu uczestnictwa

-  uczestnictwa w warsztatach (oraz certyfikatu)
-  korzystania z „przerw kawowych”

-  obiadu w dniu konferencji

Numer konta:

PWSZ w Ciechanowie - PKO BP S.A. O/ Ciechanów 63 1020 1592 0000 2302 0084 5701

Hasło: konferencja „Mózg – umysł – uczenie się”

Więcej informacji na stronie www: http://nipip.pl/xviii-ogolnopolska-viii-im-dr-n-med-janiny-fetlinskiej-interdyscyplinarna-konferencja-naukowo-szkoleniowa-mozg-umysl-uczenie-sie-220-kwietnia-2018/

Pliki do pobrania: http://pwszciechanow.edu.pl/index.php/aktualnosci-wydzialowe/1169-xviii-ogolnopolska-i-viii-im-dr-n-med-janiny-fetlinskiej-interdyscyplinarna-konferencja-naukowo-szkoleniowa

Marsz dla Nauki i Dzień Ziemi 2018

March for Science to ogólnoświatowa, pronaukowa i prospołeczna inicjatywa powstała w 2017 roku, odbywająca się w Dzień Ziemi.

Marsz dla Nauki 2018 w Polsce ma być:
1. Przypomnieniem tego, jak ważna jest nauka jako działalność człowieka.
2. Podkreśleniem roli naukowców w społeczeństwie.
3. Zachęceniem do większych nakładów finansowo-logistycznych na polską naukę i edukację.
4. Wyrazem poparcia naukowców, studentów, pasjonatów nauki i wszystkich innych, którzy popierają nasze cele, dla działań opartych na nauce w przestrzeni publicznej, w szczególności w kwestiach takich jak: smog, medycyna i szczepienia, energetyka, GMO i rolnictwo, klimat, gospodarka przyrodnicza i ochrona środowiska, seksualność człowieka oraz rola człowieka i grupy w społeczeństwie, teoria ewolucji biologicznej, dementowanie "fake newsów".

Chcemy także, by do końca pierwszej połowy 2019 roku zorganizowano w sejmie debatę z udziałem naukowców z MdN i PAN na temat: smogu, globalnego ocieplenia oraz energetyki krajowej i europejskiej, wykorzystania roślin zmodyfikowanych genetycznie w polskim i europejskim rolnictwie, pseudonaukowych metod "leczenia" oraz szczepionek, gospodarki przyrodniczej i ochrony środowiska w Polsce i Unii Europejskiej, zwalczania "fake newsów".

Wydarzenie jest bezpartyjne, organizowane przez naukowców, studentów i pronaukowych działaczy. Całkowity zakaz przynoszenia na Marsz flag, banerów, przypinek i innych nośników, z logami partii politycznych i organizacji politycznych.

Flagi i banery z logami organizacji, stowarzyszeń czy fundacji pożytku publicznego oraz z logami firm muszą być każdorazowo zaakceptowane przed Marszem przez organizatorów.

Loga uniwersytetów, jednostek PAN, jednostek badawczych, muzeów, bibliotek, ogrodów zoologicznych i botanicznych, stowarzyszeń naukowych, parków narodowych będą dozwolone bez ograniczeń.

http://www.marszdlanauki.pl/
https://twitter.com/MDN_PL_Official
https://www.instagram.com/marszdlanauki/

Wykład dla Nidzickiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku

Wiosna to okres gdy nasi pracownicy często wyjeżdżają z wykładami do szkół. Ale odwiedzamy nie tylko szkoły. W piątek 23. marca 2018 r. dr hab. Stanisław Czachorowski prof UWM gościł z wykładem na Nidzickim Uniwersytecie Trzeciego Wieku "Młodzi Duchem", w ramach projektu "Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie otwiera bramę wiedzy dla Uniwersytetów Trzeciego Wieku", realizowanego w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego od nazwa "Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku".

RED.

Szukasz ciekawej i nietuzinkowej pracy z bezkręgowcami?

Uwaga! Uwaga! Uwaga!

Szukasz ciekawej i nietuzinkowej pracy z bezkręgowcami, która do tego ma szansę "wnieść coś w naukę"?  W Katedrze zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii Uniwersytetu Łódzkiego zatrudnią pracownika laboratoryjno-technicznego lub studenta do pracy w projekcie badawczym NCN OPUS 11 pt. Taksonomia integratywna w ocenie różnorodności biologicznej.

Termin składania ofert mija po świętach (09.04.2018), więcej informacji znajdziecie na stronie:
http://invertebrates.uni.lodz.pl/


Zgłoszenie na konkurs należy dostarczyć do sekretariatu Katedry Zoologii Bezkręgowców i Hydrobiologii UŁ lub przesłać na adres: maria.brzozowska@biol.uni.lodz.pl

O profesor Giełwanowskiej w Gazecie Olsztyńskiej

W poniedziałkowym (19.03.2018) numerze Gazery Olsztyńskiej ukazał się wywiad z prof. dr hab. Ireną Giełwanowską. Przy okazji warto przypomnieć jej wypowiedź na temat badań roślin na Antarktydzie:

Wykład otwarty: Pist-SAR: Positional isomerism as a tool for Structure-Activity-Relationship Analysis

Katedra Fizjologii, Genetyki i Biotechnologii Roślin
uprzejmie zaprasza na
WYKŁAD

pt. „Pist-SAR: Positional isomerism as a tool for Structure-Activity-Relationship Analysis",

który przedstawi

Dr. León Felipe Otálvaro

(Prof. Organic Chemistry Universidad de Antioquia-Colombia, Group Leader: Sintesis y Biosintesis de Metabolitos Naturales)


Wykład odbędzie się dnia 23 marca 2018 r.

o godzinie 11:00 w sali Rady Wydziału
Wydziału Biologii i Biotechnologii,
ul. Oczapowskiego 1A, Olsztyn-Kortowo

   Serdecznie zapraszamy
 ORGANIZATORZY

Pist-SAR: Positional isomerism as a tool for Structure-Activity-Relationship Analysis

Dr. León Felipe Otálvaro

Prof. Organic Chemistry Universidad de Antioquia-Colombia

Group Leader: Sintesis y Biosintesis de Metabolitos Naturales

Abstract: The primary literature is plagued with articles in which a small series of related compounds are synthesized and biologically evaluated only to find a smaller subset of compounds (claimed as hits) with activities in the range of the positive controls. Yet, due to the almost micro-combinatorial and synthetically limited approach adopted, a vague notion of which molecular features are correlated with this activity is inferred, if at all. In this talk, the case will be presented in which a small series of positional isomeric phenylphenalenones is introduced as a tool-kit for SAR analysis. The tool-kit allows the recognition of SAR features that can be otherwise overlooked. Illustration will be presented using the Mycosphaerella fijiensis (causal agent of black sigatoka leaf streak in banana) and malaria pathosystems.

Keywords: Structure-Activity-Relationship Analysis, phenylphenalenones, M. fijiensis, malaria

Z wizytą na Uniwersytecie Trzeciego Wieku w Kętrzynie

W dniu 14 marca 2018 roku pracownik Wydziału Biologii i Biotechnologii (dr hab. Stanisław Czachorowski, prof UWM) odwiedził studentów Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Kętrzynie i wygłosił wykład pt. "Ewolucja człowieka - o gotowaniu, iskaniu, śmiechu, tańcu i języku". Na sali wszystkie miejsca (ponad 160) były zajęte. Frekwencja na UTW w Kętrzynie zawsze jest duża. Uniwersytet liczy 212 studentów a 20 kandydatów czeka w kolejce. Niektórzy maja urlopy "dziekańskie". Niezwykła chęć do kształcenia się i spędzania czasu razem.

Red.

Wydział na XVIII Giełdzie Pomysłów na Życie w Łomży

Wydział Biologii i Biotechnologii UWM w Olsztynie w dniu 15 marca 2018 roku uczestniczył w XVIII Giełdzie Pomysłów na Życie w Łomży. Wśród uczniów szkoły promowaliśmy nasze kierunki: Biologię, Biotechnologię i Mikrobiologię. Był też wykład o grzybach.

Grzegorz Fiedowowicz

Czy tulipany są trujące?

(Kwitnące tulipany, fot. S. Czachorowski)

Wielu ludziom, którzy patrzą na kwitnące tulipany, nie przyszło by do głowy pytanie czy rośliny te są jadalne. W Holandii w czasie II wojny światowej ludzie głodowali, więc zaczęli jeść cebule tulipanów, które wyhodowali z przeznaczeniem do handlu. Na zasadzie podobieństwa organów przetrwalnych tulipanów (cebulki), zaczęto stosować je jako substytutów cebuli. Jednak wszystkie części rośliny oprócz płatków zawierają toksyczne związki, które mogą powodować choroby.

Tulipany zawierają alkaloidy i związki glikozydowe, które są toksyczne i są skoncentrowane w cebulkach (ich sensem przyrodniczym jest chronić te części przez konsumpcją roślinożerców). Jedzenie cebulek tulipanów może wywoływać zawroty głowy, nudności, bóle brzucha, rzadko, drgawki i śmierć. W przypadku opisanym przez Davida Spoerke i Susan Smolinske w "Toksyczności roślin doniczkowych", ludzie, którzy zjedli ugotowane danie, zawierające cebulki tulipanów, mieli trudności z oddychaniem, poceniem się, wymiotowaniem oraz intensywnym wydzielaniem śliny w ciągu 10 minut od zjedzenia potrawy. Na szczęście nie były to przypadki śmiertelne.

Toksyczne związki 
Glikozydy alkaloidowe składają się z cząsteczki, w której cukier jest połączony z tlenem z innym związkiem, który zwykle zawiera azot. Soki trawienne usuwają cząsteczkę cukru z drugiego związku, przerywając wiązanie tlenu, zamieniając je w toksyczne związki. Rzadko, glikoproteiny tulipanów mogą powodować zlepianie się ludzkich krwinek czerwonych. Tulipany wytwarzają glikozydy tulipaliny A i B oraz tulipozydy A i B jako naturalne metabolity wtórne w trakcie normalnego rozwoju rośliny, nie koniecznie w odpowiedzi na ataki patogenów.

Problemy skórne 
Dwa alergeny obecne w cebulkach tulipanów to tulipina A i tulipina B, które mogą powodować wysypkę na skórze oraz łamliwość paznokci. Ludzie, którzy pracują przy produkcji tulipanów i mają bezpośredni kontakt z ich cebulkami, mogą mieć objawy nie tylko na rękach, ale w częściach ciała, które nie miały bezpośredniego kontaktu z rośliną. Wczesnym objawem tulipanowego zapalenia skóry jest mrowienie palców. Objawy mogą pojawić się dopiero po 12 godzinach od ekspozycji na alergeny tulipanów. Osoby wrażliwe mogą również wykazywać objawy alergiczne w przewodach nosowych, podrażnieniach oczu, zapaleniu spojówek oraz obrzękach powiek.


Czasami płatki tulipanów, które nie są toksyczne, służą jako dodatki lub dodatki do deserów i sałatek. Smak zmienia się w zależności od użytej odmiany, od smaku od słodkiej sałaty po zielony groszek lub ogórki. Kwiaty mogą jednak zawierać substancje alergiczne, na które niektórzy ludzie są wrażliwi. Jeśli ktoś w momencie dotykania kwiatów czuje mrowienie lub drętwienie nie zaleca się mu spożywania płatków tulipanów.

Bartosz Nitkiewicz

Student kierunku biologia naszego Uniwersytetu, Mikołaj Bittner, potrzebuje pilnej pomocy

Szanowni Państwo,

student kierunku biologia naszego Uniwersytetu, Mikołaj Bittner, potrzebuje pilnej pomocy finansowej. Zdiagnozowano u niego złośliwy i nieoperacyjny nowotwór kości (mięsak Ewinga), który zlokalizowany jest w miednicy.

Mikołaj potrzebuje wsparcia finansowego na 6-tygodniową immunoterapię, której koszt wyniesie ok. 400 tys. zł.  Każda złotówka jest dla niego bardzo ważna i być może pozwoli mu na powrót do zdrowia a w przyszłości - na powrót na studia (obecnie przebywa na urlopie zdrowotnym).

Pomóc można przez stronę internetową, na której znajdują się niezbędne informacje dotyczące wpłat indywidualnych oraz możliwości wpisania 1% podatku w zeznaniu podatkowym (KRS), a także udziału w bazarku (na facebooku), z którego dochód przekazywany jest systematycznie na leczenie Mikołaja.

strona internetowa: https://pomagam.pl/mikolaj22

Z całego serca dziękujemy!

Na co chorują tulipany?

Nie istnieje żadna grupa organizmów żywych, która uniknęłaby posiadania pasożytów. Pasożyty pobierają substancje odżywcze od żywiciela, powodując często choroby - stają się wówczas patogenami. Rośliny, w tym także i tulipany, mogą być atakowane przez grzyby, bakterie właściwe, fitoplazmy oraz wirusy, czego efektem są przebarwienia na liściach, zgnilizny owoców, raki, nekrozy, narośla czy zniekształcenia. Do najcięższych chorób tulipanów zalicza się gnicie cebulek oraz obumieranie kwiatów w wyniku porażenia przez pleśń Botrytis tulipae, grzyby z rodzaju Fusarium (Fusarium oxysporum f. sp. tulipae) czy Penicillium (Fot.1). Chore liście stają się czerwone, rośliny więdną i często umierają. Tulipany porażane są zarówno w okresie wegetacyjnym, jak i podczas przechowywania.

Fot 1. Chore cebule tulipanów pokryte białawą lub różowawą grzybnią
https://pnwhandbooks.org/plantdisease/host-disease/tulip-fusarium-basal-rot 

Specyficzne objawy w postaci degeneracji i zielenienia płatków korony tulipanów pojawiają się, kiedy rośliny zostaną zasiedlone przez fitoplazmy. Jest to grupa mikroorganizmów chorobotwórczych roślin, zaliczanych do bakterii, ale różniących się od nich m.in. brakiem ściany komórkowej. Pod koniec XX wieku takie rzadkie objawy zaobserwowano na szlachetnej odmianie tulipana 'Cream Perfection', uprawianej w szklarni. Kilkaset roślin miało kwiaty przekształcone w utwory podobne do liści, tzw. fyllodia (Fot.2). Za taką transformację kwiatów, które stają się sterylne, odpowiedzialne jest białko fitoplazmatyczne zakłócające w roślinie procesy związane z rozwojem kwiatów. Chore kwiaty są zielone, podobne do liści, mięsiste i bardziej atrakcyjne dla owadów przenoszących fitoplazmy, tzw. wektorów. Chore i zmienione przez patogen rośliny, zachęcające wektory do częstszych odwiedzin, zostały określone jako rośliny zombie. Fitoplazmy zapewniają sobie w ten sposób rozprzestrzenianie.

Fot 2. Kwiaty tulipana odmiany 'Cream Perfection', porażone prze fitoplazmy (po prawej)
http://ho.haslo.pl/article.php?id=1342

Tulipany mogą też „pięknie” chorować. Za inną atrakcyjność kwiatów odpowiedzialne są wirusy, czyli czynniki stojące na pograniczu świata ożywionego i nieożywionego. Zawirusowane tulipany zmieniają barwę, na płatkach pojawiają się jaśniejsze lub ciemniejsze smugi w wyniku nierównomiernego rozmieszczenia barwników antocyjanowych. Kwiaty stają się pstre, a brzegi płatków mogą być postrzępione, co według niektórych dodaje im uroku. Chorobę powoduje wirus pstrości tulipana (Tulip breaking virus, TBV), przenoszony przez liczne gatunki mszyc. Oryginalne kwiaty zostały opisane po raz pierwszy w XVI wieku, a także uwiecznione na obrazach flamandzkich mistrzów, m.in. Daniela Seghersa. Nie przypuszczano wówczas, że wielobarwność kwiatów tulipana ma podłoże patologiczne, prowadzące do ogólnej degeneracji roślin. Pomimo tego ta anomalia, obserwowana na tulipanach w latach 1636–1637, stała się przyczyną zjawiska tzw. tulipomanii. Posiadanie drogich wówczas, pstrych tulipanów o niepowtarzalnym wyglądzie było symbolem luksusu i wysokiej pozycji społecznej (pojedyncza cebulka najbardziej poszukiwanych odmian osiągała cenę nawet tysiąca guldenów). Chore tulipany w Holandii zamieniano nawet za nieruchomości, ziemię czy bydło, stąd określenie niderlandzka „gorączka tulipanowa”.

Fot.3. Tulipany z objawami choroby Tulip braeking virus http://www.ho.haslo.pl/article.php?id=2210  

Wirusy powodują też bardzo groźną chorobę tulipanów: tzw. chorobę Augusta. Sprawcą jest wirus nekrozy tytoniu (Tobacco necrosis virus, TNV), powodujący zahamowanie wzrostu roślin oraz wyłamywanie się pędów. W 1995 roku naukowcy japońscy opisali nową chorobę wirusową, powodowaną przez wirus łagodnej pstrej mozaiki tulipana (Tulip mild mottle mosaic virus, TMMMV). Wektorem obu gatunków wirusów są zarodniki grzyba Olpidium brassicae, patogenu roślin z rodziny kapustowatych powodującego zgorzel siewek, zwaną czarną nóżką.

 Żeby wyhodować piękne, zdrowe odmiany tulipanów należy więc pamiętać o licznych wrogach czających się w glebie, w śliniankach mszyc, skoczków, miodówek czy w zarodnikach grzybów. A gdy się ujawnią w postaci oryginalnie zmienionych roślin, nie ulec ich złudnemu pięknu, tylko sięgnąć po efektywne metody walki.

Dr Ewa Sucharzewska

Dzień Otwartych Drzwi

Zaproszenie na wykład w dniu 8. marca