Temat mojej pracy magisterskiej nie został jeszcze dokładnie sprecyzowany przez mojego promotora (prof. dr hab. Aleksandra Bieleckiego), dlatego też postanowiłam użyć tematu „roboczego”. Przedmiotem moich badań będzie pijawka Hirudo orientalis.
Jeśli ktoś nie wie, co to jest pijawka to krótkie wyjaśnienie. Pijawki należą do podgromady zwierząt z typu pierścienic (Annelida) obejmujących ponad 500 – w większości eurytopowych – gatunków zaopatrzonych w jedną lub dwie przyssawki. Prowadzą pasożytniczy lub drapieżny tryb życia. Są blisko spokrewnione ze skąposzczetami, mają z nimi wiele cech wspólnych i włączane są z nimi do siodełkowców (Clitellata). Większość pijawek to zwierzęta wodne lub amfibiotyczne, gatunki lądowe należą do rzadkości.
Wracając do mojej pijawki….otóż… Hirudo orientalis jest gatunkiem azjatyckim, ograniczonym do regionów górskich Kaukazu, Azji Środkowej i Iranu. Jak dotąd jego występowanie zostało potwierdzone dla co najmniej czterech państw: Azerbejdżanu, Iranu, Uzbekistanu i Kazachstanu. Najprawdopodobniej występuje również w Gruzji, a także możliwe, że w Armenii. Stanowi ona jeden z trzech morfotypów pijawek używanych w lecznictwie.
Ze względu na zastosowanie pijawek w medycynie i liczne publikacje na ten temat, nastąpiło ogromne zamieszanie w nazewnictwie tych pijawek. W zależności od rejonu, w którym wykonuje się zabiegi z pijawkami, podzielono umownie świat na trzy obszary. Europejska pijawka medyczna zawiera w sobie kilka gatunków, które są bardzo trudne do odróżnienia. Należą do niej: Hirudo medicinalis, Hirudo orientalia oraz Hirudo verbana. Pijawka lekarska (Hirudo medicinalis) jest gatunkiem chronionym w Polsce i jednocześnie wykorzystywana we współczesnej medycynie - hirudoterapii. Ochrona tego gatunku powoduje zakaz obrotu handlowego tą pijawką. Skutek jest tego taki, że do Polski przywożone są inne pijawki - bliskie krewniaki (np. Hirudo orientalis). Potem są wypuszczane do środowiska. Powoduje to wprowadzanie gatunków i genotypów obcych oraz działanie na niekorzyść naszej pijawki lekarskiej.
W jakim celu zajmuję się tą pijawką? A w zasadzie wyżej wymienionymi gatunkami? Moim celem...Choć można powiedzieć, że moim oraz współpracującymi ze mną koleżankami: Martą Jarosińską, zajmującą się pijawka H. medicinalis oraz Joanną Klukowską, badającą H.verbana jest udowodnienie, że istnieją trzy odrębne gatunki uznawane dotąd, jako H.medicinalis. Podstawą badań pozwalających odróżnić badane gatunki będą głównie badania dotyczące zmienności układu rozrodczego. Wyniki przeprowadzonych przez nas badań oraz pomiarów będą konsultowane i użyte w naszych pracach.
Co będzie stanowiło materiał badań? Będę pracowała na zebranym już materiale. Pijawki zostały zakonserwowane i przechowywane są w 75% alkoholu. W układzie rozrodczym interesować mnie będzie położenie oraz długość: jajników, pochwy, przewodów wytryskowych oraz zbiorników nasiennych. Analizie poddane zostanie również położenie otworów płciowych (zarówno męskich jak i żeńskich), ponieważ pijawki są hermafrodytami. Jako odnośnik umiejscowienia powyższych struktur będą zwoje nerwowe. Należałoby wspomnieć o podstawowych informacjach dotyczących ich rozmnażania.
Jak rozmnażają się pijawki? Kopulacja pijawek jest zawsze krzyżowa tj. zawsze z udziałem dwóch osobników. Pijawka przyjmująca rolę męską wytwarza worek spermy, która podczas kopulacji dopływa do narządów rozrodczych żeńskich drugiego osobnika. Pochwa pełni rolę zbiornika i może przechować nasienie, które w dogodnych warunkach przedostaje się do jajników, gdzie dochodzi do zapłodnienia.
W celu uzyskania w/w danych należy przeprowadzić preparacje układu rozrodczego (etap ten nie został jeszcze rozpoczęty w mich badaniach). Najprawdopodobniej przy pomocy skalpela przetnę wór powłokowo-mięśniowy, a następnie mięśnie grzbietowo-brzuszne. Tak przygotowane powłoki ciała będą rozkładane na boki dzięki zastosowaniu igły preparacyjnej. Przymocowane zaś będą za pomocą szpilek entomologicznych do parafiny znajdującej się na szalce Petriego. Usunięty zostanie układ pokarmowy wraz z treścią pokarmową w celu odsłonięcia docelowego układu rozrodczego. Obserwacje będą prowadzone m.in. przy pomocy binokularu.
Sylwia Lewandowska
(studentka biologii)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz