środa, 22 stycznia 2025

Salinella salve - prawda czy mit?

Źródło: https://www.cell.com/cms/10.1016/j.cub.2021.07.013/asset/2bba9706-351f-4f83-ab86-a6e24bef13d8/main.assets/gr1_lrg.jpg



Salinella salve to rzekomy gatunek odkryty przez Johannesa Frenzla w roku 1892 w słonych źródłach Argentyny. Zgodnie z opisem, ciało tego organizmu ma składać się z około 150 komórek, ma kształt owalny o dwubocznej symetrii. Z przodu posiada otwór gębowy, z tyłu zaś otwór odbytowy. Ściana jego ciała składa się z jednej warstwy orzęsionych komórek, zarówno po stronie zewnętrznej jak i wewnętrznej. Rzekome odnalezienie Salinella salve stało się równoznaczne z opisaniem nowego typu bezkręgowców- jednowarstwowców (Monoblastozoa). Problem polega na tym, że ten jedyny przedstawiciel nowego typu został zaobserwowany jedynie w tamtym przypadku i nigdy więcej nie pojawiła się żadna wzmianka o odnalezieniu nowych osobników. Nasuwa się więc pytanie, czy można właściwie uznać istnienie Salinella salve za słuszne. Wprawdzie pierwotne wydania pozycji naukowych dotyczących bezkręgowców dopuszczały istnienie tego mitycznego zwierzęcia za słuszne. Niemniej jednak, wraz z upływem lat, jego byt zaczęto podawać w wątpliwość.

Znane są przypadki świadomych oszustw w środowisku naukowym. Dwóch amerykańskich historyków medycyny napisało pracę naukową przekonującą, że Mikołaj Kopernik wynalazł chleb z masłem, aby unikać spożywania przez żołnierzy zabrudzonego pieczywa. Ten humorystyczny artykuł miał jednak odniesienia do źródeł w przypisach i przeszedł wszystkie niezbędne recenzje. Nasuwa się więc wniosek, że czytelnik może zostać łatwo wprowadzony w błąd zwłaszcza, gdy artykułowi nadają autentyczności potwierdzenia w piśmiennictwie i przeprowadzone badania, nawet sfałszowane.

Analogicznie do powyższego przykładu, odkrycie Salinella salve mogło być jedynie mistyfikacją ze strony Frenzla. Żądny sławy i rozgłosu naukowiec byłby wszakże w stanie zmodyfikować swoje obserwacje i wyniki badań dla odniesienia własnych korzyści. Istnieje jednak również inna możliwość. Opisywany gatunek bezkręgowca mógł w okresie ponad stu lat po prostu wymrzeć. Jest to dość wiarygodna hipoteza, biorąc pod uwagę, że ekspedycja wysłana do Argentyny w celu odnalezienia tego gatunku odbyła się dopiero w roku 2012, brak jest wcześniejszych doniesień o poszukiwaniach Salinella salve. Niemniej jednak, brak jakichkolwiek innych potwierdzeń istnienia zwierzęcia, każe powątpiewać w jego odkrycie.

Dobra hipoteza musi być testowalna, a także bazować na jak najnowszej i najbardziej aktualnej wiedzy i badaniach. Aby przyjąć tezę, że Salinella salve to gatunek wymarły, należy przeprowadzić szeroko zakrojone badania, które wykażą brak jakichkolwiek funkcjonujących obecnie osobników. Potrzebna jest dokładna analiza dokumentacji historycznej, raportów, zdjęć wszelkich prowadzonych badań nad udokumentowaniem bezkręgowca. Należy zasięgnąć opinii lokalnej społeczności, która może dysponować nieudokumentowanymi dotychczas faktami. Tradycyjna wiedza lokalna może też pomóc w zlokalizowaniu potencjalnych siedlisk. Kluczowe jest prowadzenie szeroko zakrojonych badań terenowych i wykorzystanie najnowszych technologii.

Każda z dostępnych metod może być pomocna w stwierdzeniu istnienia Salinella salve, potwierdzeniu jego wymarcia, jak i udowodnieniu, że podany gatunek nigdy nie istniał. Gdyby ze stuprocentową pewnością zaprzeczyć twierdzeniu Frenzla, należy się zastanowić jakimi pobudkami kierował się badacz. Czy nowy gatunek to tylko ludzka pomyłka, czy też celowy zabieg mający na celu zapewnienie rozgłosu, który jak widać zapewnił naukowcowi rozpoznawalność nawet po upływie stu lat od opisanego hipotetycznego odkrycia.

Grzegorz Nowak
Student biologii
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Biologii i Biotechnologii

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz