Przypadek Salinella salve to jedno z najbardziej kontrowersyjnych i fascynujących zagadnień w historii biologii. Organizm ten, opisany został po raz pierwszy w 1892 roku przez niemieckiego zoologa - Johannesa Frenzla i do dnia dzisiejszego pozostaje zagadką. Salinella miała być organizmem mikroskopijnym o cechach zarówno jedno- jak i wielokomórkowców, wyróżniającym się unikalną morfologią. Według badacza zamieszkiwała ona słone zbiorniki wodne w Ameryce Południowej. Jednak mimo ponad 100 lat poszukiwań nikt inny nie potwierdził jeszcze jego istnienia. Wielu ludzi zadaje sobie więc pytanie: czy Salinella salve kiedykolwiek istniała? Jeśli tak, dlaczego nikomu do tej pory nie udało się jej znaleźć?
Brak jakichkolwiek dowodów, poza
jednym opisem powoduje wiele wątpliwości u badaczy. Odkrywca odpisał ją jako
strukturę kiełbaskowatą, dwubocznie symetryczną, posiadającą jelito
rozpoczynające się od ust i kończące się odbytem, oba otoczone wydłużonymi
rzęskami, stroną grzbietową i brzuszną, a jej ściana ciała składa się z
pojedynczej warstwy komórek po obu stronach. Przypisał jej miejsce w odrębnym
typie systematycznym, co tylko podkreślało jej wyjątkowość. Trzeba mieć na
uwadze fakt, iż w tamtych czasach narzędzia mikroskopowe były znacznie mniej
rozwinięte, więc łatwiej było o błędy interpretacyjne. Czy zatem Salinella
była takim unikalnym organizmem, czy błędnie zidetyfikowanym protistem?
Rysunek 1. Jedna z rycin opublikowana przez badacza.
Wraz z upływem czasu pojawiło się wiele hipotez próbujących wyjaśnić ten przypadek. Jedna z nich zakłada, iż Salinella mogła być gatunkiem występującym wyłącznie w specyficznych warunkach środowiskowych, które w między czasie zniknęły. Alternatywnie, możliwe jest, że była ona już w tamtym momencie gatunkiem wymarłym, a jej istnienie zostało uchwycone w szczęśliwym momencie. Choć brak jest dowodów na oszustwo naukowe, niektórzy badacze sugerują, iż Salinella mogła być wytworem nadinterpretacji lub ograniczeń tamtejszych technologii badawczych.
Zagadkowość tego organizmu
sprowadza nas do metodologii naukowej. Jednym z podstawowych wymogów w nauce
jest możliwość powtórzenia eksperymentów przez innych badaczy. W przypadku Salinelli
nie było to możliwe, więc brak powtórnych jej obserwacji podważa wiarygodność
pierwotnych doniesień. Współczesne techniki badawcze, takie jak
sekwencjonowanie DNA, czy analiza biochemiczna, mogłaby pomóc w lepszym
zrozumieniu tego organizmu, ale wciąż występuje problem z odnalezieniem
jakichkolwiek próbek, które mogłyby posłużyć jako punkt odniesienia.
Niezależnie od tego czy Salinella salve kiedykolwiek istniała, czy nie, jej przypadek pozostaje cenną lekcją świata nauki. Pokazuje jak wiele zależy od narzędzi, metod badawczych oraz środowiska badawczego. Być może w przyszłości coraz to nowsze technologie pomogą ostatecznie rozwiązać tę zagadkę, lecz na razie pozostaje ona tajemnicą, która wciąż czeka na wyjaśnienie.
Agata MacikowskaMikrobiologia II st.
Źródła:
- https://www.cell.com/current-biology/fulltext/S0960-9822(21)00968-4#fig1
- https://profesorskiegadanie.blogspot.com/2018/09/z-podrecznika-do-mitu-niezwyky-organizm.html
- Frenzel, J. "Salinella salve nov. gen. nov. spec. Ein vielzelliges, infusorienartiges Tier (Mesozoon)." (1892).
- Jura C. Bezkręgowce. Podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Wydawnictwo Naukowe PWN. (1997)